Door de coronacrisis zetten ondernemers logischerwijs de voet op de rem, stoten ze kantoren af en moeten ze soms afscheid nemen van medewerkers. Tegelijkertijd reageren bedrijven met nieuwe businessmodellen, producten en diensten.
Social Enterprise NL, de netwerkorganisatie en aanjager van de groeiende beweging van sociaal ondernemers in Nederland, bracht voor Sprout in kaart hoe haar achterban reageerde op de coronacrisis, inclusief de lessen voor andere ondernemers. Het zijn ook voor deze ondernemers nog altijd zorgelijke tijden, maar hoe zij de afgelopen maanden hard hebben gewerkt om de business linksom of rechtsom draaiende te houden verdient waardering, vindt de branchevereniging.
Zo staken impact-ondernemers de handen uit de mouwen:
Bundel krachten en bezorg pakketten
De horeca lag van het ene op het andere moment op zijn gat en de kantoren bleven leeg. Als ondernemer in de horeca en bedrijfscatering valt dan ineens een heel groot deel van je (lokale) klanten en daarmee inkomsten weg. Inspelen op de situatie is dan gevraagd en werd al snel Support Your Locals opgezet.
Voedselredder Instock haakte aan om het leeghamsteren van supermarkten een halt toe te roepen en juist lokale voedselproducenten te steunen. Een box vol basisingrediënten van lokale voedselondernemers kon direct worden thuisbezorgd en zo nog steeds worden voorkomen dat onnodig voedsel werd verspild.
Ook bundelden sociale ondernemingen Gosling Coffee, Senza Tea, Koeckebackers en Brouwerij Kleiburg hun krachten en startten het initiatief De Ik Blijf Thuis Box voor iedereen die thuis zat te werken. Om nog steeds van betekenis te zijn voor de koffieboeren in Afrika, vrouwen in nood uit de Bijlmer en de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt hebben ze alles op alles gezet om zoveel boxen te verkopen, van particulier tot afdelingsteams bij ABN Amro en zorginstellingen.
Lara Alma, accountmanager bij Gosling Coffee: “Je merkt dat je met andere ondernemers in het pakket zit. We voelen de crisis allemaal en snel handelen was daarbij belangrijk om ruim 600 boxen te kunnen verkopen. We hebben veelal vanuit eigen netwerken gepromoot en het gaf een boost dat zo’n samenwerkingspakket ook aanstekelijk werkt.”
Als brouwerij ben je ook voor een deel afhankelijk van horeca inkomsten. Joost van Rheenen, mede-eigenaar van sociale brouwerij De 7 Deugden vertelt: “Per direct hield horeca verkoop, brouwcursussen, rondleidingen en tastings op locaties op. We hebben massaal ingezet op de verkoop van (cadeau)pakketten via samenwerkingen, video oproepen, social media en online platformen. Voor corona waren we nauwelijks actief op het vlak van online en social media marketing, maar dit heeft samen met het realiseren van partnerships bewezen van zeer grote waarde voor ons te zijn.”
De business 180 graden gedraaid
Waar voorheen de core business met name offline, in contact met elkaar en zonder 1,5 meter beleid plaatsvond, moest ineens het roer om en ontstonden vele online initiatieven en nieuwe businessmodellen. Zo helpt Refugee Team vluchtelingen in Nederland beter en sneller integreren door hen via vrijwilligerswerk bij sportevenementen en festivals naar een baan te begeleiden. Toen al die evenementen en ook taallessen voor vluchtelingen wegvielen, bedachten ze direct iets anders: word Video Vriend.
Vijf weken plezier en sociaal contact met een vluchteling die graag de Nederlandse taal leert. “Kwetsbare mensen worden het hardst getroffen en tegelijkertijd kunnen we ook minder voor hen doen. Er was eerst frustratie wat weer resulteerde in creativiteit. Het videobellen werd een succes met nu bijna 850 videovrienden. Corona bracht ons dus vooral nieuwe kansen om onze impact uit te breiden. We zitten niet langer alleen op arbeidsparticipatie, maar het opbouwen van een sociaal netwerk wordt nu een expliciet onderdeel van ons impactmodel”, aldus Martijn Berghman, oprichter Refugee Team.
Het thuiswerken gaat dan nog wel, maar thuislerende kinderen erbij vraagt om extra aandacht. Monkey Moves is een multisport programma om kinderen op motorisch- en sociaal vlak optimaal te stimuleren. “Noem het een geluk bij een ongeluk of noem het voortschrijdend inzicht, maar Monkey Moves was al een jaar lang bezig met de ontwikkeling van een wetenschappelijk onderbouwd thuisprogramma. Nog niet klaar met testen, pilots draaien en verbeteren maar we moesten live! Dit was onze kans en als goede ondernemer kun je je nu onderscheiden door je flexibel op te stellen en kansen te grijpen”, aldus Bart Poot, mede-eigenaar Monkey Moves. En het werkte, binnen tien dagen namen bijna 4000 ouders deel aan Monkey Moves Online.
En soms gaat het wel voor de wind
Een crisis kan voor sommige ondernemingen ook juist voor goede zaken zorgen en draaien ze op volle toeren. Dit is bijvoorbeeld terug te zien bij duurzame zeepmaker Seepje waarbij de verkoop van zeep in de coronatijd steeg met 1000%. De timing om eind 2019 een natuurlijk handzeep product op de markt te brengen had daarom ook niet beter kunnen zijn. Met hun grote voorraden konden ze zo een bijdrage leveren aan het niet verder verspreiden van het virus. En bovendien wassen en poetsen ze zo de wereld een stuk schoner met de zeep van natuurlijke ingrediënten en de eerlijke prijs die ze betalen voor de grondstoffen.
Vrijwilligers
Ook bij NLvoorelkaar, het grootste vrijwilligersplatform van Nederland, wisten ze direct wat hen te doen stond na de corona uitbraak. Veel oudere en kwetsbare mensen, maar ook mensen in de zorg en politie hadden het zwaar en konden hulp goed gebruiken. Op NLvoorelkaar verzamelden ze al het corona vraag en aanbod op één plek. Van organisaties, initiatieven én particulieren. Zo deden al meer dan 126.000 mensen mee en konden ze op steun uit onverwachte hoek rekenen van de spelersgroep van het Nederlands voetbalelftal.
Anne van Roosmalen, marketing manager bij NLvoorelkaar: “We zaten in een luxe positie met zoveel bereik in heel Nederland en we werden overstroomd met initiatieven die met ons wilden samenwerken. Hierbij vonden we impact maken nog steeds het belangrijkste en zijn we gaan samenwerken met partners waarmee we ook echt een duurzame samenwerking konden opzetten. Het moet ook op de lange termijn impact opleveren.”
Facilitaire dienstverlener Breedweer maakte er zelf het beste van nadat opdrachten bij grote partijen tijdelijk stil kwamen te liggen. Het bedrijf ging in zee met een ijsfabrikant om een desinfectiemiddel te maken voor de zorg. Na het certificeren van dat product worden er nu 140.000 duizend liter per week van verkocht.
Tegelijkertijd startte Breedweer met een opdracht om panden schoon te maken voor Gemeente Amsterdam, waarvoor 20 sexwerkers werden aangenomen. Zij hebben nu een baan, onderdak en krijgen een taaltraining. Al met al zorgde dit voor een omzetstijging van 30 procent sinds corona. De les van Jack, oprichter Breedweer: “Blijf bij je plan en blijf ook focussen op maatschappelijk rendement. Ga gewoon ondernemen en kijk waar er behoefte en vraag naar is. Stilzitten is geen optie!”
