Al in 1965 kwam Bruce Tuckman als één van de belangrijkste denkers over Groepsdynamica met de fases van teamontwikkeling. Hij beschrijft een natuurlijk en cyclisch proces dat continu wordt doorlopen met een team. En hij benadrukt hierbij het belang voor leidinggevende om te weten in welke teamontwikkeling-fase jouw team zich bevindt.
Vijf fasen van teamontwikkeling
Als leidinggevende kun je jouw team beter ondersteunen en sturen op resultaat wanneer je weet wat het team nodig heeft om goed te functioneren. Daarvoor is het van belang dat je weet in welke fase van ontwikkeling jouw team zit.
Het is van belang alle fasen voldoende te doorlopen om succesvol te kunnen zijn met het team. Hoe deze fasen in de praktijk doorlopen worden, wordt in hoge mate bepaald door de professionaliteit van de projectleider.
Fase #1: Forming
Dit is de startfase met het team waarin er gezamenlijke doelen worden bepaald en de taken worden verdeeld. In deze fase is het nog een groep individuen en staat de kennismaking met elkaar centraal.
Ieder teamlid heeft nog wel een bepaalde reserve, er wordt vaak nog een beetje de kat uit de boom gekeken en conflicten worden dan ook het liefst vermeden. Iedereen is bezig om zijn/haar plekje in de groep te vinden en het vertrouwen in elkaar moet nog worden opgebouwd.
Tip!
Als leidinggevende kun je in deze teamontwikkeling-fase bijvoorbeeld de onderlinge kennismaking stimuleren door teamleden die elkaar nog niet goed kennen met elkaar te laten samenwerken. Om de volgende fase te bereiken, is het belangrijk dat de teamleden zich gaan uitspreken en conflicten niet meer uit de weg gaan.
Als leidinggevende kun je dit ook stimuleren door bijvoorbeeld groepsdiscussies te leiden en de veiligheid te scheppen waarin iedereen wel het achterste van de tong gaat laten zien.
Fase #2: Storming
Deze teamontwikkeling-fase start vaak als meningen van de teamleden worden uitgesproken en dit kan vervolgens leiden tot conflicten, vandaar dat het ook ‘de conflictfase’ wordt genoemd.
In deze fase wordt de hiërarchie bepaald tussen de teamleden en met de leidinggevende. Dit is een belangrijke fase die vaak misloopt in de praktijk, of een team blijft hangen in de conflicten of ze blijven juist in de vorige fase hangen en gaan de conflicten nooit aan.
Er is hier dus een belangrijke taak als leidinggevende om het uitspreken te stimuleren en tegelijkertijd te ondersteunen in het zoeken naar de juiste synergie. Conflicten horen er nu eenmaal bij, sterker nog, het kan juist zorgen voor meer verbinding in het team. Dus zie het als kans en maak daar als leidinggevende gebruik van!
Fase #3: Norming
Als het team de vorige fase goed heeft doorstaan, is er meer verbinding gecreëerd en wordt er weer meer gefocust op de gezamenlijke doelen die het team wil behalen. Er is meer duidelijkheid over de taakverdeling en de onderlinge verhoudingen. De teamleden zijn toleranter naar elkaar en accepteren elkaar zoals ze zijn.
Een risico in deze fase wanneer de focus meer ligt op de doelen is dat er minder snel unieke en andere ideeën en meningen zullen worden geopperd. Hier ligt dan ook meteen de taak van de leidinggevende om dit te stimuleren, wellicht door brainstormsessies te organiseren om de creativiteit weer aan te wakkeren.
Fase 4: Performing
Dit is de teamontwikkeling-fase waarin er betere resultaten worden behaald met het team. De teamleden kunnen zelfstandig werken en nemen hun verantwoordelijkheid en heeft nog maar weinig ondersteuning nodig van een leidinggevende. Iedereen in het team is goed op elkaar ingespeeld en ze weten wat ze aan elkaar hebben.
Als leidinggevende is het een risico in deze fase dat het niet meer genoeg uitdaging gaat geven voor het team, omdat het allemaal zo als vanzelf gaat. Je kunt ze dus ook extra uitdaging geven door te spelen met strakkere deadlines of benoemen van doelen die moeilijker te behalen zijn.
Fase #5: Adjouring (mourning)
Als laatste teamontwikkeling-fase komt de beëindiging van de samenwerking, bijvoorbeeld aan het einde van het project of wanneer bepaalde doelen zijn behaald.
Het is dus ook belangrijk om deze fase in te bouwen en te doorlopen. Als leidinggevende kun je bijvoorbeeld met het team evalueren hoe het hele traject is verlopen en met de individuele teamleden kijken naar hun taken en of daarin nog iets dient te veranderen in een volgend project.
Is het herkenbaar? Kun je nu vaststellen in welke fase jouw team zit en wat het team van jou nodig heeft om beter te functioneren? Als je nog meer kennis en tools wilt hebben over hoe je met jouw team de beste resultaten bereikt, laat je dan inspireren door onze zakelijke leiderschapsevents!
