Genie of schurk, ziener of charlatan: Rienk Kamer is niet alleen de bekendste maar ook de meest omstreden beleggingsexpert van Nederland. Niettemin kan het naar hem vernoemde symposium ieder jaar op een horde vaste bezoekers rekenen. “Iedereen die iets roept, heeft wel een schare volgelingen.”
Rienk H. Kamer móest een keer gelijk krijgen. Al in 1992 voorspelde hij het inzakken van westerse economieën en een afgrondelijke baisse op de aandelenbeurzen. Hij bleef malheur voorspellen toen informatie- en communicatietechnologie eind jaren negentig de groeicijfers en beurskoersen tot euforische hoogten opdreven. De krach begon in 2001 en deed er zo lang over dat nu pas iedereen weet dat het een krach is. Het leed onder beleggers is groot, Rienk Kamer kan tevreden zijn. Hij heeft het altijd al gezegd.
Nogal een kunst, dat voorspellen van Kamer, vindt hoofdredacteur Paul van Engen van beleggersblad Beleggers Belangen. “Het gaat er bij mij niet in dat iemand die al tien jaar roept dat de wereld vergaat en acht jaar de plank volledig misslaat, zichzelf nog steeds met droge ogen een goeroe noemt.” Van Engen neemt Kamer nauwelijks serieus. “Wij drukken zijn adviezen niet af.” Dat doet Kamer zelf wel, in zijn maandelijkse nieuwsbrief Financiële Strategie, gespeld door vierduizend abonnees. Ach, zegt Van Engen: “Iedereen die iets roept, heeft wel een schare volgelingen.”
Op 22 november zijn ze weer bijeen in het Nederlands Congrescentrum in Den Haag, de getrouwen die op het jaarlijkse Rienk H. Kamer-symposium afkomen. Het zijn er door omstandigheden misschien wat minder dan de bijna tweeduizend van voorgaande jaren, maar dat mag de pret niet drukken. Nieuwsbriefabonnees mogen zo naar binnen, anderen betalen 300 euro. Daarvoor geeft Kamer in een monoloog van zes uur zijn visie op de financieel-economische toekomst en kant-en-klare investeringsadviezen. Het zijn altijd onconventionele tips, dingen waar de toehoorders zelf niet op waren gekomen. 's Avonds lezen ze bijvoorbeeld in hun blocnootjes terug dat ze hun geld in Braziliaanse kippeneieren moeten steken.
Gevangenissen
Rienk Hendricus Kamer (59) zal altijd wel een omstreden figuur blijven. De zelfbenoemde beursgoeroe, uitgever, journalist en kunstverzamelaar maakte begin jaren tachtig naam met het roemruchte American Land Program. Met de door Kamer bedachte 'superaftrek' verdienden investeerders alleen al aan belastingvoordeel meer dan het geld dat ze in Amerikaanse grond staken. Het ministerie van Financiën veranderde halsoverkop de wet en Kamer belandde in Nederlandse en Amerikaanse gevangenissen op verdenking van oplichting. De Amerikaanse officier van justitie noemde hem 'de grootste fraudeur van de eeuw'.
Hij werd uiteindelijk bij gebrek aan bewijs vrijgesproken, de rechtbankofficier verloor zijn baan en Kamer vloog opkosten van de Amerikaanse justitie eerste klasse terug naar Nederland. Op Schiphol werd hij als verloren zoon onthaald, gelukkig en 'op een miljoen na straatarm', zoals hij nog altijd met smaak vertelt.
Hij begon zijn carrière als journalist, nadat hij van de hbs in Rotterdam was gestuurd. Bij Het Parool werd hij eruit gebonjourd toen bleek dat hij op kosten van de krant schnabbelberichten naar Duitse kranten verzond. Kamer werkte voor Der Spiegel en Capital in Duitsland en had in de jaren zeventig een succesvolle financiële column in Panorama. Terug van zijn Amerikaanse avontuur begon hij halverwege de jaren tachtig met Financiële Strategie, een 06-lijn met beleggingstips en diverse investeringsmaatschappijen. Daarmee maakte hij een fortuin waarvan de omvang zelfs voor maandblad Quote een kwestie van gissen is.
