Volgens sommigen komt het niet als verassing. Euronext trekt de stekker uit MKB-beurs Alternext. Sinds 2006 zouden er verwoede pogingen zijn gedaan om het midden- en kleinbedrijf aan de publieke kapitaalmarkt te koppelen, maar nu moet de beursorganisatie toch constateren dat die missie mislukt is. Het aantal noteringen blijft op 4 stuks steken. Er is gewoon geen markt voor, is de boodschap.
Dat klopt niet helemaal, zegt NPEX. Deze organisatie timmert sinds 2010 aan de weg met zijn eigen MKB-beurs en zegt daarmee juist wel succesvol te zijn. ‘NPEX ziet een sterke toename in de belangstelling voor haar handelsplatform voor mkb- obligaties, -aandelen en –fondsen, zowel van bedrijven als van beleggers. Het totale aantal noteringen op vierendertig’, meldt het in een persbericht dat na het Alternext-nieuws uitging.
Het is niet zo dat de jonge beursorganisatie uit Den Haag nu heel hard op de borst klopt. ‘Ik wil het wel iets nuanceren. Blij zijn we natuurlijk niet met het wegvallen van de Alternext. Er valt een gat in de markt voor MKB-financieringen dat ook wij nu nog niet direct kunnen opvullen’, zegt Edwin van Wijk namens NPEX. Volgens Van Wijk zal NPEX pas over enkele jaren de rol van de Alternext kunnen overnemen. ‘Ik kan het niet met zekerheid zeggen, maar dat duurt nog 1 of 2 jaar.’ Het Alternext-platform moest vooral handel in aandelen in grotere MKB-ondernemingen mogelijk maken. ‘Het is niet zo dat we nu massaal dit soort noteringen wel aan zouden kunnen.’
Bescherming tegen speculanten
De NPEX, voluit Nederlandsche Participatie Exchange, is een beurs waar MKB-bedrijven aandelen of obligaties kunnen laten noteren. NPEX telt vijfduizend beleggers, die sinds 2010 bij elkaar 80 miljoen euro hebben geïnvesteerd. De handel in de effecten gaat niet als bij de gewone beurs, maar vraag en aanbod komen op een marktplaats bij elkaar. Kopers en verkopers moeten het daar met elkaar eens worden, de beurs zelf onderhoudt de handel niet. ‘Wij hebben de effectenbeurs opnieuw uitgevonden als een puur en simpel systeem. Beleggers en bedrijven doen rechtstreeks zaken met elkaar, zonder alle tussenpartijen, en dat maakt het laagdrempelig’, zei NPEX-directeur Frans van den Broek eerder tegen Sprout.
Ook NPEX worstelt net zo goed met de uitdaging om een liquide markt te creëren. Volgens Van Wijk is de kracht van NPEX dat bedrijven er niet ten prooi kunnen vallen aan speculanten. ‘We zien veel ex-ondernemers die willen beleggen en dat zijn mensen met een langere adem.’ Dat de NPEX evenmin het terrein is van de particuliere daghandelaar, daar zullen bedrijven die in de toekomst kapitaal op willen halen niet rouwig om zijn. Een gebrek aan institutionele beleggers en professionele handelaren is wel degelijk een zorg. Het is iets waar ook NPEX een antwoord op probeert te vinden. ‘We zullen binnenkort met een pakket komen waarmee investeren via de MKB-beurs voor pensioenfondsen aantrekkelijker wordt. Daar lopen gesprekken over.’
Weinig verhandelbare aandelen
Wat partijen als Alternext en NPEX toch (deels) pretenderen te zijn is een soort mini-AEX, een beursvloer waar aandelen van bedrijven publiekelijk verhandelbaar zijn, maar dan met lagere kosten en minder rompslomp dan op de AEX. En die belofte is voorlopig moeilijk waar te maken. Onder de door NPEX genoemde 34 noteringen zijn er slechts 3 bedrijven waarvan de aandelen ook daadwerkelijk publiekelijk verhandelbaar zijn. De rest betreft verhandelbare obligaties, vastgoed-cv’s en gesloten aandelenfondsen.
Iets dat mee kan spelen is dat je er geen typische groeiparels aantreft waar beleggers zich op storten. Twee van de NPEX-bedrijven met publiekelijk verhandelbare aandelen zitten in de bouw en laten dalende omzetten zien. Een daarvan heeft vorig jaar zijn dividend moeten schrappen. Ook is er is een bedrijf waarbij aandeelhouders geen rechtstreeks stemrecht hebben. Dat betekent dat beleggers niet alleen over een lange adem moeten beschikken, maar ook geen invloed kunnen uitoefenen.
Opstapje NASDAQ
Toch ziet NPEX dat allemaal niet als belemmering. Naarmate de beurs groeit zal in de toekomst ook de verhandelbaarheid van aandelen toenemen. Op een ander terrein weet het inmiddels wel een belangrijk succes te melden. De Alternext beloofde een mogelijk voorportaal te zijn voor ondernemers naar de ‘echte beurs’. Dat heeft de NPEX in ieder geval voor een notering al waargemaakt. Het bedrijf uniQure is naar drie jaar handel op de NPEX-beurs verhuisd naar de NASDAQ. Van Wijk: ‘Dat er in Nederland geen ecosysteem voor zou zijn geloven wij niet. Het heeft tijd nodig.’
