Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Henk Keilman

Wat mij opvalt is de verwarring die er bestaat over de rol van geld in onze economie. Sinds het begin van de financiële crisis hoor je de meest wilde verhalen. Een veel verbreide misvatting is dat de financiële sector een grote gebakken lucht-operatie is. Graaiende bankiers die geld uit het niets creëren, en financiële luchtkastelen bouwen. Vaak wordt verwezen naar historische ontsporingen van het financiële systeem, zoals de periode van hyperinflatie in de Duitse Weimarrepubliek. In 1923 kostte een brood daar vier miljard Mark, en moesten huisvrouwen letterlijk met een kruiwagen naar de bakker. En die kruiwagen was dus voor het geld, niet voor het brood!

Wat is geld dus eigenlijk? Geld bestaat al duizenden jaren als een gemakkelijkere manier om goederen en diensten te verhandelen. Ruilhandel is immers lastig en onpraktisch. Oorspronkelijk heeft geld daadwerkelijk waarde, omdat het is gemaakt van edelmetalen als goud en zilver. De waarde van deze metalen drukt de waarde van de goederen en diensten uit die het betaalt. Dat was noodzakelijk omdat geld nog niet functioneerde binnen een gesloten, niet kopieerbaar en controleerbaar systeem. De zware zilveren en gouden munten zijn echter lastig om te gebruiken voor grotere geldbedragen en transacties, waardoor uiteindelijk papiergeld op de markt komt. Dat gebeurt in Europa in de 17e eeuw. Aanvankelijk zijn dat een soort cheques, die je in kunt leveren bij een bank om er een lading gouden munten voor in de plaats te krijgen. Om ervoor te zorgen dat geld zijn waarde houdt, wordt papiergeld door centrale banken schaars gehouden. Door speciale druktechnieken is papiergeld tevens moeilijk na te maken.

 

Door de ontwikkeling van informatie- en communicatienetwerken wereldwijd is papiergeld de afgelopen dertig jaar bijna volledig door digitaal geld vervangen. Niet minder dan vijfentachtig procent van alle euro’s is niet cash, maar bestaat alleen als een stukje informatie op de computer van een bank.

 

Geld is een symbool. Het helpt ons de grote massa aan fysieke goederen en diensten efficiënt te beheren en verspreiden. In het dagelijks leven gebruiken we constant symbolen voor een dieper liggende waarde. In deze column staan woorden die voor een onderliggende werkelijkheid of betekenis staan. Wie ‘olifant’ leest, weet dat het om een groot grijs dier gaat met een slurf. Je kunt dit beeld oproepen zonder een echte olifant tevoorschijn te halen. Op een wegenkaart gebruiken we symbolen om van A naar B te navigeren. Geld is dus ook een symbool en verschilt niet wezenlijk van deze voorbeelden. We gebruiken goudstukken, papiergeld of digitale codes om waarde te symboliseren. We moeten alleen wel zorgen dat de symbolen de onderliggende fysieke werkelijkheid goed vertegenwoordigen. Een verouderde wegenkaart stuurt je wellicht de verkeerde kant op.

 

De essentiële eigenschap van geld is dat het een hoeveelheid fysieke goederen of diensten afbeeldt; dus moet de geldvoorraad in verband staan met de voorraad goederen en diensten in de reële economie. De groei van de financiële sector reflecteert dus gewoon de groei van de reële economie. Zolang de centrale banken dit maar goed in de gaten blijven houden, is ons moderne financiële stelsel een efficiënte manier om de economie te managen en te laten groeien, en heeft het ons veel welvaart gebracht.

Dagelijks de nieuwsbrief van Startups & Scaleups ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

 

Henk Keilman (54) is venture capitalist en investeerder. Als oprichter van Holland Trust en RIG Investments investeerde hij zowel in start-ups als in grote bedrijven, zoals het Amerikaanse modehuis Gloria Vanderbilt en telecombedrijf NetSource. Tegenwoordig ligt zijn interesse vooral bij investeren in technologie, media, duurzame energie, producten en mensen. Hij is tevens lid van het panel van Dragon’s Den.