Bakema (35) weet waar hij over praat. De Nederlander zit sinds vier jaar in de hoofdstad van Ghana, Accra. Zijn business: djembe’s, Afrikaanse trommels, gemaakt van verantwoord gekapt hardhout. Het bedrijf loopt goed, maandelijks verkoopt hij zo’n 150 stuks, op jaarbasis goed voor een omzet van een ton.
Volgens Bakema is ondernemen in Ghana hard werken, maar geen rimboe, zoals veel Westerlingen denken. Bakema: “Ghana ligt op ict-gebied voorop in Afrika, ik zie het niet als een ontwikkelingsland.” West-Afrika is überhaupt een interessante markt voor Europa. “Niemand denkt aan West-Afrika als afzetgebied, maar er ligt een hele grote markt. Er wonen een paar miljoen mensen in Accra en ze rijden er vaak in grotere auto’s dan in Nederland.”
Internet voor 300 dollar
Zonder improvisatievermogen kom je niet ver, legt Bakema uit. De belastingdienst wantrouwt ondernemers en gaat er van tevoren al vanuit dat je geen belasting betaalt. “Het is niet zoals in Nederland, dat als je naar de KvK gaat voor informatie je keurig wordt ontvangen met koffie. Als je hier om ondersteuning vraagt, weten de instanties erg weinig. Je moet zelf het wiel uitvinden.”
Ook zijn werknemers zijn moeilijk te krijgen, maar wel goedkoop. “Gekwalificeerd personeel is heel schaars en het is heel moeilijk om ze vast te houden. De meesten willen weg naar Europa.” Maar daardoor betaal je voor een gemiddelde werknemer maar 70 euro per maand.
Ook bedrijfsruimte huren is goedkoop volgens Bakema, maar internet weer duur. “Ze noemen het ADSL, maar het is gewoon een analoge telefoonlijn die het de helft van de tijd niet doet. Daar betaal ik 300 dollar per maand voor.” Ook frustrerend zijn de douanetijden. “DHL kan je geïmporteerde goederen binnen drie dagen van Europa naar Afrika brengen, maar de douane is in staat om om dezelfde spullen tien dagen vast te houden. Het enige voordeel is dat je concurrent er ook mee te maken heeft.”
Borrelen met het hoofd van Shell
Gelukkig wegen de ongemakken niet op tegen het avontuur en de luxe – “Als je wilt, kun je elke avond uit eten.” En de maandelijkse Nederlandse ondernemersborrel in Accra niet te vergeten. “Dan sta je daar naast het plaatselijke hoofd van Shell die je aanmoedigt in het ondernemerschap. Dat is grappig.”
Moet een Nederlander wel beginnen aan een vergelijkbaar avontuur? “Begin niet zomaar wat. Neem heel goed de tijd om je te oriënteren. Sommige Westerlingen komen met een grote zak geld naar Ghana en denken dat ze wel even iets kunnen opzetten, maar na een tijdje zijn ze alles kwijt.”
