Wakker worden in Barcelona, videovergadering in, een paar interviews doen via Zoom en vervolgens aan verhalen werken. Tijdens het middaguur een rondje wandelen over de Ramblas, een broodje halen in de buurt en daarna weer een paar uur tikken achter de laptop. Soms thuis, soms in het koffietentje om de hoek. Na vijven op de fiets richting het strand en in de avond uit eten en het terras op.
Digital nomad-bestaan
Oftewel, het digital nomad-bestaan. Uw redacteur probeerde het afgelopen maand uit met een vriend die in de communicatie werkt. Net als schrijverswerk is dat een functie die doorgaans prima een paar weken op afstand uit te voeren is. We deden het niet als zzp’er, zoals de klassieke digitale nomade, maar gewoon voor de baas.
En precies dát blijkt steeds normaler te worden. Door de coronacrisis is werken op afstand plots gangbaar geworden, dus waarom niet vanuit een ander land? Kun je nog eens wat zien van de wereld. Het is een vraag die blijkbaar meer werknemers zichzelf hebben gesteld; alleen al bij ons op kantoor is ondergetekende de vijfde die korte tijd in het buitenland ging werken.
Vanuit Barcelona of Kaapstad werken
De 33-jarige Joost Verhage zag al twee jaar geleden in dat het deze kant op zou gaan. Samen met Marleen Verweij (30) richtte hij eind 2020 Sweet Spot Abroad op, een startup die medewerkers van verschillende bedrijven één tot vijf maanden in Barcelona of Kaapstad laat werken. De Amsterdamse startup regelt accommodatie, trainingen en netwerkactiviteiten en de kersverse digitale nomaden werken er vanuit een co-working space.
Verhage verwelkomde al onder meer personeel van advocaten- en it-bedrijven, medialieden, Otrium- en Bol.com-medewerkers. Zij betalen per maand zo’n 1.500 tot 2.250 euro voor het programma, naast accommodatiekosten van zo’n 800 tot 900 euro.
Een tijdje vanuit het buitenland werken, maakt je innovatiever, denken we
Een aardige smak geld, als je dat aan al je werknemers aan wil bieden. Waarom zou je zoiets als werkgever doen? Verhage: ‘Wij zien dat dit het welzijn van mensen verhoogt. Ze worden er gelukkiger van en krijgen minder snel een burn-out. Ook worden ze er innovatiever door, denken we. Ze raken uit hun comfortzone, maken nieuwe dingen mee, ontmoeten nieuwe mensen en doen verse inzichten op. Die nemen ze weer mee naar hun eigen bedrijf.’
Jonge professionals willen ‘flexibiliteit’
Al 45 mensen deden tot dusver mee. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers is zo’n 32 jaar, schat Verhage. ‘Jonge professionals kijken op een heel andere manier naar werk dan de oudere generatie. Ze willen meer flexibiliteit, nieuwe dingen meemaken, kennis opdoen en nieuwe mensen ontmoeten. Dat is best lastig als je ze steeds op kantoor houdt. Dan blijven ze in dezelfde omgeving, met dezelfde collega’s en vrienden. Door ze een tijdje in het buitenland te laten werken, kun je invulling geven aan hun behoeftes.’
Volgens Verhage doen veel werkgevers nog niet genoeg om in die behoeften van ‘jonge professionals’ te voorzien. ‘En dat terwijl er een war for talent is. Dit kan een manier zijn om talent aan te trekken en langer vast te houden.’
Lees ook: Moeten bedrijven de salarissen verhogen om schaars talent te trekken?
Verhage kan erover meepraten. Zes jaar lang werkte hij als consultant op de Zuidas, tot hij er twee jaar geleden de brui aan gaf. ‘Het was veel werk en weinig leven. Ik begon na te denken over hoe ik zou willen dat mijn leven eruit zou zien. Ik bedacht me dat ik mijn werk leuk vond, maar dat ik meer uit mijn leven wilde halen. Ik besloot iets op te zetten om dit mogelijk te maken voor anderen. Veel mensen vragen hierom, maar bedrijven zijn nooit happig geweest om dit toe te staan.’
