Forenzen met de heli

In Zuid-Frankrijk scheren de rijken over de Middellandse Zee. Van Monaco naar Nice of Barcelona voor een partijtje golf of een diner in een sterrenrestaurant. Maar waarom zou de helikopter het speeltje van multimiljonairs moeten blijven? Het is het ideale vervoermiddel om van het corporate hoofdkwartier in Amsterdam naar de vestiging in Zevenaar, Maastricht of Tilburg te vliegen. Nooit meer om 7 uur 's ochtends vertrekken om de meeting van half tien te halen. 

De redactie van MT ziet het wel zitten. We bellen met Aernoud Dekker, oprichter en eigenaar van Helinet. De voormalig internetondernemer kondigde vorig jaar – samen met een trots glimmende directeur Korstenhorst van Connexxion – aan een helikopterdienst te beginnen. Ergens in 2007 zou de eerste luchtbus van Nederland de lijndienst Amsterdam-Brussel gaan onderhouden. Het telefoontje naar Helinet loopt uit op een teleurstelling. Vliegen met Connexxion kan nog niet. De vergunningen zijn niet rond. “We zijn halverwege”, meldt Dekker. “Zodra we de eerste persvluchten gaan maken, meld je je maar aan.” 

Daar wachten we niet op. We regelen een chartervlucht bij Heliflight. Dit bedrijf begon ooit met pretvluchten, maar vervoert sinds een paar jaar ook top zakenlieden en beroemdheden. Management Team mag van directeur-eigenaar Jan van Meerveld best mee op een vlucht van Apeldoorn naar Amsterdam-Zuidoost. Voor een eerlijke vergelijking – dit is immers geen pleziervlucht, maar een test – wordt hetzelfde traject ook met trein en auto afgelegd.

In 55 minuten rijd ik over de A1 van Amsterdam richting Apeldoorn. Alleen bij Hilversum is er een heel klein beetje oponthoud, maar file kun je het niet noemen. 1-0 voor de auto. Als ik aankom bij de helihaven valt die een beetje tegen. Niet in de stad, maar ergens achteraf. Geen betonnen heliplatform op een hoog kantoorgebouw, maar een grote schuur met een weiland ervoor. Ook de mannetjes in oranje hesjes met spiegeleieren ontbreken. Voor vertrek tankt de piloot zelf met een doodgewoon tankpistool zijn kist vol. Weinig glamour vooralsnog.

Ik en de cameraman van mt.nl klimmen in de helikopter. De piloot prutst met de radio en vraagt of we goed zitten. “En zet vooral die hoofdtelefoon op. Het kan nogal lawaaiig zijn.” Het portier van de heli sluit niet lekker en MT-fotograaf Herman moet er op verzoek van de piloot met zijn volle gewicht tegenaan leunen voor hij in het slot valt. Cameraman Rob ziet bleek rond de neus en trekt zijn mond in een zenuwachtige grijns, het lijkt 2-0 voor de auto.

Jan van Meerveld houdt kantoor in dezelfde schuur waar hij zijn helikopters stalt. Het gesprek wordt voortdurend onderbroken door telefoontjes. Hij heeft het druk. De gesjeesde HEAO student werkte zes jaar geleden voor een evenementenbureau, waar hij een keer een helikopter wilde regelen. “Nergens op internet kon ik vinden waar ik er één kon huren”, zegt Van Meerveld. Hij besloot in 2002 zelf de niche maar op te vullen. Vijf jaar later heef hij één eigen en twee leasehelikopters in bedrijf.

 

Pret- of promotievluchten maken nog altijd het grootste deel van zijn omzet uit, maar sinds een aantal jaar vliegt hij een paar keer per week topmannen en ondernemers. Wie wil hij niet zeggen; privacy is een groot goed. “We hebben een paar vaste klanten. Eén ondernemer gebruikt de helikopter om zijn vestigingen in België en Duitsland te bezoeken. Toen hij dat nog met de auto deed, was hij drie dagen kwijt. Nu doet hij de bezoeken in een dag.” De tijdwinst, plus het feit dat de ondernemer geen chauffeur en hotelovernachtingen meer nodig heeft, wegen volgens Van Meerveld ruimschoots op tegen de fikse huurprijs van de helikopter. Want duur is het wel: het vluchtje Apeldoorn – Amsterdam kost tussen de zeven- en achthonderd euro.

