TravelBird zegt zelf dat het uitstel van betaling moest aanvragen nadat ‘door seizoensfluctuaties in de afgelopen maanden’ er een achterstand in betalingen ontstond. Ondanks een voor de branche prima zomerseizoen kampte TravelBird met te krappe liquiditeit. Een zoektocht naar nieuwe financiering of zelfs een overname door een strategische partner leverde de afgelopen maanden niets op, waarna weinig anders overbleef dan het aanvragen van surseance.
“Het is treurig,” aldus TravelBird-woordvoerder Jan Driessen, “En wrang. Uitgerekend nadat we in de eerste helft van dit jaar zwarte cijfers hebben geschreven op een omzet van 150 miljoen euro en op weg waren naar winst over heel 2018. Eigenlijk is het nog nooit zo goed gegaan.”
Reizigers die een vakantie hebben geboekt bij TravelBird zijn gedekt onder de voorwaarden van de garantieregeling van Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR), meldt het fonds. SGR adviseert klanten dringend “geen betalingen meer aan TravelBird BV te doen voor nog niet aangevangen reizen, ook niet op uitdrukkelijk verzoek van de bewindvoerder (of curator)”.
Alarmbellen
Volgens de woordvoerder was het dinsdagavond ‘een dubbeltje op zijn kant’: “We hadden twee berichten klaarliggen: een over een deal, en een dat er vanochtend uitmoest.” Helemaal als een verrassing komt de surseance van TravelBird echter niet: de Consumentenbond waarschuwde onlangs voor mogelijke problemen bij TravelBird. Vakantiegangers die een reis hadden geboekt bleken het hotel niet in te kunnen, omdat Travelbird niet had betaald.
De Nederlandse keten Fletcher Hotels weigere sinds vrijdag gasten die hebben geboekt via TravelBird: “We zijn helemaal klaar met TravelBird. Alle alarmbellen rinkelen, want TravelBird krijgt (nog steeds) geen krediet van de bank, ze beginnen – zelfs na een zomer waarin de omzet sky high zou moeten zijn geweest – nog later te betalen”, aldus ceo Rob Hermans tegen Travelpro.
Track record
Volgens de woordvoerder – directie en oprichters van TravelBird waren woensdagochtend niet bereikbaar – had TravelBird last van een gebrek aan track record. “Andere reismaatschappijen hebben jarenlange relaties met banken, TravelBird niet, en de banken waren nog steeds niet bereid om een handelskrediet te verstrekken. En dat heb je in deze branche keihard nodig omdat de inkomsten en uitgaven nooit gelijk lopen.”
Tot nu toe verkocht de online touroperator 7 miljoen reizen, maar winst heeft de snel groeiende challenger nog in geen enkel boekjaar gemaakt. Na een rigoureuze sanering werden de verliezen in 2016 wel teruggebracht, van 14 miljoen tot 3 miljoen, bij een omzet van 133 miljoen. Na gematigde groei in 2017 en 2018 zou de nettowinst in zicht komen, aldus het laatst gedeponeerde jaarverslag. Daarin staan overigens nog voor 44 miljoen aan schulden – grotendeels kort – en een negatief eigen vermogen van 9 ton.
Aandeelhouders
Blijkbaar wilden de aandeelhouders van TravelBird ook niet meer bijlappen om het liquiditeitsgat te dempen. Naast de oprichters (Jansma en Klompalberts bezitten allebei nog steeds ruim 36 procent) was dat Rocket Internet, de Duitse scaleup-fabriek die via een dochter in 2014 en 2015 in totaal 32,1 miljoen euro in het bedrijf stak, in ruil voor 25,2 procent van het bedrijf. Main Mezzanine Capital verstrekte in 2016 nog voor ruim 5 miljoen aan leningen, Jansma leende toen ook een miljoen aan hun bedrijf.
Medewerkers op het hoofdkantoor van TravelBird in Amsterdam
Geldschieter
Ook Main Mezzanine-partner Lars van ‘t Hoenderdaal, die Main Mezzanine een “een betrokken financier” noemt, baalt van de ondergang van het reisbedrijf. “We hebben het afgelopen kwartaal heel hard meegewerkt om een oplossing te vinden. Eigenlijk hadden we die ook wel”, verwijst Van ‘t Hoenderdaal naar de op het laatste moment afgeketste overname (Het ging om “een strategische koper”, is alles wat hij over die partij wil zeggen). “Dat was een perfecte oplossing geweest. En daarmee hadden alle crediteuren, waaronder wij ons geld terug gehad.”
Volgens Van ‘t Hoenderdaal leidde de afgelopen warme zomer tot veel minder boekingen. Ook het grote benodigde werkkapitaal speelde het bedrijf parten. “Vanuit SGR zijn er allerlei verplichtingen aan je balans. Je kan niet ongebreideld het geld van een reiziger uitgeven aan niet-reiskosten. Je bent groot, er staat veel cash op de rekeningen, maar dat is vooral van reizigers die hun reis nog moeten genieten.”
Tot slot voelde TravelBird volgens hem ook de gevolgen van een gebrek aan risicokapitaal. “Je ziet dat er niet heel veel partijen zijn, en dat is probleem in heel Nederland. Voor een startup is er best wel wat geld. Maar je moet ook in al die andere fases kapitaal beschikbaar hebben, zoals Facebook, Amazon en Google, die ieder zo’n zeven investeringsfases hebben gehad. TravelBird had er maar twee. Dan staat er een onderneming die heel groot is, terwijl er maar weinig risicokapitaal is. Er zijn in Nederland bijna geen succesvolle startups die van 0 naar 100 miljoen omzet groeien.”
Doorstart
Main had “absoluut vertrouwen” in het management en het businessmodel van TravelBird, waardoor de financier ook gelooft in een doorstart. Van ‘t Hoenderdaal noemt TravelBird “niet alleen een reisaanbieder, er zit veel technologie achter”. “De draai die ze aan het maken waren, van een handjesmachine naar een technologiemachine waarmee je goedkoper en schaalbaarder reispaketten kan afnemen, was ook de reden dat we twee jaar geleden zijn ingestapt.” TravelBird telde in 2015 nog 700 medewerkers.
Waarom Main dan toch niet meer bijsprong? “Kijk, je hebt een rol als aandeelhouder en als financier. Als financier heb je aandeelhouders waar je rekening mee moet houden. In onze positie was het lastig om hier een leidende rol in te spelen. We gingen ervan uit dat er een helpende hand zou komen. We hebben ook andere investeerders gesproken. Maar daarvoor ontbrak simpelweg de tijd.”
Challenger
TravelBird werd in 2010 opgericht door Dennis Klompalberts (39) en Symen Jansma (44), die de markt opschudden door tegen scherpe tarieven reispakketten samen te stellen en actiematig aan te biede. Beide oprichters hebben de directie inmiddels verlaten. Jansma vertrok als ceo in 2017, hij gaf toen zijn stoel aan Steven Klooster, die tot dat moment cfo was. Klompalberts was toen nog coo, maar volgens zijn LinkedInprofiel was hij dat tot juni dit jaar.
Opmerkelijk genoeg was Jansma deze zomer juist weer teruggekeerd op zijn oude nest, dit keer om het nieuwe label BlackBird groot te maken. “Dat was echt een project van hem,” aldus de woordvoerder. “Een concept waar niet veel in hoefde te worden geïnvesteerd.”
