Nieuwelingen verplichten blij te zijn om ergens bij te horen is not done. Of het nu gaat om nieuw personeel of nieuwe Nederlanders: trots laat zich niet forceren.
Het is tijd voor twee kleine gedachte-experimenten. Stelt u zich eens voor dat u de baas bent van een ict-bedrijf. U wilt graag dat nieuwe medewerkers blij en trots zijn dat ze voor uw bedrijf mogen werken. U bedenkt dat het een goed idee is om iedere maand een speciale dag voor de nieuwe medewerkers te organiseren. U maakt de dag verplicht. Als leukigheidje heeft u een ijzeren computerschermpje ontworpen. En als klap op de vuurpijl heeft u een speciaal bedrijfslied laten componeren dat ter afsluiting van de ceremonie door iedereen uit volle borst verplicht moet worden meegezongen.
Wellicht herkent u een aantal ingrediënten. Een introductiedag voor nieuw personeel is redelijk ingeburgerd bij grote bedrijven en meestal ook waardevol. Maar de dag verplicht stellen, een duur kunstwerk waar je niets aan hebt laten ontwerpen en nieuwe collega’s dwingen het bedrijfslied aan te heffen? Dat gaat wat ver, hoor ik u denken. Want zou het werkelijk bijdragen aan de werkvreugde en motivatie van u nieuwe medewerkers? Einde gedachte-experiment nummer een. Idioot idee, we doen’t niet.
Inburgeringsdag
Gedachte-experiment nummer twee: u hebt het voor het zeggen in dit land en u wilt graag dat nieuwe landgenoten trots zijn op Nederland en blij zijn dat ze hier mogen wonen. U stelt een inburgeringsdag met een feestelijk tintje verplicht. Om het heugelijke feit te vieren, krijgen de nieuwe staatsburgers een porseleinen aardappel mee naar huis en wordt gezamenlijk het Wilhelmus gezongen.
Een eveneens belachelijke gedachte? Daar dacht de Tweede Kamer onlangs heel anders over. Een meerderheid van de parlementariërs besloot namelijk dat het een goed idee was voor ‘nieuwe Nederlanders’ om verplicht een ceremonie bij te wonen om het verworven Nederlanderschap te ondertekenen, Wilhelmus en porseleinen aardappel incluis.
Feestvreugde
De wens van bevolking en kamerleden dat nieuwe landgenoten blij moeten zijn om in Nederland te wonen, is legitiem. Maar om die feestvreugde als verplichting op te leggen is belachelijk. Zeker gezien het feit dat de meeste vreemdelingen die wél een verblijfsvergunning weten te bemachtigen, vluchtelingen zijn. Die huis, haard en familie hebben achtergelaten. En die nu verplicht blij moeten doen omdat ze – bij Gods Gratie – in Nederland mogen wonen.
De oplossing van beide gedachte-experimenten is dezelfde. Als u, de manager, wilt dat nieuwe collega’s trots zijn op uw bedrijf en daarom net even een stapje harder lopen, geef ze dan een warm welkom. Als wij, Nederlanders, willen dat nieuwe landgenoten trots zijn op het Nederlanderschap, laat ze dan voelen dat ze welkom zijn. En dwing ze alsjeblieft niet tot het zingen van het Wilhelmus. Want dat zijn nationalistische propagandapraktijken die in het beste geval nergens toe leiden en in het ergste geval contraproductief zijn.
