Welk recht is van toepassing?Juridische problemen van een Nederlandse onderneming worden niet altijd opgelost naar Nederlands recht. Betrokkenheid van een Belgische klant kan bijvoorbeeld de toepasselijkheid van Belgisch recht met zich meebrengen, tenzij uitdrukkelijk werd gekozen voor het Nederlandse rechtsregime.
Uit oogpunt van rechtszekerheid en efficiency kunt u uw contracten het beste standaard van een rechtskeuze’ voor Nederlands recht voorzien. Dit kan gemakkelijk door een daartoe strekkende clausule in uw algemene voorwaarden of offerte op te nemen.Welke rechter is bevoegd?Evenmin kunnen geschillen waarbij een Nederlandse onderneming betrokken is altijd aan de Nederlandse rechter worden voorgelegd, zelfs als Nederlands recht van toepassing is. Het internationale aspect van het geschil kan ervoor zorgen dat er uiteindelijk voor een buitenlandse rechter moet worden geprocedeerd, tenzij vooraf expliciet werd gekozen voor geschilbeslechting door een Nederlands gerecht.
Aangezien in het buitenland procederen niet in uw voordeel is, is het verstandig in contracten standaard een forumkeuze’ op te nemen, al dan niet via uw algemene voorwaarden of offerte. Daarbij kan desgewenst worden gespecificeerd naar locatie, bijvoorbeeld de bevoegde rechter te Amsterdam’. Met name wanneer technische aspecten een hoofdrol spelen, wordt vaak gekozen voor geschilbeslechting door arbiters.
Erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse vonnissenAls er eenmaal een vonnis ligt, is het niet vanzelfsprekend dat dat in het buitenland wordt erkend en kan worden afgedwongen. Een buitenlandse deurwaarder kan geen beslag leggen op grond van een Nederlands vonnis, net zo min als een Nederlandse deurwaarder dat kan op grond van een buitenlands vonnis.
Binnen de Europese Unie geldt geen vrij verkeer van vonnissen’, maar het afdwingen van vonnissen van andere lidstaten is voor burgerlijke en handelszaken aanzienlijk vereenvoudigd.
U dient hiertoe – via uw advocaat – een zogenoemd exequatur’ (een verklaring van uitvoerbaarheid) aan te vragen, bij de bevoegde rechter in de lidstaat waar u beslag wilt leggen. Deze rechter zal doorgaans niet meer inhoudelijk naar de zaak kijken, slechts toetsen of alle voorgeschreven stukken aanwezig zijn en aan formaliteiten is voldaan. Dit duurt in het algemeen enkele weken.
De wederpartij wordt in beginsel dus niet gehoord. Deze kan zich slechts verweren door het instellen van een rechtsmiddel tegen de exequatur-beslissing. Ook in dat geval zal geen inhoudelijke toetsing van het buitenlands vonnis plaatsvinden. De exequatur’-beslissing kan alleen op beperkte gronden worden vernietigd; de kans daarop is doorgaans klein.
Minder liberaal regime buiten de EU: bilaterale of multilaterale verdragen?
Doorgaans is een minder liberaal regime van toepassing wanneer u op grond van een Nederlands vonnis beslag wilt leggen buiten de Europese Unie, of op grond van een vonnis van buiten de Europese Unie in Nederland. De kans is groot dat het verkrijgen van een geldige titel voor het beslag dan meer tijd, kosten en moeite vergt. Hoeveel meer hangt af van of de betrokken landen afspraken maakten over de erkenning en tenuitvoerlegging van elkaars gerechtelijke uitspraken.
Vivian Schellekens (AKD Prinsen Van Wijmen)
