Hij draagt een donkerblauw colbert met koperen knopen, de kapiteinspet ontbreekt. Ontspannen ontvangt Stelios – altijd zonder de onuitsprekelijke achternaam – zijn gasten op The Easycruise. Niets verraadt dat hier een drukbezet topondernemer aan boord staat. Hij sjokt rond over het dek, schuift aan in het gastenrestaurant en maakt praatjes met toeristen. De ontspannenheid is schijn. Zijn werknemers kennen slechts twee karaktereigenschappen van de ondernemer: werklust en veeleisendheid. Een werknemer zegt: “Hij is zeer veeleisend. Als je zaken met hem doorspreekt dan wil hij dat direct per e-mail bevestigd zien.” Werken in een lager tempo dan Stelios is geen optie. Als blijkt dat Stelios aan boord blijft en niet het Atheense Easykantoor op scherp komt zetten, zijn de werknemers zichtbaar opgelucht. De oprichter van de EasyGroup vaart een weekend mee met zijn cruiseonderneming die na een miserabele start aan de Franse Rivièra nu de Griekse eilanden aandoet.
Mei 2005 doopte Stelios zijn eerste boot aan de Franse zuidkust. Erg succesvol was die keuze niet. Gasten bleven weg. “Terugkijkend zou ik nooit meer een cruisebedrijf beginnen op een locatie die ook per auto bereikbaar is”, zegt Stelios. “Vakantiegangers kiezen liever een hotel en maken vanuit daar dagtochtjes.” Een andere misser was de keuze voor een knaloranje boot met op de flank in chocoladeletters ‘Easycruise.com’. Het was een varend billboard voor het Easylabel. “It cheapened their experience“, zegt Stelios nu. Ook de Nederlandse variant ging snel ten onder. Een Nederlandse reder die Stelios’ merk gebruikte voor riviercruises van Amsterdam naar Brussel zag veel te weinig gasten aan boord komen. De reder ging failliet, Stelios moest de gasten schadeloos stellen. Niet dat hij werkelijk maalt om het fiasco’s in Frankrijk en Nederland. Falen hoort bij ondernemen, is zijn vaste overtuiging.
“Ik weet dat ik een risico neem als ik een nieuw bedrijf start. Daarom begin ik altijd klein om te zien wat werkt en wat niet. Ik weet dat dit schip onvoldoende capaciteit heeft, maar als ik een schip moet overschilderen dan schilder ik liever een klein schip over dan een groot schip. Nu zijn we klaar voor de volgende fase.” In het geval van Easycruise betekent dat de aanschaf van een groter schip. Van 170 passagiers nu, naar 550. Dat het bedrijf tot nu toe uit slechts één schip bestaat, deert hem niet. “Het is ons talent om een klein bedrijf groot te laten lijken”, lacht hij veelzeggend.
Geen urgentie
Easycruise is enigszins branchevreemd binnen het Easylabel. De kern van Easygroup ligt bij vervoer van A naar B. Of het nu gaat om Easyjet, Easybus of Easycar. Ook Easyhotel is niets meer dan een bed voor de nacht. Value for money is de basis. De cruiseonderneming is het eerste lifestylebedrijf van Stelios. “Een cruise kent geen enkele urgentie. Niemand wordt ‘s ochtends wakker en zegt tegen zichzelf: ‘ik heb een cruise nodig.’ Juist door dat lifestyle-element is Easycruise één van mijn meest gecompliceerde ondernemingen.”
Was het dan niet beter geweest om de onderneming buiten het Easylabel te houden? Stelios denkt van niet. “Natuurlijk heb ik met die gedachte gespeeld. We hebben het onszelf moeilijk gemaakt door te kiezen voor de naam Easycruise. De eerste klanten dachten dat het eten hetzelfde zou zijn als op Easyjet. Niet iets dat je zeven dagen per week wilt eten. Er waren veel vooringenomen ideeën. Maar de naamsbekendheid van Easy is onbetaalbaar. We hebben gigantisch bespaard op marketing.”
-nextpage-
Horloges en pizza’s
Met zowel Easycruise als Easyjet – de meest succesvolle onderneming uit het Easylabel – neemt Stelios een groot, persoonlijk, risico. Met zijn andere ondernemingen vaart hij een voorzichtiger koers. Iedereen kan franchisenemer worden van een Easybedrijf. Gevolg: veel van de producten die onder het Easylabel hangen, hebben weinig te maken met de basis van het bedrijf – vervoer. Easy verkoopt alles. Van horloges tot pizza’s. Stelios zorgt voor de promotie en sales – de franchisenemer doet de investering en loopt daarmee het grootste risico. Toch wil Stelios niet spreken van risico-avers ondernemen. “Omdat ik zoveel verschillende dingen wil doen, is het onmogelijk om overal bij te zijn. Soms ben je beter af om door lokale mensen je business te laten leiden. Zij kennen de cultuur, de omgeving en de klanten.”
Erg veel bemoeienis met het moederbedrijf hebben de franchisenemers niet. Zolang ze zich aan de regels van Stelios houden en renderen, is hij tevreden. Een aantal franchises springt er wat betreft de ondernemer uit. “Ik verwacht veel van Easyhotel. En ook Easycar en Easybus lopen goed. De komende tijd zal ik me vooral richten op Easyoffice, dat tijdelijke, goedkope kantoorruimte aanbiedt. “We gaan de grote, dure gorilla Regus aanpakken. We starten in Londen, Amsterdam volgt ongetwijfeld.”
