Loes Segerink, onderzoekster bij MESA+, het nano-instituut van Universiteit Twente, heeft een potentiële wereldhit in handen. Ze promoveert vrijdag op de ‘fertility chip’ die nauwkeurig zaadcellen telt én hun beweeglijkheid vaststelt.
De test-chip kan in een compact apparaatje worden geschoven voor eenmalig gebruik. Met deze thuistest kunnen mannen straks in een vertrouwde omgeving hun sperma testen. Daardoor is de kans op een goede diagnose groter; bovendien is de methode eenvoudig en goedkoop. Segerink heeft inmiddels via een Valorisation Grant geld aangetrokken om de thuistest als product verder te ontwikkelen. Dat er een grote markt voor bestaat, bewijst de aandacht die de fertiility chip heeft gekregen. Alleen al de aankondiging van haar promotie heeft wereldwijd een stortvloed aan mediaberichten opgeleverd.
Hoeveelheid
Segerinks vinding is een zogenoemde lab-on-a-chip waarmee Mesa+ en Enschede vaker hebben gescoord. Op de chip die zij ontwikkelde, stromen de zaadcellen door een vloeistofkanaal waarboven elektroden zijn aangebracht als een soort bruggetje. Beweegt een cel hier onderdoor, dan verandert even de elektrische weerstand. Deze gebeurtenis wordt geteld. De methode blijkt selectief genoeg om zaadcelle en witte bloedlichaampjes te kunnen onderscheiden. Het aantal daarvan zegt ook iets over de kwaliteit van het sperma, en geeft de gynaecoloog belangrijke extra informatie.
Beweeglijkheid
De concentratie is belangrijk omdat als norm voor vruchtbaarheid geldt dat een milliliter ejaculaat minstens 20 miljoen zaadcellen moet bevatten. Tenslotte is nog de beweeglijkheid (motiliteit) van de zaadcellen een belangrijke maatstaf voor de kwaliteit van het zaad. Met een kleine aanpassing van de lab-on-a-chip worden zwemmende en niet-zwemmende zaadcellen gescheiden en afzonderlijk geteld. Op deze manier wordt van het zaad ook de beweeglijkheid bepaald, zodat de chip een totaaltest aflevert.
Bedrijf
Segerink ontwikkelde de 'fertility chip' in de BIOS Lab on a Chip groep van prof. Albert van den Berg en in nauwe samenwerking met het Medisch Spectrum Twente. De groep maakt deel uit van het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie van de UT. Eerder dit jaar ontving Segerink een Valorisation Grant, als eerste stap voor een op te richten bedrijf. Hierin zal ze de vruchtbaarheidschip en het daarvoor nog benodigde uitleesapparaat verder vervolmaken tot een marktrijp product. 
