Wil je een goede start maken met je bedrijf? Maak dan in ieder geval een ondernemingsplan. Zie dit als je plan van aanpak, met een duidelijk overzicht van alle ideeën, kansen en obstakels. Een businessplan wordt ook wel ‘bedrijfsplan’ of ‘ondernemingsplan’ genoemd.
Wat is een businessplan?
Een businessplan is een plan voor je bedrijf, waarin je jouw bedrijfsdoelen beschrijft en erbij vertelt hoe je die wilt gaan bereiken. Het gaat om belangrijke informatie zoals een markt- en een concurrentieanalyse, de marketingstrategie en de financiële vooruitzichten.
Dit plan helpt je om jouw visie en doelen te verduidelijken. Met een goed doordacht businessplan leg je een stevige basis voor het succes van je bedrijf. Je kunt zo beter inspelen op kansen en uitdagingen in de markt. Zie een ondernemingsplan dan ook als de basis van je bedrijf. Het dwingt je om al meteen bij de start goed na te denken over je ideeën en de uitdagingen. Zo geef je in ieder geval antwoord op deze 3 vragen:
- Wat gaat je bedrijf doen?
- Wat ga je daarvoor doen?
- Welke middelen heb je daarvoor nodig?
Businessplan maken is niet wettelijk verplicht
Het schrijven van een ondernemingsplan is niet verplicht. Toch is het raadzaam om er wel mee aan de slag te gaan. Starters die dit doen groeien vaak sneller dan ondernemers die zonder ondernemingsplan beginnen, zo’n 30 procent blijkt uit cijfers van Rabobank.
Daarnaast is het cruciaal bij het aantrekken van financiering. Voor investeerders en de bank is het opstellen van een ondernemingsplan namelijk een voorwaarde.
Hoe lang moet mijn ondernemingsplan worden? Die vraag wordt vaak gesteld. Gemiddeld genomen kun je uitgaan van ongeveer 20 pagina’s. Wil je het liever wat korter, bijvoorbeeld omdat een investeerder daarom vraagt, dan is dat natuurlijk geen probleem.
Checklist: een goed businessplan maken
Er zijn meerdere formats voor het schrijven van een goed ondernemingsplan. Veel starters gebruiken die van het Amerikaanse investeringsfonds Sequoia. De 10 stappen die hierin worden beschreven, bieden je een stevige houvast. We zetten ze voor je op een rijtje.
1. Beschrijf het doel van je bedrijf
Begin je ondernemingsplan met een pakkende beschrijving van je bedrijfsdoel. Formuleer in één tot drie heldere zinnen waarom je dit bedrijf start, voor wie je dat doet en wat je wilt bereiken. Dit gaat over de missie en visie die je hebt.
Doe dit zo concreet mogelijk en laat alle bijzaken nog even achterwege. Ook het hoe en waarom mag je in dit deel nog even achterwege laten. Dat komt later wel aan bod.
2. Leg uit hoe je klanten gaat vinden
In dit deel van je ondernemingsplan staan je klanten centraal. Wie zijn zij, wat zijn hun kenmerken en behoeftes? Gebruik feiten en cijfers om deze beweringen te staven. Ga verder ook in op het probleem dat je voor klanten wilt oplossen.
- Zij ervaren traagheid > jij biedt een snellere manier van handelen
- Zij vinden het gedoe > jij ontzorgt ze
Dit is een versimpelde versie, beschrijf het oplossen van het probleem iets uitgebreider.
3. Ga in op je toegevoegde waarde
Je wilt met jouw product of dienst iets toevoegen voor klanten. Hier leg je uit wat dat is en op welke manier je je daarin onderscheidt ten opzichte van andere oplossingen.
Oftwel: wat is jouw alternatief voor de huidige situatie? En wat ga je doen om dit voor elkaar te krijgen, ook financieel gezien?
Zoals dat eigenlijk bij alle onderdelen van je ondernemingsplan geldt: wees altijd reëel. Je hebt er uiteindelijk niks aan om de potentie van je eigen oplossing groter te maken en mogelijke obstakels te bagatelliseren.
4. Maak duidelijk hoe relevant je bedrijf is
Succesvol ondernemen is vaak ook een kwestie van de juiste timing. Leg hier uit waarom het juist nu een goed moment is om je bedrijf te starten. Je eigen overtuiging is niet voldoende, onderbouw dit met markttrends en branchegegevens die jouw product of dienst relevant maken.
5. Doe marktonderzoek
Een ondernemingsplan is niet compleet zonder een marktonderzoek. Dit is een manier om uit te zoeken wat er speelt in jouw markt. Het betekent dat je informatie verzamelt over klanten, concurrenten en de sector waarin je werkt. Deze informatie is superbelangrijk. Het helpt je bij het nemen van betere beslissingen en het verbeteren van je producten of diensten verbeteren. Daarnaast verkleint het de kans op risico’s.
