Was u vast besloten per 1 januari te stoppen met roken? En heeft u er inmiddels toch alweer een (paar) opgestoken? Niets aan de hand, hier leest u hoe u er wél vanaf komt.
Rond de jaarwisseling doet ongeveer één op de zeven rokers een poging om van zijn verslaving af te komen. Dat zijn er samen zo’n half miljoen. Maar velen van hen zijn binnen een week alweer begonnen. Eerst neem je een trekje van andermans sigaret, dan loop je een paar dagen te bietsen, om tenslotte maar weer een eigen pakje te kopen. Is dat slap? Nee, zegt Groningse hoogleraar sociale psychologie van gezondheid en ziekte Arie Dijkstra. “Als je tientallen jaren hebt gerookt is het niet reëel om te verwachten dat je er in één keer vanaf bent.”
Volgens Dijkstra is stoppen met roken een leerproces. “De lichamelijke verslaving en de ontwenningsverschijnselen zijn na een paar dagen of weken wel weg. Wat er overblijft is de psychologische verslaving. Je moet af van het idee dat roken iets goeds voor je doet.”
Maar als roker kun je echt bijkomen van een sigaretje …
“Rokers hebben hun lichaam laten wennen aan nicotine. Enkele uren na hun laatste sigaret krijgen ze al ontwenningsverschijnselen. Die uit zich onder meer in lichamelijke en psychologische spanning. Zodra je er weer een opsteekt, verdwijnt die spanning en kom je in je normale doen. De nicotine neemt iets vervelends weg en dat voelt goed. Je hersenen leren daarmee dat roken een goed gevoel oplevert. Rokers koppelen dat goede gevoel vervolgens aan allerlei situaties die ze op een dag meemaken. Ze roken als ze zich moeten concentreren, als ze wakker willen blijven of juist willen ontspannen, als ze willen stoppen met piekeren. Die koppelingen zijn allemaal psychologisch, daarom verschillen ze ook per persoon. Mensen denken dat hun lichaam verslaafd is, maar het is vooral hun brein.”
Als de eerste poging is mislukt, waarom zou een tweede dan wel slagen?
“De fout is juist om te denken in pogingen en mislukkingen. Het gaat om het proces van leren om niet meer te roken. Leren gaat met vallen en opstaan. Zo’n proces kan soms wel een of twee jaar duren. Het belangrijkste is dat je met jezelf afspreekt dat je niet opgeeft. Spreek niet van een ‘mislukte poging’ maar van een terugval, en vraag je af wat je ervan kunt leren. Stoppen met roken is in veel gevallen een continue doorstart.”
Wat leer je dan van die continue doorstart?
“Het afleren van het idee dat roken iets voor je doet, kost tijd. De grote leerschool is te merken dat je zonder sigaretten kunt. Het roken moet eerst zijn functie verliezen. Bij bijvoorbeeld spanning denk je dan niet meer dat een sigaret de oplossing is. Dat is ook iets waar bijvoorbeeld de methode van Allen Carr op inzet. Ten tweede moet je zelfvertrouwen opbouwen en leren dat je iemand bent die in staat is zonder roken te zijn. Sommige rokers moeten daarnaast ontdekken dat leven zonder roken ook leuk is. Je hebt in je leven allerlei leuke dingen gedaan terwij je erbij rookte, zoals tv kijken, uitgaan, op een terrasje zitten. Mensen die lang hebben gerookt denken soms dat al die dingen zonder roken niet meer leuk zijn. Het kost tijd om te leren dat dat onzin is. Zonder roken is het leven minstens zo leuk, en misschien wel leuker.”
Blijven leren
Wie na 1 januari toch weer is begonnen met roken, hoeft volgens Dijkstra dus zeker niet te wanhopen, maar wel bezig blijven met het stopproces. “Ga bijvoorbeeld een tijdje minder roken, bijvoorbeeld alleen in het weekend, en probeer daarna opnieuw te stoppen. De wereld telt miljoenen ex-rokers, dus ook jij kunt uiteindelijk zonder sigaret.”
Tips voor een succesvolle doorstart
- Kies voor een lange termijn perspectief. Denk aan het schone lichaam dat u graag wilt, en de gezondheidsvoordelen die u wilt bereiken.
- Houd het niet-roken op de agenda. Plan bijvoorbeeld een nieuwe stopdatum en rook tot die tijd minder dan u was gewend.
- Probeer een andere aanpak. Sommige mensen zweren bij acupunctuur, of hypnotherapie. De apotheek heeft speciale middelen die stoppen makkelijker kunnen maken.
- Lees (opnieuw) de boeken van Allen Carr of volg een training bij een bedrijf dat in zijn aanpak is gespecialiseerd.
- Geef nooit op, ook niet als u opnieuw een terugval heeft. Bedenk liever wat u van die terugval kunt leren en maak opnieuw de doorstart.
Lees ook:
-
Zo realiseer je je goede voornemens dit jaar wel
-
Zeven tips om uw doelen te bereiken
-
Gezond leven is makkelijk
-
Rokers zijn vaker ziek
