Dit is een van de verontrustende uitkomsten van de Familiebedrijven barometer van Van Lanschot. Terwijl 90 procent van de Nederlanders internet gebruikt en ruim twee derde van de Nederlandse consumenten aankopen doet via internet, met een gemiddelde waarde van zo’n 1600 euro, ontbreken veel familiebedrijven op het web. Het lijkt erop dat deze groep bedrijven – goed voor zo’n 60 procent van de werkgelegenheid – hier de boot mist.
“Dat zo’n grote groep niet eens beschikt over een simpele website – we hebben het dan nog niet eens over het inzetten van internet als verkoopkanaal – was voor mij een van de meest schokkende resultaten”, zegt Lucien Claessens, directeur van de DGA-desk van de bank die opdracht gaf voor het onderzoek in een toelichting. Maar ook de bedrijven die wel een website hebben doen dat meestal om de bekendheid te vergroten of om het imago te verbeteren. Andere business mogelijkheden worden veelal genegeerd. Slechts een derde van de bedrijven met internetpresence gebruikt het medium om nieuwe markten te betreden. Enigszins zorgelijk. “Ook omdat we weten dat bedrijven die wel van de mogelijkheden gebruik maken sneller groeien dan bedrijven die dat niet doen. Daar liggen zeker in het huidige economisch klimaat kansen”, zegt Claessens.
Koudwatervrees
Een belangrijke reden voor de digitale underperformance van familiebedrijven lijkt te liggen in angst. Vooral oudere eigenaren zijn bang voor cybercriminaliteit en noemen dat als de belangrijkste reden om de sprong niet te wagen. Ook de kosten die ermee gemoeid zijn worden als argument voor de afwezigheid genoemd. Tot slot lijkt ook de gebrekkige kennis van de mogelijkheden een rol te spelen bij de koudwatervrees die veel DGA’s hebben.
Kansen
Via internet en social media kan de vindbaarheid van bedrijf of product enorm verbeterd worden. Veel mensen oriënteren zich online en gaan daarna pas over tot de aankoop. Het Ropo-effect (research online, purchase offline), is moeilijk exact te becijferen, maar voor Nederland ligt de schatting op ongeveer acht miljard euro. Dat komt bovenop de directe economische waarde van de interneteconomie van 24 miljard euro (cijfers 2009). Dat kan naar verhouding tegen lage kosten en is per definitie grenzeloos. “Het maakt geografische expansie mogelijk zonder dat er een duur fysiek kantoor moet worden opgezet”, zegt Claessens. En toch, die online modus is voor slechts een beperkt aantal DGA’s in beeld als omzetverhogend kanaal. Aan de inkoopkant is dat voor slechts negen(!) procent nu wel in gebruik. Overigens ziet 58 procent van de Nederlandse DGA’s wel in dat internet een positieve bijdrage kan leveren aan de business.
Conservatisme
Familiebedrijven werken vaak met een langere horizon en langere relaties met klanten en leveranciers dan andere bedrijven. Ook zijn ze vaak minder scherp gefinancierd. Een deel van het conservatisme lijkt hier zijn wortels te hebben. Het sterke punt van deze mentaliteit is de stabiliteit van de ondernemingen. Toch, blijkt ook uit de barometer, dat de zorgen voor de toekomst snel toenemen. De vertrouwensindex voor de eigen winstgevendheid daalde van 115 in december 2010 tot 93 nu. De lange duur van de recessie begint zich nu ook bij deze groep bedrijven te wreken. Nog harder daalde de index voor het politiek klimaat: waar in anderhalf jaar geleden nog een score van 109 werd behaald, is die nu gedaald tot 73. Dat heeft vooral te maken met de plannen om de BTW te verhogen. Dat raakt de omzet direct, zo is de vrees. Een alternatief bezuinigingsdoel levert het onderzoek ook: bijna de helft (45%) van de DGA’s zet met liefde het mes in de defensie-uitgaven.
