De knalgroene bussen van Flixmobility vallen op wanneer ze bijvoorbeeld bij station Amsterdam Sloterdijk komen voorrijden. Hier kan je voor 24,99 euro de bus pakken naar München. De stad waar het bedrijf in 2012 onder de naam Gobus werd opgericht om na de liberalisering van de busmarkt de gevestigde concurrentie aan te vallen.
Tot het uitbreken van de coronapandemie kenden de drie founders André Schwämmlein (40), Jochen Engert (39) en Daniel Krauss (37) slechts groeicijfers. De ondernemers kennen elkaar al sinds hun jeugdjaren in een Noord-Beiers dorpje. Het idee voor het platform kregen ze toen ze voor de Boston Consultancy Group werkten.
Marktaandeel van 93 procent
De eerste grote mijlpaal was de fusie in 2015 met concurrent Meinfernbus. Eerder werd de naam al veranderd in Flixbus. Na meerdere overnames beheersen de Duitsers de Europese busmarkt, inclusief Turkije.
In Duitsland is het marktaandeel zelfs 93 procent. De kartelwaakhond komt niet in actie, omdat er volgens de autoriteiten voldoende concurrentie is van andere vervoersmiddelen om de prijzen laag te houden.
Platform concurreert met de spoorwegen
De strategie van Flixmobility is simpel. De groene bussen zijn van lokale busbedrijven, Flixbus regelt via de app de klanten, betaling en de routeplanning. Nieuwe lijnen worden opgezet om de witte vlekken op de kaart te bereiken waar de trein niet komt. De lage prijzen en eenvoudige digitale boeking, trekt vooral jongeren en mensen voor wie de trein te duur is.
Bij het Oostenrijkse trend.at legt cofounder Engert het uit als het analoge product ‘mensen van A naar B brengen’, koppelen aan een datagedreven verdienmodel. ‘Traditionele vervoersbedrijven kijken meer vanuit het perspectief van fleet- of assetmanagement. Dus: hoeveel moet ik in voertuigen investeren?’ Hierdoor is er volgens hem minder aandacht voor de klant, technologie, automatisering, optimalisatie en het gebruik van data. ‘ Op basis van data passen we onze dienstregeling en prijzen aan. Uiteindelijk staat de klantervaring centraal, hierdoor kunnen we ons aanbod verbeteren.’
Lievelingsconcurrent
In 2016 werd de naam veranderd in Flixmobility, om sinds 2018 ook op het spoor met Flixtrain ‘lievelingsconcurrent’ Deutsche Bahn aan te kunnen vallen. Met negen treinen op vier trajecten in Duitsland blijft het voorlopig Klein Duimpje tegen de Reus. Een reus die als staatsbedrijf vooral vanwege de regulering vooralsnog weinig te vrezen heeft van groene treinen.
De coronapandemie zorgde bij de Flixfounders niet voor paniek:‘We denken hier in decennia’
Flixmobility hoopt dat de nieuwe regeringscoalitie in Duitsland met onder andere de liberale FDP en de Groenen ook stappen durft te zetten om het spoor te liberaliseren. Daarvoor moet de trajectprijs die commerciële vervoerders moeten betalen omlaag. Dit zou een doorbraak betekenen in de concurrentiestrijd met de Duitse spoorwegen.
Coronapandemie legt bussen stil
Toch komt de grootste tegenvaller niet uit de hoek van de Duitse spoorwegen. De coronapandemie legde de buswereld compleet lam. Hoewel de bussen maandenlang de weg niet op mochten, ontstond er geen paniek vertelt ceo Schwämmlein dit najaar in een interview met Manager magazin. ‘We denken hier in decennia.’
Wat voor Flixmobility spreekt is dat het bedrijf ondanks de moeilijke maanden zonder al te grote kleerscheuren uit de coronacrisis lijkt te komen. Dankzij arbeidstijdverkorting bleef het aantal ontslagen beperkt.
In een klap marktleider in de VS
Het bedrijf werd afgelopen zomer volgens Handelsblatt op een waarde van 3 miljard dollar geschat, toen het bij een nieuwe financieringsronde 650 miljoen euro wist op te halen. Het meeste geld kwam van de bestaande investeerders General Atlantic, Permira, TCV, HV Capital, Blackrock en Baillie Gifford. Met Canyon Partners stapte er ook een nieuwe geldschieter aan boord.
