Het wordt tijd dat er meer vrouwen in topfuncties komen. Ofwel: Dit is, heel kort door de bocht, de missie van TopBrainstorm. Inmiddels heeft een groot aantal bedrijven, en zeker niet de minste, het zogeheten charter ondertekend. Jetske Boom, directeur a.i. van TopBrainstorm, legt uit waarom dit anno bijna 2009 nog steeds nodig is.
"TopBrainstorm is ervan overtuigd dat gebruik van vrouwelijk talent essentieel is voor de toekomst van de NV Nederland gezien de toenemende vergrijzing, de krapte op de arbeidsmarkt, maar vooral gezien de noodzaak voor het Nederlandse bedrijfsleven om zich op innovatief vlak te onderscheiden." Ziehier in een paar regels de reden waarom Marieke Bax (zij vervulde een aantal topfuncties bij Sara Lee, waarna ze in 2002 adviesbureau Gooseberry startte) in mei 2007 het initiatief nam voor TopBrainstorm. De conclusie: Nederland barst van het vrouwelijk talent, maar blijkbaar is dat nog niet bij alle bedrijven doorgedrongen. "Je zou misschien verwachten dat het tegenwoordig na de emancipatiegolf wel meevalt, maar de werkelijkheid is anders. Slechts vijf procent van de bestuurders en commissarissen is een vrouw en dat is een bedroevend laag aantal", legt Jetske Boom de vinger op de zere plek.
Veel oorzaken
Vraag is wat de oorzaak is van deze omissie. Die is volgens Boom velerlei: "Er zijn meerdere belemmeringen, maar er springt er wel een aantal uit. Veel vrouwen vertrekken uit de top of subtop van een bedrijf vanwege de mannelijke bedrijfscultuur. Veel vrouwen voelen zich daar niet in thuis. Een andere reden, die vaak samenhangt met de eerste reden, is dat veel vrouwen zich ‘lonely at the top' voelen, waardoor ze minder ruimte hebben zich te positioneren en erkenning missen. Het is een normaal psychologisch verschijnsel dat men in een groep eerder geneigd is om gelijkgestemden te benaderen bij uitbreiding. Aangezien er nu grotendeels mannen in de Raad van Bestuur zitten is het dan vaak logisch dat er weer een man bijkomt. Of er onwil is? Zo wil ik het niet noemen, het is een kwestie van wennen en de voordelen van meer diversiteit inzien."
Mogelijkheden
Probleem is natuurlijk ook, erkent Boom volmondig, dat veel vrouwen er rond hun 35ste even een hick-up hebben in met hun carrière, omdat in deze leeftijdsfase veel dingen samenkomen. Bijvoorbeeld speelt de kinderwens op, met alles wat daarbij hoort. "Veel vrouwen haken dan, al dan niet tijdelijk, af, ook al omdat de omgeving vaak niet meewerkt. Als je als vrouw laat weten dat je ambitie hebt, heeft iedereen daar wel een mening over en dan moet je ook nog goede afspraken maken met je partner en/of kinderopvang om alles praktisch geregeld te krijgen. Veel vrouwen haken daardoor af, dat is waar. Maar als organisaties daar goed mee omgaan door het talent te erkennen, dan zijn er vaak best mogelijkheden."