Bedrijven zijn huiverig
Ze zijn bijvoorbeeld bang dat werknemers het zo naar hun zin hebben in Barcelona of Rome dat ze nooit meer terugkomen. Of nog erger: dat ze werknemers van een ander bedrijf ontmoeten en dáár gaan werken. De verkeerde houding, vindt Verhage. ‘Zo werkt het niet. Je moet er zelf voor zorgen dat je een aantrekkelijke werkgever bent. Mensen in kooien stoppen, gaat je niet helpen. Faciliteer je dit financieel voor je werknemers, dan zullen de meeste werknemers denken: vet dat ik dit mag doen van mijn werkgever.’
Tijdens corona hebben we ook allemaal thuisgewerkt. Dat ging toch prima?
Andere werkgevers die Verhage sprak, waren bang dat personeel in het buitenland ‘de connectie met het bedrijf en de collega’s’ zouden verliezen. Verhage: ‘Maar je laat iemand hooguit een paar maanden naar het buitenland gaan, niet de rest van het jaar. Tijdens corona hebben we bovendien ook allemaal thuisgewerkt. Dat ging toch prima?’
Iedere avond buiten zijn
Carla Knoope (30) werkte in mei een maand in Barcelona via het programma van Verhage. Ze is manager bij juridisch advieskantoor ICTRecht en testte het concept met drie collega’s uit om te zien of het iets is voor hun bedrijf. Al tijdens de coronacrisis kwam het bij het bedrijf ter sprake: als je tóch thuis moet werken, kan dat dan ook tijdelijk in het buitenland?
Knoope, zelf 30 jaar, denkt – net als Verhage – dat deze reislust deels een generatiedingetje is: ‘Bij een jonge generatie speelt dit best wel. Iedereen wil zo ontzettend veel. Niet alleen een leuke baan waar je gelukkig van wordt, maar jongeren willen ook veel zien van de wereld. Ze zijn daarbij vaak vrij flexibel.’
Via via kwam ze uit bij het bedrijf van Verhage. De maand in Barcelona was een succes, vindt Knoope. ‘We kwamen in een warm bad terecht van aardige mensen. Wel was het druk. Je wil alles uit je maand halen. In Nederland ga je weleens een avondje netflixen, maar hier wil je iedere avond buiten zijn. Iedere keer als je het kantoor uitloopt, heb je het idee dat je op vakantie bent. Soms zit je op maandagavond om 12 uur ‘s nachts nog aan je hoofdgerecht, terwijl je de dag erna wel weer gewoon werkt. Dat kan pittig zijn, maar je haalt wel meer uit het leven tijdens zo’n maand.’
Effectiever werken dan thuis
Wel werkte Knoope naar eigen zeggen effectiever dan in Nederland. ‘Je zit daar supergemotiveerd te werken, want je wil op tijd stoppen om van de zon te kunnen genieten en iets leuks te doen.’
Bij ons overheerste het gevoel: wat fijn dat we deze kans hebben gekregen
Andere collega’s mogen nu ook de reis aangaan, want ervaringsdeskundige Knoope ziet weinig beren op de weg voor haar werkgever. ‘Bij ons heerste het gevoel: wat fijn dat we deze kans van onze werkgever hebben gekregen. Dit werkt alleen als er een goede binding is tussen de werknemers en het bedrijf. Bij ons is dat zo. Ik kan me niet voorstellen dat iemand uit het team zal zeggen: het is hier zo leuk, ik kom nooit meer terug.’
Wel stelde het advieskantoor een paar voorwaarden op. Een werknemer moet twee jaar in dienst zijn om mee te mogen op zo’n reis. Het concern speelt nog met het idee om medewerkers die vijf jaar in dienst zijn opnieuw een maand in het buitenland aan te bieden. ‘We vragen dus ook loyaliteit van de werknemer’, zegt Knoope. ‘Dat kan als een goed bindmiddel werken.’
