Ben Tiggelaar schrijver, onderzoeker en trainer
‘Jezus is een belangrijke inspiratiebron’
“Ik zat laatst in de auto met twee briljante studenten die meewerken aan mijn promotieonderzoek. Zij vertelden enthousiast over wat zij allemaal tijdens hun opleiding leerden. Een stortvloed van verhalen. Daar kan ik nou echt geïnspireerd van raken. Of mensen die tijdens mijn lezingen met hun problemen of persoonlijke verhalen naar voren durven komen en er vervolgens echt over willen praten.
“Een partner met een interessant beroep werkt ook zeer inspirerend. Mijn vrouw is programmamaakster bij de Evangelische Omroep en wij hebben onlangs nog tot diep in de nacht een van haar programma’s besproken. Een inspiratiebron dichtbij huis is cruciaal. Alleen een boekenkast vol met inspirerende denkers die je niet persoonlijk kent werkt volgens mij toch wat minder goed. “Inspiratie is een extreme vorm van positieve bekrachtiging. Geïnspireerd raken is volgens mij een belangrijke voorwaarde voor motivatie. Door negatieve prikkels zoals straf komen mensen wellicht ook in beweging, maar zullen zij uiteindelijk nooit met plezier en uit zichzelf het gewenste gedrag vertonen. Door inspiratie kunnen mensen daadwerkelijk in beweging komen. “Ik raak zelf geïnspireerd door het werk te bestuderen van mensen die hetzelfde werk doen als ik. Tom Peters bijvoorbeeld. Die schrijft managementboeken en geeft trainingen. Daar leer ik veel van. Het werk van Stephen Covey vind ik ook inspirerend. Maar aan zo’n enorme organisatie als hij heeft opgezet moet ik niet denken. Ik creëer bewust momenten in mijn leven om geïnspireerd te worden. Zo probeer ik een aantal keer per jaar trainingen van collega’s bij te wonen zodat ik van hen kan leren.“Het zijn vaak niet de personen die inspirerend zijn, maar hun gedrag. Zo ben ik in staat anderen te inspireren door inspirerend gedrag te vertonen. Anderen een stap vooruit helpen blijft voor mij motiverend. Je moet wel voor 100 procent in je eigen verhaal geloven, anders hebben mensen meteen door dat je een trucje gebruikt. “Ik ben actief christen. Daar maak ik tijd voor vrij. Jezus is een belangrijke inspiratiebron en het nieuwe testament zit vol levenslessen. Ik was een periode niet gelovig, maar toen bleek mijn inspiratie niet van blijvende aard en ben je toch vooral zoekende. Als de mens het hoogste is dat er bestaat, is het wel erg treurig gesteld. Het geloof geeft mijn leven inhoud voor de lange termijn.”
Harry Starren algemeen directeur de Baak Management Centrum VNO-NCW
‘Inspiratie bestaat dankzij verveling’
“Ik ben geïnspireerd als ik elk gevoel voor tijd verlies. Dat kan zijn als ik lees, schrijf of praat. In al die ervaringen kan ik opgaan. Door mooie poëzie steeds te herlezen, raak ik bijvoorbeeld geïnspireerd. Het is ook een vorm van geluk om de tijd helemaal te kunnen verliezen en jezelf in iets kwijt te raken. Inspiratie bestaat dankzij verveling. Verveling is een onderschatte bezigheid. Je moet ook een keer niet nuttig durven zijn. Wat is tenslotte het nut van Shakespeare? Je moet je durven vervelen en vertrouwen hebben dat je iets tegenkomt. Ik zwerf of banjer soms door de stad of ga ergens zitten waar ik nog nooit ben geweest. Dan kom je vanzelf mooie of opmerkelijke dingen tegen. Niet op zoek zijn, maar vertrouwen hebben dat je iets vindt. “Inspiratie is een vorm van opwinding. En erotiek. Geraakt worden, ontroerd zijn. Het is net als verliefdheid. Dan heb je het gevoel alsof je elkaar al jaren kent. Bij inspiratie ontwaken gevoelens of gedachten die er altijd al zijn geweest maar waar iemand tot dan toe nog zelf geen woorden of beelden voor kon bedenken.