Charter ‘Talent naar de Top'
Om de boel in beweging te krijgen, heeft TopBrainstorm in nauwe samenwerking met de Taskforce Talent naar de Top (deze bestaat uit vertegenwoordigers van VNO-NCW, FNV, SER, de ministeries van Economische Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven) een zogeheten Charter Talent naar de Top ontwikkeld. Dit is inmiddels door een groot aantal bedrijven en organisaties is ondertekend (zie kader). De goede wil is dus wel degelijk aanwezig, maar Boom geeft toe dat niet binnen enkele maanden opeens veel vrouwen zullen doorstromen naar een topfunctie. "Ik zou heel blij zijn met een case waarbij op basis van onze inspanningen nu al een vrouw in een Raad van Bestuur zit, maar daar is het veel te vroeg voor. We zijn in mei 2007 gestart en over drie jaar maken we staat op. Dan moet bereikt zijn dat bij de ondertekenaars van ons charter meer vrouwen bestuursfuncties bekleden of in de bovenste twee managementlagen van het bedrijf een functie bekleden want dat is de top waar wij ons op richten. Dat is waar, er zijn meer bedrijven die niet hebben getekend dan wel, maar we zijn nog niet klaar en elk bedrijf kan alsnog het charter ondertekenen. Tot nu toe hebben we vooral grote bedrijven, maar we richten ons op het hele bedrijfsleven, ook op het midden- en kleinbedrijf. "
Zij steunen de charter
Accenture, Achmea, Aegon, Allen & Overy, Bain & Company, Baker & McKenzie, Capgemini, Cisco, Clifford Chance, Delta Lloyd, DHV, De Nederlandsche Bank, DLA Piper, Egon Zehnder International, Ernst & Young, Essent FNV Vakcentrale, Fortis Bank Nederland, Fortis Verzekeringen Nederland, Gemeente Almere, Gemeente Amsterdam, Gemeente Den Haag, GGz Eindhoven, IBM, ING, Kadaster, Koninklijke BAM Groep, Koninklijke Haskoning Groep, KPMG, KPN, Loyens & Loeff, McKinsey & Company, Mondriaan Stichting, Nauta Dutilh, Nederlandse Spoorwegen, Océ, OVG Projectontwikkeling, PCM Uitgevers, Politie, PricewaterhouseCoopers, Randstad, Rijksoverheid, Stibbe, TNO, TomTom, Van Doorne, VNO-NCW,
Andere organisaties en bedrijven die achter de doelstellingen van TopBrainstorm staan, zijn Branddoctors, Center for Sustainable Talent, FHV BBDO, Financieele Dagblad, IDTV, In Touch WRM, LOF, Marie Claire, Ministerie OC&W, Ministerie EZ, MKB Nederland, Opportunity in Bedrijf, Rabobank Nederland, Porter Novelli, Regeltante, SER, Shell Nederland, Spark & Co, Stranergy en Women Inc.
Weinig vrouwen opbestuurderspluche
Nederland scoort met het aantal vrouwen op het pluche van de bestuurszetels belabberd, helemaal als dat wordt afgezet tegen het buitenland. De Female Board Index onderzocht de vrouwelijke inbreng bij 122 Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen en concludeert dat slechts vijf procent een vrouw in de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen heeft. Van deze ondernemingen hebben zeven (5,7%) een vrouw in de Raad van Bestuur. Van het totaal aantal Nederlandse RvB-leden (333) is 2,1 procent vrouw (7). Iets meer dan een kwart van de 122 ondernemingen heeft een vrouw in de Raad van Commissarissen. Het totaal percentage vrouwelijke Nederlandse Commissarissen is 6,9% is (41 van 595). Volgens de ‘Diversiteitsladder 2007' heeft 32 procent van het Nederlands bedrijfsleven geen vrouwen in het zogenoemde eerste echelon.
Nulmeting
TopBrainstorm heeft een instrument ontwikkeld waarmee gegevens worden verzameld voor toezicht op de naleving van het charter door de Commissie Monitoring Talent: de Tool Monitoring Talent. Deze Tool zal worden gebruikt voor een nulmeting en jaarlijkse rapportage aan de commissie en is te vinden op de site talentnaardetop. Te downloaden en deze moet voor 31 januari worden ingevuld.
Commissie Monitoring Talent naar de Top
Minister Plasterk (OCW) en staatssecretaris Heemskerk (EZ) hebben op 13 november de Commissie Monitoring Talent naar de Top geïnstalleerd. De commissie ziet erop toe dat de doorstroming van vrouwelijk talent op gang komt en blijft. Voorzitter van de commissie is Aad Veenman, president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen. Verder vormen Marieke Bax (onder andere oprichtster TopBrainstorm), Muriel Arts (voorzitter NIMA), Ben van der Veer (vooermalig voorzitter Raad van bestuur KPMG), Ingrid Doerga (Chief Executive Auditor APG) en Wim Kuijken (secretaris-generaal Ministerie van Verkeer en Waterstaat) de commissie.
