“Kopen ligt meer in ons karakter dan verkopen,” zegt chief executive officer Ronald Hof (46) halverwege het gesprek, “maar we verkopen niet voor het geld, maar uit strategische overwegingen.” Hof, borstelkapsel, open wit shirt en spijkerbroek, vertelt over de negen transacties, die hij als kopende partij meemaakte, en de laatste, waar hij de verkopende partij was. Hij prefereert hiervoor de tuin van zijn kantoor in een oud herenhuis in de binnenstand van Zwolle, omdat hij daar kan roken.
De ondernemerszoon is onder de drukpersen begonnen, zoals hij het noemt, en had in 1990, op zijn negenentwintigste, directeur van een concern van vijftien drukkerijen kunnen zijn. Maar toen zijn vader hem vroeg het familiebedrijf Casparie over te nemen, weigerde hij. “Ik vond mezelf te jong om met het familiekapitaal te spelen. Ik kende te veel voorbeelden waar de tweede generatie het verpestte.”
Vijf jaar werd hij alsnog algemeen directeur van Casparie, dat intussen onderdeel was van het beursgenoteerde grafische bedrijf Roto Smeets De Boer (RSDB). “Tot 2000 heb ik dat met veel plezier gedaan.” De ondernemersgeest in kleinschalige drukkerijen laat zich niet in het keurslijf van een concern drukken, noemt hij de reden dat zijn plezier afnam. “Die ondernemersgeest, werd professioneel om zeep geholpen. Reden om te zeggen: saluut.”
Na een sabattical van een jaar in Australië begon hij Euradius samen met vier andere veteranen uit de drukkerijbranche. De vijf aandeelhouders maakten een duidelijke afspraak: “We hoeven het niet eens te zijn, maar we gaan de kamer pas uit als we één standpunt hebben.”
Het ging op dat moment slecht in de grafische industrie, maar Hof was ervan overtuigd dat er wel geld te verdien viel in het wetenschappelijke segment, Scientific, Technical and Medical (STM) in jargon. Zijn visie: focus op een specifiek marktsegment met een specifiek product.
Als eerste stap nam Euradius eind 2001 drie drukkerijen over. In de week voor kerst had Euradius drie closings en in januari 2002 was Hof weer in business.
De overnames financierden de vijf ondernemers met eigen geld een bancaire lening, een zogeheten mezzanine lening. Zeg maar duur geld met een hoog risico voor de bank, legt Hof uit, anderhalf a twee keer de gangbare rente. Goedkoper dan geld van een participatiemaatschappij? “Dat is me niet opgevallen,” lacht hij.
De heren wisten zo’n vijf van de benodigde 35 miljoen aan eigen vermogen in te brengen. “Een bank wil ver gaan, zeker met twee ervaren ondernemers en drie ervaren directeuren, maar dan moet je zelf ook al je geld inzetten. Het is va-banque spelen.”
Het eerste jaar besteedde Euradius aan het stroomlijnen en integreren van de drie drukkerijen. Twee van de drie kwamen uit een uitgeversconglomeraat en waren vooral gewend met externe klanten te werken. Die moeste naar buiten leren kijken, zoals Hof het noemt.
In 2003 nam Euradius drukkerijen in Haarlem en Groningen over. Uiteindelijk bestond Euradius uit negen drukkerijen in Nederland en Duitsland en een omzet tussen de honderd en tweehonderd miljoen euro.
Hoe zoek je naar geschikte overnamekandidaten? “Dat wéét je,” antwoordt Hof, “Je kent de markt, je komt bedrijven bij klanten tegen. Heb je een kandidaat op het oog, dan vraag je voorzichtig of hij onderdeel zou willen zijn van een groot concern. Soms is het antwoord resoluut nee.” Als het geen nee is, volgen oriënterende gesprekken.
Twee overnames deed Euradius uit een faillissement. “Je weet natuurlijk wie er op omvallen staan. Dat hoor je van hun klanten en leveranciers. En van goede werknemers natuurlijk. Die hebben het ook in de gaten en komen bij jou solliciteren.”
Gaat een interessant bedrijf failliet, dan is het snel schakelen. Soms is het binnen 24 uur geregeld.
Nu Euradius internationaal was, was het tijd om een nieuwe visie te ontwikkelen, vertelt Hof. Hij legt de nieuwe strategie -Global Prining on Demand Network (GPN) – als volgt uit. Wetenschappelijke bladen, zogeheten journals, de clubbladen van wetenschappers, worden uitgegeven in hele kleine oplagen. Ze worden in oplagen van tweehonderd tot vijftienhonderd gedrukt en vervolgens naar universiteiten over de hele wereld gestuurd. Dat kan veel efficiënter, denkt Hof: “We moeten dezelfde uitgave op verschillende plekken op de wereld drukken en zo distributiekosten besparen. Het moeilijke is om overal dezelfde kwaliteit te halen, maar als het model werkt met drie drukkerijen, dan is het plug & play met nummer vier tot en met twintig.”
Hiervoor ging Hof op zoek naar goede drukkerijen in Azië en de Verenigde Staten.
In Singapore zette hij een drukkerij op in joint venture met drukmachinefabrikant Océ. In de Verenigde Staten kwam hij de Sheridan Groep tegen. Zelf een drukkerij in De VS opzetten zag hij niet zitten: “Dan wordt je zo weggeconcurreerd.”
Omdat Sheridan in handen van twee participatiemaatschappijen was, was kopen ook geen optie: “Als je een bedrijf van een participatiemaatschappij koopt, dan weet je dat je de hoofdprijs betaald.”
Het enige overblijvende alternatief om de strategie van GPN over de hele wereld inclusief de Verenigde Staten uit te rollen, was Euradius verkopen aan de Sheridan Groep, vertelt Hof.
Vanaf januari 2006 voerde Hof oriënterende gesprekken, eerst met de kaarten tegen de borst, vervolgens kwamen de plannen op tafel. In mei 2007 werd de overname afgerond. Het nieuwe bedrijf heeft een omzet van ruim vierhonderd miljoen en ongeveer 2.600 medewerkers in de VS, Nederland, Duitsland en Singapore.
De begeleiding van de overnames en de onderhandelingen liet Euradius doen door De Overnameadviseur VHM. Hof houdt tijdens een overname zijn handen graag vrij en schoon: “Ten eerste moet de business natuurlijk doorgaan. Ten tweede wil je een goede relatie met je toekomstige collega’s houden. De moeilijke fases in de onderhandelingen kun je beter aan je adviseur overlaten.”
Dat Hof nu ondernemer af is en in loondienst, maakt hem niet uit: “Het ligt er aan hoe je je werk kan doen.” Hij is nu verantwoordelijk voor de Europese bedrijven en GPN en kijkt rond voor nieuwe overnames. De ambitie van GPN is om over drie a vijf jaar 10 tot 25 drukkerijen te hebben. “Er zijn één of twee drukkerijen in Nederland die prima bij ons zouden passen.” (MvB)
