Voor hen die willen veranderen en daarmee anderen willen laten veranderen is weerstand best lastig. Omdat voor de veranderaars de verandering vanzelfsprekend is, nodig om nieuwe doelen in andere tijden te bereiken.
De veranderaars leggen aan iedereen uit waar het nieuwe Rome ligt, wanneer we daar aan moeten komen, en welke weg we daarvoor gaan bewandelen. En wat blijkt: weerstand! He, verdulleme, wat vervelend. Zijn jullie het dan niet eens met het feit dat ons doel Rome is, en dat we daar op tijdstip x moeten aankomen?
Jawel, maar het nieuwe Rome lijkt wel erg veel op het oude Rome, en er wordt ernstig getwijfeld of we er wel op tijd zullen aankomen (eigenlijk zijn we er in het verleden nog nooit in geslaagd er überhaupt aan te komen, dus waarom nu dan wel?). Maar vooral wordt de weg er naar toe ter discussie gesteld. Er zijn tenslotte vele wegen…..
Niet waar, roepen de veranderaars, want de gebaande paden hebben bewezen niet naar het doel te leiden. Dus moeten er nieuwe wegen ingeslagen worden. De oudere wandelaars onder ons monkelen dat die nieuwe wegen al zo oud zijn als de weg naar Rome (!?). Been there, done that.
Inderdaad. Een deel van de weerstand tegen verandering is gebaseerd op blijf-uit-mijn-grot emoties. Maar veel vaker is weerstand gebaseerd op gezond verstand en opgedane ervaringen. Daar moeten de veranderaars naar luisteren. Én iets mee doen.
Meestal beseffen medewerkers heel goed dat het beter kan en beter moet. Of Rome nu oud of nieuw is, het is nog steeds de plek waar we willen zijn. Dat continuiteit prioriteit één is, is logisch en onbetwist. Dat daarvoor scheiding tussen soorten werk en functies nodig is, strak georganiseerde processen, heldere werkinstructies; prima! Maar wij hebben ook gezond verstand, denken na hoe die weg naar Rome er uit zou moeten zien, hebben geleerd van obstakels op eerder afgelopen veranderpaden. Luister naar ons! Misschien zeggen wij het niet altijd even positief of begrijpelijk. Als wij ‘Ja, maar…’ zeggen bedoelen we niet ‘nee’, maar vooral ‘Ja, ik ben het er wel mee eens, maar heb je ook hier en hier aan gedacht?’ of ‘Ja, maar als je die weg bewandelt besef je dan wel dat je dit en dat onderweg zult tegenkomen?’ Als wij beren op de weg zien en die benoemen is dat niet bedoeld als ‘stop er maar mee, het is toch zinloos’, maar vooral als zorg om mee te nemen voor onderweg en, eenmaal bij die beer gekomen, is ‘zie je wel, ik heb het je toch gezegd’ een goede raad om eerdere goede raad niet meer in de wind te slaan.
De weg van de minste weer-stand is ook de weg van het minste ver-stand. Als we die weg nemen zullen we weer niet ver komen.
P.S. 1: volgens de wiskunde is de kortste weg tussen punt a en b een rechte lijn. Veel veranderaars schetsen dan ook de weg van ist (het heden, punt a) en soll (de toekomst, punt b, het nieuwe Rome) als een logisch af te leggen rechte weg met van te voren gedefinieerde stappen, plateaus, planningen en projectplannen. Maar zoals Einstein al wist: “voor zover de stellingen van de wiskunde betrekking hebben op de werkelijkheid zijn ze niet zeker, en voor zover ze zeker zijn hebben ze geen betrekking op de werkelijkheid”. En good old Albert had er toch echt wel ver-stand van.
P.S. 2: Veranderen is een samenstelling van Ver en Anderen. Dat is natuurlijk toeval…
Over de auteur:
Dit Podium-artikel is geschreven door Luc Timmers, verandermanager bij grote (ICT) commerciele bedrijven en overheidsorganisaties, en auteur van onder meer De Lijnmanager.
Over het podium:
Ook uw visie geven op ontwikkelingen binnen uw vakgebied? Plaats een artikel op MT Podium. Log in op mt.nl/profiel en voeg onder 'activiteiten' uw artikel toe. Interessante bijdragen worden meegenomen in de nieuwsbrief en op home geplaatst. MT Magazine publiceert bovendien periodiek 'Het beste van MT Podium'.