Met dat geld kan de scale-up zich versterken in de markten waar het al actief is zoals Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Oost-Europa en Turkije. De grootste slag werd afgelopen najaar geslagen met de overname van de iconische Greyhound-bussen. Daarmee zijn de Duitsers in een klap marktleider in de Verenigde Staten.
Ook in Brazilië rijden sinds begin december de eerste groene bussen rond, een markt waar 60 procent van de bevolking regelmatig de langeafstandsbus pakt. Het volgende doel is India.
Platformmodel houdt stand tijdens coronacrisis
Door deze positieve berichten zou je bijna vergeten hoe penibel de situatie nog niet zo lang geleden was. Overheidshulp zoals Deutsche Bahn kreeg, ging aan Flixbus voorbij, omdat het in Duitsland slechts een bus bezit die noodzakelijk is voor de vervoerslicentie. De touroperators die voor Flixbus rijden, kregen uiteindelijk wel steun.
Juist het platformmodel bleek uiteindelijk de redding voor de Duitsers. De bussen zijn eigendom van de busbedrijven, die daarmee het volle risico dragen. Ondanks de overheidssteun, legde menig vervoerder het lootje.
Dat heeft onder meer te maken met de hoge afbetalingen voor de bussen die door bleven lopen tijdens de lockdown. Om kosten te besparen worden veel buslijnen van Flixbus daarom bediend door touringcarbedrijven vanuit Polen en Tsjechië, waar de chauffeurs een lager uurloon ontvangen.
Ook de Greyhound-bussen rijden binnenkort via de software uit München. Volgens de investeerders is er geen andere concurrent die dit succes kan bijbenen
Maatschappelijke waarde Flixbus
Flixbus kan wel scoren met de maatschappelijke waarde van het bedrijf ten opzichte van bezorgdiensten en scooterapps. De langeafstandsbussen hebben een betere CO2-balans dan de meeste treinen.
Het bedrijf kan zich dus positioneren als klimaatvriendelijk alternatief van trein, auto en vliegtuig. Door goedkoper te zijn, bieden ze bovendien klanten met een kleinere portemonnee de kans om toch te reizen. Verder investeert het bedrijf in de ontwikkeling van duurzame aandrijfsystemen zoals waterstof.
Investeerders waarderen eigen software
Voordat Flixmobility nieuwe grote uitbreidingen of zelfs een beursgang kan denken, hoopt het eerst weer terug te keren naar de cijfers van voor de pandemie. In 2019 kochten 21 miljoen reizigers een kaartje, in 2020 waren dat er slechts 6 miljoen.
De reden dat de founders en hun investeerders toch positief vooruit kijken, is de in eigen huis ontwikkelde software. Waar in de beginjaren dienstregelingen nog via Excel-sheets aan elkaar werden geknoopt, beschikt Flixmobility nu over eigen algoritmes die onder meer piekmomenten zoals vakantieperiodes kunnen voorspellen.
Ook de Greyhound-bussen rijden binnenkort via de software uit München. Volgens de investeerders is er geen andere concurrent die dit succes kan bijbenen.
Liberalisering moet Flixmobility helpen
Nu de internationale groei op stoom komt, concentreren de founders zich op de strijd tegen de regulering in Duitsland en dus ook Europa. Het platform voelt zich achtergesteld en zelfs gediscrimineerd ten opzichte van Deutsche Bahn en andere (semi)staatsbedrijven. Ook via Brussel probeert Flixmobility de in hun ogen starre regelgeving in beweging te brengen en daarmee ook de thuismarkt toegankelijker te maken.
Cofounder Engert hoopt dat Europa een voorbeeld neemt aan Zweden, waar de spoormarkt verder geliberaliseerd is dan in andere landen, zegt hij bij trend.at. “Daar hebben we de ervaring dat de toewijzing van spoortrajecten heel eerlijk kan verlopen.”
Wanneer het met de liberalisering binnen Europa en de expansie in andere landen goed blijft gaan, dan heeft Engert alle vertrouwen in de toekomst. “We kunnen het grootste mobiliteitsplatform ter wereld worden.”
