Dit artikel komt uit Sprout Magazine. Abonnement?
Rene van den Berg
Maatschoenatelier René van den Berg
“Innoveren is niet alleen maar iets van de ambachtsman. Ook de klant moet bereid zijn om een stap te zetten. Schoenen worden nu de hele wereld over gesleept. Een paar schoenen maakt meer reisuren dan het manuren kost om ze te maken.
De schoen op de foto bestaat uit slechts zeven verschillende onderdelen. Meer niet. De schoen heeft geen hak; evolutionair gezien heb je die niet nodig en het scheelt materiaal. En tijd, want handgemaakte schoenen zijn voor veel mensen onbetaalbaar omdat één paar schoenen al snel drie dagen werk kost om te maken. Van deze schoen maak ik één paar op een dag, dan wordt het al een stuk betaalbaarder. Aan de schoen zie je ook dat er aan gewerkt is: kleine streepjes in het leer aan de zijkant van de priem, een vette vinger. Ik vind dat mooi. Als de trend doorzet dat ook de klant dit waardeert, dan kan het best zijn dat de schoenmaker op de hoek terugkeert.”
En dat zegt de ambachtsman die schoenen heeft gemaakt voor topontwerpers als Jan Taminiau, die vervolgens gedragen zijn door wereldsterren als Lady Gaga en Beyoncé. “Mijn werk ligt inderdaad erg ver uit elkaar. Deze kant van mij zoekt graag de grens op tussen wat technisch haalbaar is, en vorm en functie.”
Jaap Sneeboer
Sneeboer & Zn
“Tuingereedschap is heel traditioneel. Wat ik nu gebruik, gebruikte mijn opa vroeger ook. Een stuk gereedschap is heel moeilijk om opnieuw te ontwerpen. Daarom zoek ik nu onder andere samenwerking met de designwereld. Dat is voor mij een nieuwe markt.
Ieder dorp had vroeger zijn eigen smid. Overal is de bodemstructuur anders; klei en zand vragen om totaal ander gereedschap. Daar komt de grote variëteit aan gereedschappen vandaan. Mijn bedrijf innoveert vooral door niet te innoveren. We maken nog steeds het West-Friese product dat mijn opa al maakte. Maar internet heeft veel veranderd. De wereld ligt aan je voeten. Voor oud gereedschap zijn opeens nieuwe klanten.
De spade die ik op de foto in mijn handen heb werd vroeger gebruikt om een plantgat te maken voor trapplanten. Dat waren de eerste planten in het seizoen die gezet werden. In Duitsland vond ik een klant die al jaren op zoek was naar zo’n soort spade omdat die vlijmscherp is. Hij gebruikt hem voor iets anders: het delen van vaste planten. We verkopen deze spade nu met een andere omschrijving. Iets soortgelijks wil ik proberen door samen te werken met de designwereld. Wat we maken blijft altijd tuingereedschap, maar ik heb het gevoel dat ik in design veel meer ruimte heb dan in de traditionele markt. We kunnen meer spelen met de verpakking van ons product.”
Carlina DeLorenzo
IJssalon Roberto Gelato
“Vanille en chocolade blijven heerlijke ijssmaken. Maar je moet nieuwsgierig zijn en mee blijven bewegen met trends en veranderingen. IJs is nu veel minder zoet dan tien jaar geleden. En er is vraag naar meer volwassen ijssmaken. Ik heb pas geleden ijs gemaakt van vadouvan, een kruidenmengsel uit India dat een klant had meegenomen.
Er hangt nog altijd een romantische sfeer rond ijs maken. Mensen denken dat wij ‘s avonds bij kaarslicht ons ijs maken. In werkelijkheid is het wetenschap geworden. Als bij jou thuis het ijs net uit de ijsmachine komt, dan smaakt het lekker. Ook als je het recept niet helemaal precies hebt gevolgd. Maar bij ons in de winkel moet het ijs ook na een hele dag nog romig en lekker zijn. De vette en vetvrije stoffen in ijs moeten daarvoor precies in verhouding zijn.
Wij berekenen al onze recepten van te voren op papier. Een voedingsexpert heeft pas nog al onze recepten doorgerekend. Terwijl wij dachten dat de recepten perfect waren, hebben we door deze berekeningen toch weer kleine dingen kunnen aanpassen. Van onze omzet besteden we ongeveer drie procent aan onderzoek naar nieuwe grondstoffen en de toepassing van grondstoffen. Roberto Coletti en ik maken in onze ijszaak in Utrecht iedere week een smaak die we nog nooit eerder hebben gemaakt. Tegen de tijd dat er geen nieuwe smaken meer te maken zijn, zijn wij al lang dood.”
Dirk Jan Kortschot
De Hoedenmaker
“Hoeden worden al honderden jaren gemaakt van stroband, vilt en sisal. Aan deze materialen valt op zichzelf niet veel meer te verbeteren. Innoveren is voor mij het uit zijn verband trekken van de standaard werkwijze. Ik probeer nieuwe manieren te vinden om de stoffen een unieke vorm te geven.
Innoveren is voor mij een nieuwe draai geven aan iets bestaands. Dat kan bijvoorbeeld door te spelen met tijd. Ik heb bijvoorbeeld een hele eigentijdse draai gegeven aan de traditionele Engelse pet uit de jaren vijftig. Dat is nu een van onze best verkopende producten. Maar innoveren kan ook met de materialen die je gebruikt. Al zit het unieke bij het maken van hoeden niet zozeer in het materiaal zelf, als wel in de manier waarop je het materiaal bewerkt. Vilt is vilt, maar je kunt zoeken naar nieuwe manieren om vilt soepel te maken. En je kan het gereedschap zoals de hoedenmal proberen te vervormen.
De leukste vraag die een collega me ooit stelde was: hoe heb je dat gedaan? De context veranderen, dat vind ik de uitdaging. Wat in mijn ambacht de komende jaren de context kan gaan veranderen is 3D-printen. Ik loop al een tijd rond met ideeën hoe ik deze techniek zou kunnen gebruiken voor het maken van een hoed. Binnenkort ga ik een van mijn ideeën printen.”
