Bij relationeel leiderschap gaat het – logischerwijs – om de relatie met de ander. Het gaat dus niet om het individu, maar om het ‘wij. En dat is precies waarom het zou kunnen dat we in deze tijden met extreme individualisatie – en vereenzaming – in het Westen wel eens baat kunnen hebben bij wat meer rationeel leiderschap. En leiderschapskwaliteiten die de gemeenschapszin versterken zijn hierbij dus zeer belangrijk.
Volgens – Emeritus hoogleraar Organisatie en Co-creatie en schrijver van het boek ‘Lerend organiseren en veranderen‘- André Wierdsma moeten leidinggevenden afstappen van het bureaucratische idee dat je denkers en doeners in een organisatie splitst.
Je moet niet eerst een plan maken met de ene selecte groep en het dan door de andere groep laten uitvoeren. Als relationeel leider moet je zorgen dat je meteen met de gehele groep gaat creëren.
Relationele leiderschapskwaliteiten zijn nodig voor co-creatie
Tegenwoordig weet iedere leidinggevende dat co-creatie essentieel is om in deze veranderlijke tijden te blijven groeien als organisatie. Als relationeel leider ben je je bewust van de verantwoordelijkheid om de goede condities te creëren waarin co-creatie – en dus samenwerking – kan ontstaan.
Door samen met de medewerkers stil te staan bij het probleem dat opgelost moet worden, na te denken over oplossingen en afspraken te maken hoe dit gerealiseerd gaat worden, zorg je ervoor dat er genoeg draagvlak en betrokkenheid is.
Nog even terug: wat is relationeel leiderschap?
Een relationele leider is dus iemand die zijn of haar focus legt op het opbouwen van goede – gelijkwaardige – samenwerkingen om zo het potentieel van mensen en groepen optimaal te benutten.
Deze relationele leiders getuigen van veel begrip, empathie en inzicht om dit te kunnen realiseren.
Belangrijke kenmerken van relationeel leiderschap:
- Het legt de nadruk op relaties waarin wederzijds respect en onderlinge samenwerking centraal staan;
- Het leunt sterk op de functie ‘voelen’;
- Het gaat om het faciliterend opstellen en rekening houden met anderen;
- Er wordt gekeken naar het grotere geheel.
Hoe ga je om met verschillende standpunten in de organisatie?
Volgens André Wierdsma gaat het er niet om dat alle neuzen persé dezelfde kant op moeten staan. Volgens hem gaat het veel meer om ‘het goede gesprek’. Een goed gesprek is mogelijk wanneer medewerkers vrij kunnen meepraten en hun mening mogen geven.
Relationeel leiderschap moet er dus ook voor zorgen dat er een veilige omgeving wordt gecreëerd waarin dit gedeeld kan worden. Als er niet genoeg veiligheid is, vallen medewerkers terug op het oude gedrag dat gericht is op het veiligstellen van hun individu.
Leiderschapskwaliteiten van relationele leiders:
- Zij creëren een veilige omgeving;
- Zij accepteren en omarmen verschillen;
- Zij gaan in gesprek (en blijven dit doen);
- Zij durven tegen de stroom in te zwemmen;
- Zij zetten met elkaar hun schouders eronder.
Heb je al een basis in je ontwikkeling als leider en ben je klaar om de volgende ontwikkeling door te maken? Volg dan de opleiding Secure Base Leadership en leer onder leiding van André Wierdsma en Mil Rosseau over o.a. relationeel leiderschap, transactionele analyse en zelfsturing in organisaties.
Opleiding Secure Base Leadership