“Ik kan me niet voorstellen langdurig geïnspireerd te zijn zonder iemand anders. Betekenis geven gebeurt in dialoog. Zelfs mensen die langdurig gevangen hebben gezeten, verzinnen een ander waar zij mee praten of inspiratie aan ontlenen. We kunnen simpelweg niet bestaan zonder anderen. De term inspiratie is volgens mij pas opgekomen met de kenniseconomie. Vroeger was in-spiratie vooral voor artiesten. Nu willen medewerkers ook op hun werk geïnspireerd raken. Voor mijn vader was werk vooral iets om geld mee te verdienen. Tegenwoordig willen mensen zich ontplooien. Inspiratie is een economisch goed geworden.“Inspireren is geen handeling, het is een staat van zijn. Je kan niet bewust proberen anderen te inspireren. Ik kan erg geïnspireerd raken van iemand die zijn werk goed doet. Een goede barkeeper bijvoorbeeld of iemand die heel mooi piano kan spelen. Vakmanschap is inspirerend.
“Als je nooit door iets geïnspireerd raakt is er iets goed mis met je. Dan heb je waarschijnlijk een persoonlijkheidsstoornis. Aan de andere kant kan je niet verlangen naar iets dat je nooit hebt gekend of gevoeld.”
Erik Kessels oprichter en creative director communicatiebureau KesselsKramer
‘Ik moet geprikkeld worden, anders ga ik dood van binnen’
“Als het om inspiratie op het werk gaat is de kantooromgeving erg belangrijk. Ik zou niet tussen de systeemplaten of onder tl-buizen creatief werk kunnen afleveren. Je brengt tenslotte enorm veel tijd door op kantoor, dan mag het wel een prettige omgeving zijn. Wij proberen hier door muziek en open ruimtes een huiselijke sfeer te creëren waarin medewerkers zich op hun gemak voelen. De kantooromgeving is uiteraard niet allesbepalend. Ik krijg ideeën door bijvoorbeeld over de gracht te fietsen of twee mensen die ik met elkaar hoor praten. Wij kijken goed naar wat er in de maatschappij gebeurt. Zo hebben we bijvoorbeeld in een van de Ben-commercials aandacht besteed aan het gebruik van mobiele telefoons in de bioscoop. Of een jongen die daadwerkelijk stottert een reclamefilm laten inspreken over stottertherapie van een zorgverlener. “Inspiratie op zichzelf leidt niet tot concrete ideeën maar het is wel een vruchtbare bodem. Ik kijk graag naar andere disciplines om me te laten inspireren zoals kunst en fotografie. Het heeft weinig nut om alleen maar naar reclame van anderen te kijken. Dan maak je dingen binnen een bepaald kader. Tegenwoordig lopen disciplines steeds meer in elkaar over. Dat is een goede zaak. Al die verschillende werelden inspireren elkaar. “Ik vind iets inspirerend als het mij grijpt. Zo was ik onlangs in een museum in Buenos Aires waar een fotograaf vijf straatjongens had geportretteerd die hij 150 dollars had betaald om zich voor de foto te laten tatoeëren. Zoiets vind ik confronterend, het geeft stof tot nadenken en het laat mij vervolgens niet meer los. Inspirerend vind ik ook het werk van Jenny Holzer die misbruikte vrouwen in New York met een T-shirt liet rondlopen met de tekst ‘I’m abused.’ “Ik moet visueel geprikkeld worden. Anders ga ik dood van binnen. Ik kan dan ook niet twee weken op vakantie gaan zonder de behoefte te voelen om naar een museum of tentoonstelling te gaan. Ik bezoek een fototentoonstelling in Parijs of ga naar een masterclass van mensen die ik inspirerend vind. Daar zit niemand uit de reclame. Het is mijn eigen interesse. Het hoeft niet, maar ik kan niet verzadigd genoeg raken.”
Marc Lammers bondscoach hockeydames
‘Mijn vrouw en kinderen blijven mij inspireren’
“Mijn moeder was een belangrijke inspiratiebron. Zij is helaas twee jaar geleden overleden. Ik moet nog vaak aan haar denken en bezoek regelmatig haar graf. Een bijzonder persoon: spiritueel en ruimdenkend. Mijn moeder kwam altijd overal kijken en was trots op alles wat ik deed. Bij moeilijke of mooie momenten mis ik haar.