6. Analyseer de concurrentie
Je bent waarschijnlijk niet de enige speler in deze markt. Zet je belangrijkste concurrenten op een rij en noteer hun sterke en zwakke punten. Daartegenover staan jouw unieke verkoopargumenten, je zogeheten USP’s. Hiermee wordt nog duidelijker wat jouw bedrijf anders (lees: beter) maakt.
7. Beschrijf je product of dienst
Je gaat een product (tastbaar) of dienst (niet tastbaar) leveren. In dit deel van je ondernemingsplan ga je daar uitgebreid op in. Hoe komt het tot stand en welke partijen zijn daar allemaal bij betrokken? Leg stap voor stap uit hoe dit proces in elkaar steekt.
Wat ook niet onvermeld mag blijven? De kosten, de verkoopprijs en jouw marge. Dit is meteen een goede toets om te achterhalen of je inspanningen straks voldoende zullen opleveren.
8. Duid je businessmodel
Wat je ook gaat doen, elk bedrijf moet (uiteindelijk) winstgevend worden. Een businessmodel maakt duidelijk hoe je onderneming geld gaat verdienen. Het beschrijft hoe je jouw toegevoegde waarde omzet in inkomsten. Hierin ga je ook in op de kosten, de prijsstelling, verwachte omzet en je verkoopmodel. Dat kan bijvoorbeeld uurtje-factuurtje zijn, een verkoopprijs of een abonnement.
Je kunt hiervoor het Business Model Canvas gebruiken. Dit is een handig hulpmiddel om je businessmodel overzichtelijk en visueel weer te geven.
9. Schrijf op wie de oprichters zijn
Misschien ga je alleen aan de slag, als zzp’er. Daarvan zijn er inmiddels meer dan 1 miljoen van in Nederland. Maar het kan ook zijn dat je met meerdere oprichters bent. Hier leg je uit hoe dat zat, welke mensen er eventueel nog meer bij het bedrijf betrokken zijn en wie er verantwoordelijk is voor de bedrijfsvoering.
10. Stel een financieel plan op
Sluit je ondernemingsplan af met een financieel overzicht. Daarbij kun je denken aan een investerings- en financieringsbegroting, kasstroominschatting, winst-en-verliesrekening en een balans. Geef inzicht in je geschatte kosten en wanneer je break-even verwacht te draaien. Deze informatie helpt je om financieel grip te krijgen.
Voorbeeld inhoud businessplan:
1. Doelstelling
- Wat is het concept in één zin?
- Wat beoogt het te bereiken?
2. Probleem
- Wie is de klant en waar zit zijn of haar pijn?
- Hoe gaat de klant daar nu mee om?
3. Oplossing
- Welke waardepropositie biedt dit concept de klant (in relatie tot het probleem)?
- Beschrijf cases waarin en hoe het werkt?
4. Waarom nu?
- Beschrijf de historische ontwikkeling van de categorie waar dit concept toe behoort
- Wat zijn de recente trends die deze (nieuwe) oplossing mogelijk maken?
5. Marktomvang
- Beschrijf de klant waar het concept zich op richt
- Beschrijf waar je hem/haar kunt vinden
- Bepaal de omvang van de doelgroep en wat zij nu besteden aan deze categorie
6. Concurrentie
- Maak een lijst van concurrenten
- Beschrijf concurrentieel voordeel van dit concept
7. Product
- Beschrijf het product/dienst (vorm, functionaliteit, eigenschappen)
- Beschrijf het ontwikkeltraject (wat is er voor nodig om het te maken)
8. Business Model
- Waar komt de opbrengst vandaan?
- Wat wordt de prijs?
- Hoe groot is gemiddelde klant, en voor hoe lang (life-time-value)?
- Verkoopaanpak?
- Distributie?
- Klantenlijst en/of pijplijn?
9. Team
- Wie gaan het opzetten/ontwikkelen/maken?
- Wie gaan het beheren/onderhouden?
- Wie gaan het verkopen?
- Wie doet relatiebeheer?
- Wie doet projectleiding, is eindverantwoordelijk?
10. Financieel plan
- P&L voor eerste 2 jaar?
- Opbrengsten?
- Directe kosten?
- Indirecte kosten?
- Bijdrage?
Businessplan voorbeeld downloaden
Een ondernemingsplan schrijf je niet elke dag. Dat je je nu afvraagt hoe dat eigenlijk moet, is dan ook best logisch. Kun je wel wat inspiratie gebruiken? Op de website van de Rabobank vind je complete voorbeeldplannen voor de branches horeca, detailhandel en dienstverlening (schoonheidsalon). Ook is er een voorbeeldplan voor zzp’ers. Deze voorbeelden kun je gratis downloaden.
