Ja, in alle wijsheid ben ik nu ingedeeld in de categorie ‘niet-professionele klant’. Het grote verschil is dat ik vroeger mijn eigen beleggingsprofiel zelf bepaalde (veel risico, weinig risico, al naar gelang mijn mood) en dat nu mijn profiel wórdt bepaald. En dat zogenaamde objectieve profiel is afhankelijk van ervaring en opleiding. Iemand met alleen de lagere school maar met miljoenen om te beleggen (denk Joop van den Ende), moet natuurlijk door onze overheid tegen zichzelf in bescherming worden genomen. Stel dat ik in een complex beleggingsproduct zou willen stappen, dan kan dat geweigerd worden, omdat ik alleen de middelbare school heb afgerond. Volgens mijn profiel zijn mijn kennis en inzicht daarom ontoereikend om dit product te kunnen overzien. Geruststellende gedachte hè? We worden betutteld van de wieg tot het graf en ondertussen moeten we wel een bepaald rendement halen op ons vermogen, want daar worden we alvast voor aangeslagen. Voor wie werken we hier eigenlijk?
Het kan ook anders: onlangs was ik – voor het eerst sinds jaren – in Holland Casino in Amsterdam. U weet wel, die door de overheid gereguleerde casino’s. Beneden bij de fruitmachines was het een hels kabaal van pingels en bellen en ik schat de gemiddelde leeftijd toch op 60-plus. Alsof alle bejaardentehuizen uit de regio met bussen ernaar toe waren gekomen. Oude dametjes in goedkope kleding met een nepleren tasje op de schoot geklemd. Een sigaret in de ene hand en met de andere hand maar rammen op die start-knop. Ik keek mijn ogen uit. Boven bij de Blackjack- en de roulettetafels werd met een enorm tempo ingezet. De man naast mij speelde simultaan op twee roulettetafels en verloor zo’n 1.000 euro per tafel per draai. Vergeleken met het tempo waarmee hij zijn geld verbrandde, is de snelheid van investeren bij Dragon’s Den een slaapverwekkend kinderspel. Mensen waar je zo op het eerste oog niets bijzonders aan ziet, zijn in staat om tienduizenden euro’s per avond te verliezen.
En dan bekruipt me de vraag of dit wel allemaal mensen zijn die moeiteloos zoveel geld kunnen verliezen. Misschien kunnen de gokkers het geld wel helemaal niet missen en schuilt hier juist heel veel menselijk leed. Misschien zit het casino vol met mensen die hun laatste geld vergokken in de hoop op een beetje winst, terwijl de schulden zich thuis torenhoog opstapelen. Ik heb een beetje rondgekeken en gerekend en ik schatte de omzet van de vestiging waar ik was op zo’n 5 miljoen euro per week. Ik heb me even verdiept in de spelkansen en winstberekeningen (kan ik dat eigenlijk wel qua opleiding?) en ik schat dat Holland Casino aan deze omzet toch zo’n miljoen overhoudt. Per week – één vestiging.
Profielen worden er bij Holland Casino niet van je bepaald, terwijl ik persoonlijk toch meer moeite heb om Carribbean Stud Poker te begrijpen dan de ins & outs van een nieuw beleggingsfonds. Is dit te rijmen? Je mag je eigen geld niet meer vrij en zonder overheidsinmenging beleggen, maar als je écht serieus geld wilt verliezen in het casino, dan houdt niemand je tegen. Mag ik een suggestie doen voor het volgende kabinet? Een minister die op alle gebieden het niet te doorgronden en tegenstrijdige beleid gaat toetsen. Een Minister van Redelijkheid ofzo.
