Een burn-out ontstaat als je energieverbruik en herstel voor lange periode zwaar uit balans is, vertelt Carolien Hamming van het CSR Centrum. Dit bedrijf behandelt mensen met burn-outs via de 70 aangesloten zelfstandige coaches. ‘Je lichaam heeft niet genoeg tijd om weer op te laden.’ Ontspanning en slaap zijn bij het herstel van je lichaam belangrijk factoren. Het herkennen van een (bijna) burn-out bij jezelf kan heel lastig zijn, vooral als je van nature meer in je hoofd zit dan in je lichaam. ‘Het gebeurt vaak dat er een bepaalde belasting bij komt in je leven. Dat kan een scheiding zijn, iemand dichtbij die op sterven ligt of een jong kind dat constant huilt’, aldus Hamming. ‘Als die extra belasting voor langere tijd aanhoudt en je neemt nergens gas terug, kun je overspannen raken.’
CSR Centrum heeft een eigen behandelmethode voor het bestrijden van een burn-out, waarbij wordt uitgegaan van het lichaam als belangrijk onderdeel van de burn-out.‘De meeste behandelaars kijken alleen naar het psycho-sociale aspect van de burn-out. Wij geloven dat het fysieke aspect ook heel belangrijk is op de weg naar herstel’, vertelt eigenaar Carolien Hamming.
Herken een burn-out
Mensen die van nature geneigd zijn om rationeel te denken en weinig aandacht te besteden aan lichamelijke signalen, moeten extra opletten voor een burn-out in zware periodes. ‘Zij zullen het zelf minder goed voelen aankomen, ook al duurt het wel even voordat je zover bent. Zit je eenmaal op het randje van een burn-out, dan gaan mensen vaak totaal de verkeerde dingen doen’, aldus Hamming. ‘Ze gaan juist extra taken op zich nemen en overuren maken, terwijl je het tegenovergestelde zou verwachten. Dat komt omdat ze geen overzicht meer hebben. Luister daarom goed naar de mensen in je omgeving, zij zullen het eerder opmerken dan jijzelf. Als iemand vraagt: ‘Gaat het wel goed met je?’ moet je dat serieus nemen.’
Werk
Ook is het goed om op werk aan te geven dat je niet lekker in je vel zit, al is dat niet verplicht. ‘Je baas is echter wel verplicht om in de gaten te houden hoe het met zijn medewerkers gaat. Ik adviseer mensen sterk om problemen met hun baas te bespreken, juist als de oorzaak van je stress op kantoor ligt.’ Ben je zelf de CEO van het bedrijf, dan heb je natuurlijk geen baas om mee te overleggen. ‘Zoek in dat geval iemand anders uit die je kan helpen en begeleiden, want je kunt het zelf niet meer goed overzien en maakt daardoor ook niet meer altijd de beste keuzes.’
Signalen
Voel je je chronisch moe, heb je veel last van hoofd- of buikpijn, ben je snel emotioneel en geïrriteerd? Dan is het tijd om wat te gaan doen. Ga je nog langer door, dan zal je een burn-out krijgen en ben je veel verder van huis. Een burn-out kost je zeker een tot twee jaar om volledig van te herstellen. ‘Als het je teveel wordt, zorg dan dat je de belasting ofwel thuis ofwel op kantoor vermindert. Dan kan betekenen dat je minder uren gaat werken, een collega taken van je overneemt of dat je er thuis afspraken over maakt.’ Als voorbeeld noemt ze een collega met drukke piekmomenten. ‘Zij maakt thuis de afspraak dat er geen conflict mag zijn in die periode, omdat de belasting anders te groot zou worden. Zo balanceert ze privé en werk.’
Managers
Het is afhankelijk van je bouw en persoonlijkheid hoe snel je overspannen raakt en weer herstelt. ‘Hoe veerkrachtig je bent of hoe snel je overspannen raakt is afhankelijk van verschillende factoren. Je genetische bouw speelt een rol, want op DNA-niveau ligt vast hoe heftig je reageert en hoe snel je herstelt na een stressvolle ervaring. Hoe sneller de stresshormonen uit je lijf verdwijnen, hoe beter voor je gezondheid. Daarnaast spelen de omstandigheden waarin je verkeert mee: een goede relatie, geen geldzorgen, veel steun van collega’s of vrienden maakt dagelijkse spanning dragelijker.’ Het maakt volgens Hamming ook uit of je je ‘in control’ voelt over de dagelijkse gang van zaken. ‘En natuurlijk werkt je persoonlijkheid mee of tegen: met een positieve kijk op de wereld kun je meer aan en blijf je langer gezond. Je kunt een zware werkbelasting beter aan als dit soort eigenschappen in je voordeel werken. Dan blijf je langer veerkrachtig en gezond. Managers zijn over het algemeen veerkrachtiger. Ze kunnen meer belasting hebben en zijn daarom wat minder vatbaar voor een burn-out.’
Tip: als je graag wilt weten hoe je slaappatroon is, kun je een slaapapp downloaden. Die meet hoe lang en diep je slaapt en in welke mate je daarmee raakt uitgerust. Dit kan ook zorgen voor verbeteringen in je slaappatroon.
Lees ook: ‘Burn-out? Te hard werken is niet de boosdoener’
