In 1895 begon een Italiaanse kruidenier met een handvol lires achterin zijn winkel een soort koffielaboratorium. Die man was Luigi Lavazza. Hij experimenteerde er met koffie en was wereldwijd de eerste die koffiemelanges maakte in plaats van de koffie, zoals zijn concurrenten deden, rechtstreeks vanaf de plantages door te verkopen.
Ruim 120 jaar later is Lavazza het grootste koffiemerk van Italië, en een familiebedrijf. Zes Lavazza’s zijn betrokken bij het bedrijf, uit twee families. ‘Ik werk hard om de waarden die de voorgaande generaties in het bedrijf hebben gestopt, over te dragen aan de volgende generatie’, zegt Giuseppe Lavazza, vice-voorzitter en de vierde generatie Lavazza. ‘De toewijding aan die waarden en koffie als ons kernproduct hebben ons groot gemaakt.’
Stap terug
Giuseppe Lavazza vierde vorig jaar zijn 25-jarig werkjubileum. Sinds de jaren negentig werkte hij in financiën, sales en uiteindelijk als marketing director, maar besloot toen een stap terug te doen.
‘Toen ik bij Lavazza begon, waren er alleen mijn vader, neef en ik van de familie. Door de jaren heen kwam er steeds meer familie werken en in 2010 vonden we het tijd om een stap terug te doen.’ De zes familieleden legden hun operationele rollen neer en deden ze over aan mensen van buiten, onder wie CEO Antonio Baravalle.
Wel vinden er regelmatig meetings plaats met topmanagers, voegt hij eraan toe. ‘De familie is betrokken op specifieke gebieden zoals sociale verantwoordelijkheid, investeringen en communicatie. We zijn doorslaggevend als het gaat om de richting die Lavazza uit gaat en de waarden van het bedrijf, maar nooit operationeel.’
En ze zijn aandeelhouder: Giuseppe en zijn zus bezitten 50% van het bedrijf. Hun neef Alberto en diens drie kinderen hebben de andere helft in handen. Ook de kruidenierszaak van overgrootvader Luigi aan de Via San Tommaso in Turijn is nog steeds in handen van Lavazza.
Cultuur
Het is verleidelijk te denken dat Italiaanse familiebedrijven wel móeten floreren, omdat de familie zo in de cultuur zit. Maar dat is zeker niet zo, zegt Giuseppe Lavazza. ‘Italiaanse familiebedrijven blijven over het algemeen juist te klein. Ze groeien weinig, terwijl ze zo belangrijk zijn voor de economie. Italië is traditioneel, en om historische redenen geven de bedrijven er de voorkeur aan om geen risico’s te nemen en dus klein te blijven. Ze ontberen de ambitie en financiële mindset om op te schalen’, meent hij.
Lavazza zelf kun je niet betichten van terughoudendheid wat dat betreft. Afgelopen donderdag opende in Turijn het nieuwe hoofdkantoor Nuvola, compleet met bistro, museum en een groot piazza. Het gebouw is ontworpen om grondstoffen her te gebruiken en te recyclen, comfort te maximaliseren, energie te besparen en het gebruik van water te limiteren.
‘Nuvola Lavazza moest meer zijn dan een efficiënt en innovatief hoofdkantoor van een modern bedrijf’, zegt Giuseppe Lavazza. ‘Nuvola uit onze vastberadenheid om leiders te worden in innovatie en groei en richt zich op de welvaart van de lokale gemeenschap.’
¡Tierra!
Ook buiten de lokale gemeenschap is Lavazza bezig. In 2002 ging het Corporate Social Responsibility project (CSR) ¡Tierra! van start. ‘In voornamelijk Colombia, Peru en Honduras proberen we met het project de koffiegemeenschap veerkrachtig te maken als het gaat om effect op het milieu en klimaat, maar ook gendergelijkheid en technologische ontwikkeling. We werken aan een groot aantal van de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de VN.’ Inmiddels is er uit ¡Tierra! een hele productlijn ontstaan.
Koffieboon
Giuseppe Lavazza houdt niet alleen van het werk, maar heeft ook de liefde voor de koffie zelf van zijn overgrootvader Luigi geërfd. ‘Koffie is complex, en ik hou van die complexiteit. Alle gebruiken rond koffie zijn diep verweven in een cultuur, zowel wat het consumeren betreft als de culturen van herkomst’, zegt Lavazza.
‘Botanisch gezien vind ik koffie interessant, vanwege de plant en de boeren met wie we in nauw contact staan. Als je houdt van het product dat je core business is, maakt het je werk een stuk gemakkelijker’, lacht hij. ‘Lavazza is daardoor specialist geworden in het complexe proces waarin je koffiebonen transformeert tot een kopje espresso of cappucino.’
Aan die core business is Lavazza zeer toegewijd. Luigi’s zoons besloten zich eind jaren veertig helemaal te richten op koffie, en de andere kruidenierswaren te laten voor wat ze waren, en die focus is er nog steeds. Ook in Italië is Starbucks in opmars, maar dat zijn koffiehuizen. Lavazza richt zich helemaal op het proces van koffie, van boon tot kopje.