Onder het geweld van de wieken vormt zich een graancirkel in het weiland. De Eurocopter EC 120, alias de Kolibrie, verheft zich boven de grond. De eerste keer is het schrikken. Opstijgen gaat met de neus naar de grond gericht. Door de het glas onder het dashboard, staar je bijna loodrecht naar beneden. De koptelefoon is geen luxe. Alles trilt en rammelt.

Eenmaal op koers blijkt de reis niet minder comfortabel dan met een vliegtuig. Het geluid went snel en vanwege de geringe hoogte zijn er geen verstopte oren bij het opstijgen. Het hele opstijgen kost nog geen minuut en daarna vliegt de Kolibrie horizontaal in een kaarsrechte lijn naar de bestemming. Het uitzicht op de aangeharkte vinexwijken is, vanwege de geringe hoogte, veel mooier dan aan boord van een Boeing of Airbus. Als in de verte de A1 zichtbaar wordt, is het feest compleet. Met leedvermaak kijk ik naar de leaseauto's die tergend langzaam over de asfaltstrook in de richting van Amsterdam kruipen. Het enige verkeer op onze hoogte is een Cougarhelikopter van de luchtmacht.

“Ik schat dat er amper tien privé helikopters in Nederland rondvliegen”, zegt Van Meerveld. De zakelijke markt voor helikoptervervoer is klein en amper tien procent van wat je in de lucht ziet hangen, is zakelijk vervoer. De rest is van politie of defensie, of het zijn inspectievluchten van bijvoorbeeld Rijkswaterstaat.

Voor een deel van de zakenelite is helikoptervervoer een uitkomst en voor hen heeft het vervoermiddel, zeker op middellange afstanden, potentie. “Maar als je denkt dat het hier over een paar jaar gonst van de helikopters, heb je het mis.”

Het krijgen van vergunningen om ergens te landen is lastig in ons dichtbevolkte land. Lastig is eigenlijk een understatement. Zodra een vergunning wordt aangevraagd, regent het bezwaarschriften en protesten. Zelfs de traumaheli leidt in Amsterdam tot controverse, laat staan het vooruitzicht van zakelijke vluchten. Van Meerveld gelooft daarom ook niet echt in de plannen van Dekker en Connexxion voor een lijndienst. “Het zal best even een hype worden als je voor tweehonderd euro een vlucht kan maken, maar ik denk niet dat het beklijft.”

Met tegenzin scheur ik mijn blik los van het uitzicht. Dit is een test en ik wil weten of er op 250 meter hoogte goed te werken is. De laptop blijft in de tas. Internetverbinding met een wifi-verbinding kun je vergeten en de cabine is net een vissenkom. Met al dat tegenlicht valt er op het scherm toch niets te ontwaren. De krant lezen gaat prima. Kun je bellen op deze hoogte? De gsm-masten reiken hoog genoeg, er is gelijk verbinding. Aan de andere kant van de lijn ben ik goed te verstaan, alleen zelf krijg ik slechts flarden zinnen van mijn gesprekspartner door. Het head-setje niet vergeten als je per helikopter reist.

Dan is totaal onverwacht de reis alweer over. Twintig minuten na vertrek vliegen we boven de Ikea-vestiging in Amsterdam Zuidoost. Een scherpe draai – even is het Tour of Duty-gevoel terug – en we maken een zachte landing op een weilandje aan de rand van het kantorenpark bij station Bijlmer. Voor zijn zakelijke klanten heeft Van Meerveld normaal een auto met chauffeur paraat die hen voor de deur aflevert, maar ik moet omwille van de test met bus en trein terug richting Apeldoorn. De piloot pakt de bagage uit de 'kofferbak' en door het natte gras banjer ik richting het station. In te trein terug staar ik dromerig naar buiten. Een redactiehelikopter, dat lijkt me wel wat.

 

Reistijd Apeldoorn – Amsterdam-Zuidoost

Trein: 1 uur 7 min.

Auto: 55 min.

Helikopter: 20 min.

 

Prijs

Trein, 1^e klas enkele reis: €21,40

Auto: : € 30 (schatting brandstofkosten en afschrijvingen over 90 km voor middenklasser, bron ANWB)

Helikopter: €800