“Gelukkig heb ik een vrouw en twee kinderen die mij blijven inspireren. Zij maken het voor mij mogelijk deze baan te doen. Ik ben veel in het buitenland, maar als ik thuiskom is het groot feest. Zij zorgen ervoor dat ik thuis kan bijkomen en genieten. Als ik teleurgesteld ben – zoals na de zilveren medaille bij de Olympische Spelen van Athene – zie ik dat mijn kinderen trots zijn op wat ik heb gepresteerd. Dan denk je: waar klaag ik over? Kinderen zijn inderdaad het mooiste wat er is en zorgen ervoor dat je goed kunt relativeren. “Sportdocumentaires vind ik ook inspirerend. Daar kijk ik graag naar. Wij laten bovendien regelmatig een filmpje maken van onze eigen trainingen en wedstrijden. Zo laat je zien hoe hard de dames hebben gewerkt en wat we allemaal hebben gedaan. Met mooie muziek erbij werkt dat niet alleen ontroerend, maar ook inspirerend. Beeld is toch een stuk krachtiger dan woorden. Beeld levert betrouwbare informatie. De muziek zorgt voor de passende emotie. “Ik vind het geweldig om spelers beter te maken en te zien hoe ze zich ontwikkelen. Of ik een inspirerende coach ben kan ik niet beoordelen, maar ik ben wel zeer gepassioneerd. Ik denk dat je met passie, duidelijke doelstellingen en drive zeer inspirerend kan zijn. Dat geldt niet alleen voor de sport, maar ook voor het bedrijfsleven. Ik geef soms presentaties voor bedrijven en vindt het inspirerend hoe bedrijven als TPG of de Rabobank zich steeds weten te vernieuwen. “Het weer is eveneens een belangrijke inspiratiebron. Ik heb drie jaar in Spanje en een jaar in Italië gewoond. Mooi weer maakt duidelijk verschil in je humeur en energie. Spanjaarden vinden Nederlanders maar koude en kille mensen. Dat klopt wel. Ik merk ook aan mijn dames dat zij geïnspireerd raken als wij buiten Europa spelen waar het mooi weer is. Logisch, wie vindt het nou leuk om bij twee graden in de regen te spelen?”
Maurice de Hond opiniepeiler
‘De regering reageert niet bepaald inspirerend’
“Het Amerikaanse zakenblad BusinessWeek inspireert mij al 25 jaar. Wij leven in een periode van grote technologische veranderingen die invloed hebben op de samenleving en het bedrijfsleven. Dat wordt onvoldoende onderkend in Nederland. Hier wordt toch vooral provinciaal gedacht. Ik heb al in 1965 leren programmeren en was in de jaren tachtig in Silicon Valley. De ontwikkelingen van de computer heb ik van dichtbij meegemaakt. “De VS lagen altijd al voorop als het gaat om de nieuwste technologische ontwikkelingen en zij laten goed zien hoe je die kan commercialiseren. In Nederland dacht men te lang dat het niet zo’n vaart zal lopen. BusinessWeek inspireert mij bijna wekelijks omdat het blad veel aandacht besteedt aan die ontwikkelingen. Het biedt een venster op de zakelijke toekomst.
“Inspiratie is belangrijk. Ik ga er niet onmiddellijk mee aan de slag, maar sla nieuwe ideeën op in mijn systeem en denk na hoe je vernieuwing een plaats kan geven in de samenleving. Ik denk graag vooruit. Eind augustus zei ik al in een interview dat er al lang een grote veenbrand woedt in Nederland die erop wacht naar buiten te komen. Kort daarna stapt Wilders op en wordt Theo van Gogh vermoord. Hoe de regering hierop reageert is niet bepaald inspirerend. Dat er niemand op komt direct na de moord de kwetsbare plekken als islamitische scholen te bewaken is werkelijk dramatisch. En wat doet Balkenende? Die vertrekt naar Brussel. Dat hebben leiders als Bush en Giuliani toch beter aangepakt. Die verschenen tenminste meteen op de plek des onheils. “Er wordt in Nederland uitsluitend risicomijdend gedrag vertoond en visieloos opgetreden. Met dank aan het poldermodel. Het laatste dat je in Nederland moet hebben om het ver te schoppen in politiek of bedrijfsleven is een visie. Terwijl dat in deze tijden van grote veranderingen ontzettend nodig is. Welke vernieuwende bedrijven zijn hier nou behalve Endemol de laatste jaren ontstaan? Ook Philips heeft alle belangrijke ontwikkelingen in de consumentenelektronica gemist.
“Soms denk ik nog terug aan een televisieoptreden van Wim Kok in 1998 waarbij een meisje van elf hem moest uitleggen hoe hij kon e-mailen. Met zo’n bestuurder is het geen wonder dat niet in technologie werd geïnvesteerd maar in de Betuwelijn. Ik zie de regering nu steeds meer als een stelletje konijnen die ‘s nachts midden op straat verdwaasd in het licht zitten te kijken.”