Niet voor alle beroepsgroepen
Organisatiepsycholoog Aukje Nauta, als bijzonder hoogleraar verbonden aan de Universiteit Leiden, denkt dat het een goede ontwikkeling is dat bedrijven hun medewerkers in het buitenland laten werken. ‘Ik roep al langer dat we werk aan de mens moeten aanpassen, in plaats van de mens aan het werk.’
Wel waarschuwt ze dat zo’n buitenlandavontuur niet voor alle beroepsgroepen is weggelegd. ‘Heftruckchauffeurs hun je bijvoorbeeld moeilijk een maand vanuit Barcelona laten werken. Het is alleen voor mensen met werk dat je online kunt doen, vanaf iedere locatie.’
Daar ligt een uitdaging voor bedrijven, denkt Nauta, want niet iedereen binnen één organisatie heeft zo’n functie. ‘Voor een receptioniste zal dit bijvoorbeeld moeilijk gaan. Die moet achter de balie staan om mensen te ontvangen. Tegelijkertijd ziet zo’n receptioniste wel dat andere collega’s allemaal naar het buitenland gaan. Je moet dan als werkgever aan zo iemand te vragen: ben je niet hartstikke jaloers? Als dat zo blijkt te zijn en die persoon ook zo’n ervaring wil, is het goed om naar oplossingen te zoeken. Misschien kan de receptioniste een tijdje ander werk doen, zodat het wel kan.’
Scheve blikken voorkomen
Gelijkwaardigheid is belangrijk voor organisaties die dit concept goed willen uitrollen. In de praktijk ziet Nauta dat dit soort voordeeltjes vooral toevloeien naar jonge, aantrekkelijke mensen die zich verbaal goed kunnen uitdrukken en intelligent zijn.
Niet alleen de manager, ook de secretaresse moet vanuit het buitenland kunnen werken
‘Een beetje de zeven vinkjes’, refereert Nauta aan het recente boek van Joris Luyendijk. Dat kan tot scheve blikken leiden, waarschuwt ze. ‘Wil je mensen in het buitenland laten werken, selecteer dan dus niet op basis van opleidingsniveau, maar kijk of de functie het toelaat. Niet alleen de manager, ook de secretaresse kan dan een tijdje vanuit het buitenland werken.’
Lees ook: Joris Luyendijk: ‘Als iedereen aan de top op elkaar lijkt, denkt niemand nog na’
Individuele aandacht geven
Verhoogt zo’n buitenlandervaring, zoals ondernemer Verhage beweert, het welzijn van medewerkers? Zo direct kan Nauta die link op basis van de wetenschap niet leggen. ‘Maar het is wel een manier om mensen individuele aandacht te geven. Je gaat met ze in gesprek en maakt afspraken op maat. Hiervan is aangetoond dat werknemers er blij van worden en dat het burn-out-verlagend is. Je wordt door je werkgever gezien als een individu die zijn of haar bijzondere wensen in het werk vorm kan geven.’
Oftewel, het is essentieel om een goede binding tussen de werknemers en het bedrijf te hebben, zoals manager Knoope eerder aangaf. Knoope is alweer ruim een maand terug in Nederland. Stel dat ze nog een keer de hort op mag, zou ze dat dan weer doen? Daar hoeft ze niet lang over na te denken. ‘Als ik weer de kans krijg, zou ik zó weer gaan.’
Waarom tijdelijk werken vanuit het buitenland goed kan zijn:
- Werknemers doen nieuwe inzichten op die ze meenemen naar het bedrijf;
- Werknemers krijgen individuele aandacht, waardoor hun welzijn wordt verhoogd;
- Werknemers gaan vaak efficiënter werken om ‘s avonds van de zon te kunnen genieten;
- Het kan een manier zijn om talent aan je te binden;
- Het sluit aan bij de wensen van menig millennial die nieuwe dingen wil meemaken.