Hoeveel er ook over Rienk Kamer bekend is, een nog groter deel blijft onbekend. Waar hij woont bijvoorbeeld. Officieel in Marbella (Spanje), maar Kamer resideert ook in het fiscaal vriendelijke Lugano (Zwisterland), in België en in een appartement in Scheveningen. Of hoe zijn investeringsmaatschappij IPH precies werkt, het fonds waarmee hij voor vierhonderd gefortuneerde beleggers 100 miljoen euro belegt. IPH is een exclusieve en besloten club, zo besloten dat directeur Jos Platvoet vanuit België niet wil vertellen waar IPH gevestigd of ingeschreven is, noch wat de recente resultaten waren. “Dat is strikt voor de aandeelhouders.”
Blunders
Genie of schurk, ziener of charlatan, al deze kwalificaties zijn aan Rienk Kamer toegeschreven, maar geen ervan met overtuigende argumenten. “Het is moeilijk te verifiëren wat ie doet,” zegt Van Engen van Beleggers Belangen. Via IPH belegt Kamer op grote schaal in aandelen die hij aanbeveelt. Koersmanipulatie of de verleiding stukken buiten medeweten van participanten van de hand te doen, liggen op de loer, maar het is allemaal nooit bewezen. Als iedereen aan zijn activiteiten verdient – hijzelf iets meer dan zijn aanhangers – is iedereen tevreden, pleegt Kamer te zeggen.
Journalisten hebben er in het verleden, al dan niet undercover, maanden werk ingestopt om aan te tonen dat Kamer de boel belazert. Zonder succes. “Ik geef hem het voordeel van de twijfel,” zegt een ingewijde. “Hij heeft blunders begaan, meer dan veel mensen weten,” dat wel. Maar blunders maken is niet illegaal.
Kamers successen wegen nog altijd op tegen zijn missers. Hij was een van de eersten die begin jaren negentig grootscheeps inzetten op de emerging markets van Zuid-Oost Azië en Zuid-Amerika. Hij liep binnen met IPH-geld voordat de toenmalige Tijgers in elkaar zakten. In goeroeland geldt dat wie zestig van de honderd voorspellingen goed heeft, goed is. Daarbij is Kamer een begenadigd marketeer en prater, die een zaal met gemak om zijn vinger windt. Zijn boodschap wordt mooi verpakt, ook al behelst die boodschap een vergissing.
De beurscrisis doet hem niets. Hij komt om in de obligaties en ziet met genoegen hoe de aandelenkoersen in elkaar zakken. Het dieptepunt moet volgens hem nog komen. Kamer zit er goedgehumeurd op te wachten. “Dan loop ik lekker binnen,” vertrouwde hij eind vorig jaar Esquire toe
Zieners zien wel vaker dingen die achteraf niet kloppen. Rienk Kamer adviseerde huizenbezitters in 1991 in een paginagrote spread in Panorama hun huis van de hand te doen. Sinds die tijd hamert hij op de aanschaf van goud, in de jaren negentig zo ongeveer de enige niet-winstgevende investering. Beleggers die zijn waarschuwingen omtrent Nederlandse aandelen serieus namen, liepen gigantische winsten mis. Ook de dollarkoers is niet richting de één gulden gegaan. Toch, als hij straks in Den Haag met een leuk Oekraïens fondsje komt, wordt dat fondsje door tweeduizend mensen driftig genoteerd.
Pin Rienk H. Kamer niet vast op een verkeerde voorspelling meer of minder. Want doe het maar eens, zegt collega-goeroe Royce Tostrams. “In dit vak word je keihard afgerekend op wat je zegt. 96 Procent van de analisten verstopt zich. Er zijn er maar een paar met een duidelijke eigen mening, mensen die hun nek durven uit te steken. Rienk H. Kamer is er één van. Daar moet je hem de credits voor geven.”
CV Rienk Kamer
1943 geboren te Rotterdam
1955 hbs
1961 journalist Het Parool
1966 Brussels correspondent Der Spiegel
1976 begint met beleggen
1979 ontwikkelt het American Land Program
1985 begint met Financiële Strategie
1987 begint financiële 06-lijn
1994 verdient met IPH 25 miljoen in Azië
2002 negende Rienk H. Kamer-symposium
Burgerlijke staat gehuwd, drie zoons
Woont in Marbella, Lugano, België en Scheveningen
Verzamelt Oriëntaalse beelden, financieel-historische geschriften
Uitspraak “Beleggen is menselijk”
