Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) groeide de Nederlandse economie in de maanden juli tot en met september met 0,4 procent ten opzichte van het tweede kwartaal. Dit is het eerste kwartaal met een positieve kwartaal-op-kwartaalgroei na vier kwartalen met een negatieve groei. Nederland is hiermee volgens de gangbare definitie uit de recessie.
Gekrompen
Vergeleken met dezelfde periode van een jaar geleden is de Nederlandse economie met 3,7 procent gekrompen. Deze krimp is aanzienlijk kleiner dan die in het eerste halfjaar. Vergeleken met het tweede kwartaal groeide de economie weer. De export was aanzienlijk lager dan een jaar geleden maar ook hier is de daling veel minder dan in het eerste halfjaar. De investeringen vielen wel verder terug. Huishoudens blijven terughoudend bij hun uitgaven. De overheidsbestedingen namen als enige wel toe. Het aantal banen was ruim 140 duizend lager dan een jaar geleden.
Uitvoer en invoer
In het derde kwartaal van 2009 was het volume van de uitvoer van goederen en diensten 8,1 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2008. Deze daling is groot, maar veel kleiner dan in de beide voorgaande kwartalen waarin de daling rond 12 procent bedroeg. De relatieve verbetering betreft zowel de uitvoer van Nederlands product als de wederuitvoer. De invoer van goederen en diensten was ruim 9 procent lager dan een jaar eerder. Vooral de invoer van duurzame consumptiegoederen en investeringsgoederen is lager.
Bestedingspatroon
Huishoudens hebben in het derde kwartaal 2,6 procent minder besteed dan een jaar eerder. Deze daling is vrijwel gelijk aan die in de beide voorgaande kwartalen. Vooral de bestedingen aan duurzame consumptiegoederen waren flink lager. Er werd aanzienlijk minder besteed aan woninginrichting en consumentenelektronica. Ook werden veel minder nieuwe auto’s aangeschaft. De uitgaven aan horeca en vliegreizen waren eveneens fors lager.
Overheid
Het volume van de overheidsconsumptie was in het derde kwartaal 3,6 procent hoger dan een jaar eerder. Daarmee zijn de overheidsbestedingen opnieuw de enige bestedingscategorie die een groei laat zien. Vooral de reële uitgaven voor de zorg, maar ook die voor het openbaar bestuur, namen toe.
Investeringen
In het derde kwartaal is 14,4 procent minder geïnvesteerd dan een jaar eerder. Deze daling is nog iets groter dan in het tweede kwartaal. Zowel de investeringen in machines en transportmiddelen, als die in woningen en bedrijfsgebouwen daalden sterk. Opvallende uitzondering zijn de investeringen in infrastructurele werken. Deze lieten opnieuw een stijging zien. Hier is de overheid vaak opdrachtgever.
Industrie
Vooral dankzij de verbeterde exportprestatie was de teruggang van de industriële productie veel minder groot dan in het eerste halfjaar. Ook de handel en het transport profiteerden hiervan waardoor ook in die bedrijfstakken de daling minder groot was. In de industrie was het herstel het grootst in de chemie en in de basismetaal en machinebouw. De daling van de bouwproductie was echter groter dan in het eerste halfjaar. Dit kwam door het aflopen van eerder gecontracteerde werken en het uitblijven van voldoende nieuwe opdrachten. Ook de teruggang in de zakelijke dienstverlening zet verder door. De landbouwproductie was echter hoger. Ook in de collectieve sector nam de productie toe, vooral in de zorg.
Vacatures
In het derde kwartaal van 2009 waren er 143 duizend banen van werknemers minder dan in hetzelfde kwartaal van 2008. Deze daling van 1,8 procent is veel groter dan in het tweede kwartaal. De lagere productieniveaus werken met enige vertraging nu ook stevig door in de werkgelegenheid. Na correctie voor seizoeninvloeden is het aantal banen in het derde kwartaal 0,6 procent lager dan in het tweede kwartaal van 2009. Er gingen vooral veel uitzendbanen verloren.
Door: Mariska Habets
