De mens is geen goede waarnemer, zo blijkt uit deze 3 experimenten. Hoe zou jij scoren?
Leiders moeten betere waarnemers worden, stelt Harvard-professor Max Bazerman in een interview dat we met hem hadden. 'Ten tijde van 9/11 was ik 46 jaar. Er gebeurde op dat moment zóveel in mijn leven. Ik was mij er niet van bewust, maar hoe meer ik zag dat gebeurtenissen als 9/11 en de val van Enron voortkwamen uit leiders die verzuimden waar te nemen, hoe meer ik mij realiseerde dat ik zelf ook geen goede waarnemer was.'
Psychologische experimenten
Er zijn vele psychologische experimenten gedaan die laten zien dat de mens moeite heeft met kijken en registreren wat er gebeurt. 3 voorbeelden toegelicht als les voor de toekomst.
#1. De gorillatest
Bazerman: 'In 2003 zag ik die video van het beroemde aandachtsexperiment waarbij je het aantal passes moet tellen van twee basketbalteams. Je bent zo druk met tellen, met focussen op die ballen, dat je niet ziet dat er plots een vrouw met een paraplu of een man in een gorillapak door het beeld loopt. Sommige mensen vonden het een goedkope truc, maar ik vond het verbijsterend.' Een video van het experiment:
#2. De straattest
Naast het beroemde experiment met de twee basketbalteams en de man in het gorillapak, is er ook een bekend straatexperiment van psychologen Dan Simons en Chris Chabris. Daarbij laten ze iemand (A) de weg vragen aan voorbijganger B. Terwijl de voorbijganger antwoord geeft, lopen twee mensen met een deur tussen A en B door. Op het moment dat de deur tussen A en B is, wisselt A snel van plek met een van de dragers, die er totaal anders uitziet. De helft van de voorbijgangers heeft niet in de gaten dat hij opeens met iemand anders staat te praten.
#3. De balietest
Soortgelijk is het experiment waarbij mensen aan een balie iets komen vragen. De baliemedewerker bukt om iets te pakken, waarna een ander persoon weer naar boven komt. Ook in dit experiment zien de meeste mensen niet dat ze plots met iemand anders te maken hebben. Volgens Bazerman doen dit soort test de vraag rijzen of we niet vaker informatie missen, informatie die belangrijk kan zijn. 'Je hebt mensen die eenvoudigweg niet waarnemen en mensen die wel waarnemen, maar verzuimen te reageren. De meeste mensen zitten daar een beetje tussenin. Ze merken wel iets op, maar zijn er niet zeker van wat ze zien. En achteraf vinden ze dat ze het hadden moeten uitzoeken, dat ze gehoor hadden moeten geven aan hun voorgevoel.' Bekijk een video van de balietest:
Meer van dit soort experimten zien? Kijk verder op YouTube.
Meer over Max Bazerman:
Dit verhaal komt uit de huidige printeditie van Management Team. Ben je nog geen abonnee? Vraag de huidige editie dan aan als gratis proefnummer.