Geld verbranden
Het ondernemersmodel van Easy kenmerkt zich door proberen. Sporadisch gaat een onderneming failliet, dat is nooit zonder dat de franchisenemer de kans heeft gehad zich te bewijzen. De Britse Sunday Times berekende dit jaar dat de Easygroup zonder Easyjet een jaarlijks verlies lijdt van 190 miljoen euro. Het Nederlandse EasyMobile, bijvoorbeeld, sloot juli 2006 haar deuren. En EasyInternetcafé is een schim van het succes tijdens de internetbubble. Alleen al in het eerste jaar van van de internetcafé’s werd 120 miljoen euro verbrand. Stelios schaamt zich niet voor zijn missers. “EasyInternetcafé is mijn grootste fiasco. Ik dacht dat we de nieuwe McDonald’s in handen hadden. In een paar jaar tijd wilde ik groeien naar 20.000 internetcafé’s. We onderschatten de markt en de technische ontwikkelingen. Dat heeft ons veel geld gekost.”
De kritiek die hij krijgt na zo’n mislukking snapt de Britse Griek niet. Hij laakt de Europese ondernemerscultuur. “We denken in Europa te zwart-wit over succes en falen. Succes moet je vieren, falen moet je tolereren. Alleen dan kan je ondernemersschap promoten. Als ik zie hoe goed Chapter 11 (de Amerikaanse faillissementsbescherming) werkt, dan zou ik dat ook graag zien in Europa. Ons systeem is te streng, daardoor ondernemen mensen minder.”
De diepe zakken – die hij al van huis uit meekreeg – stellen Stelios in staat veel te proberen. Hij financiert zijn groei uit de aandelenmarkt – tot tweemaal toe bracht hij een bedrijf succesvol naar de beurs. Zijn eerste onderneming – de rederij Stelmar – maakte een beursgang in 2001. Easyjet – opgericht in 1995 – ging in 2000 naar de beurs. “Als Easyjet een private onderneming gebleven was, dan hadden we nooit groter kunnen groeien dan 15 tot 20 toestellen.” Inmiddels heeft Easyjet meer dan 140 toestellen in haar vloot. Met 120 toestellen in bestelling. De maatschappij vervoert jaarlijks 37 miljoen passagiers. “Ik heb veel geluk gehad bij de beursgang van Easyjet. Soms denk ik wel eens, wat was er gebeurd als de beursgang na 11 september plaats had gevonden? Ik denk niet dat we dan hier gezeten hadden.” Ook Easycruise moet uiteindelijk naar de beurs. Volgens Stelios is er nu genoeg geld voor drie tot vier schepen. Daarna volgt ook voor Easycruise een beursgang. “Die kun je verwachten binnen vijf jaar.”
Milieu en gehandicapten
Een vergelijking tussen Stelios en Richard Branson ligt voor de hand. Beiden sterk op vervoer gericht en beiden geen enkele rem op een franchise meer of minder. Stelios is trots op die vergelijking: “Ik heb heel goed naar hem gekeken voordat ik startte met Easyjet. Hij is een inspirator en een meester in public relations. Ik ben niet half zo goed als Branson.” Net als Branson is ook Stelios zich bewust van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid. “Op een gegeven moment kom je op een punt waarbij geld verdienen geen doel op zich is. Ook ik wil mijn schuld aan de maatschappij terugbetalen.”
Sinds 1992 – niet geheel toevallig nadat zijn bedrijf één van de grootste milieurampen in het Middellandse-Zeegebied veroorzaakte – zet hij zich in voor natuurbehoud op Cyprus. Sinds kort financiert hij een aantal studiebeurzen aan de Londen School of Economics. Volgens Stelios richten weldoeners zich te veel op high-profile goede doelen. “Natuurlijk is het een goede zaak om zieke, arme kinderen in Afrika te helpen, maar ik geloof meer in onderwijs. Je moet mensen zichzelf laten helpen. Zorg dat ze een bedrijf op kunnen zetten of een goede baan kunnen vinden.” Eind november reikt Stelios de ‘Disabled Entrepreneur of the Year Award’ uit. Goed voor investeringsbijdrage van 50.000 pond aan de beste invalide ondernemer. En Easyjet? “Easyjet blijft een Europees vliegbedrijf. Ik geloof niet in andere markten zoals de VS. In Europa is ons businessmodel op zijn best. Op lange vluchten kunnen we de concurrentie echt niet aan met full-service luchtvaartmaatschappijen.” Groei moet komen uit de zakenreiziger. Recent sloot Easyjet een overeenkomst met een aantal grote boekingskantoren om ook de zakelijke reiziger te bereiken. Nu is 20 procent van het verkeer op Easyjet zakelijk, dat moet groeien naar 25 procent.
De harde cijfers
Easyjet draaide in 2006 een omzet van 2,4 miljard euro, en een winst van bijna 200 miljoen. De winst verdubbelde afgelopen jaar. De vliegmaatschappij draait voorlopig op voor de kosten van het startende Easycruise. Cijfers van andere Easymerken zijn niet bekend, al berekende de Sunday Times dat de Easygroup vorig jaar een verlies zou maken van 190 miljoen euro, als Easyjet er niet was.
Het easy-imperium
- EasyJet
- easyInternetcafé
- easyCar
- easyMoney
- easyCinema
- easyCinema DVD Rental
- easyBus
- easy4men
- easyPizza
- easyMusic
- Easycruise
- easyMobile/ShimmerBright
- easyHotel
- easyValue
- easy.com
- easyJobs
- easyWatch
- easyTelecom
- easyVan
- easyOffice
