Battolyser Systems maakt flinke stappen. Nadat het nog geen jaar geleden een lening van 40 miljoen euro regelde bij de Europese Investeringsbank (EIB) om zijn Schiedamse pilotfabriek uit te breiden en daarna in Rotterdam op te schalen, kondigde het donderdag een nieuwe financiering aan.
Invest-NL, Innovation Industries en Global Cleantech Capital
Invest-NL stapt dit keer in, in een Series A-financiering waarin deeptech-investeerders Global Cleantech Capital en Innovation Industries eerder al 15 miljoen hadden gelapt. Ze storten bij, waardoor de teller op 30 miljoen euro belandt. Kapitaal dat het bedrijf van Mattijs Slee moet helpen verder uit te breiden en een volgende productgeneratie te ontwikkelen van de Battolyser.
Wat wij een beetje oneerbiedig waterstofbatterij noemen, is volgens de TU Delft-spinoff ‘de enige elektrolyser met batterijfunctie ter wereld.’ Maar hoe werkt dat? Even een misverstand uit de weg helpen: de Battolyser is geen batterij die is gekoppeld aan een waterstofgenerator ofwel elektrolyser. Nee, het is één en dezelfde installatie, een ‘stack’ met cellen, die groene stroom van wind- en zonneparken opslaan en waterstof opwekken zodra de elektroden geladen zijn.
Battolyser slaat stroom op en maakt waterstof
Dat biedt veel nieuwe mogelijkheden. De Battolyser kan stroom opslaan en omzetten in waterstof op momenten dat windmolens en zonnepanelen een overschot produceren. Die goedkope stroom maakt ook de waterstof goedkoop, want elektriciteit is de belangrijkste kostenpost voor de productie van waterstof. De in de elektroden opgeslagen stroom levert de Battolyser terug op het moment dat er weer vraag naar is, wat de prijs interessant maakt.
En dat is niet alleen een extra kostenvoordeel, op deze manier draagt de Delftse elektrolyser ook bij aan het tegengaan van netcongestie. Slee: ‘Dat wordt naar mijn smaak te weinig belicht: elektrolysers voorzien in waterstof die we straks hard nodig hebben voor de industrie, maar die van ons heeft ook een systeemfunctie in de elektriciteitsnetwerken: we gaan netcongestie tegen. Zo beperken we de netwerkkosten.’
Waterstof tegen de laagste prijzen
Die combinatie van batterijfunctie en generator maakt de Battolyser ook veel flexibeler dan de modellen van concurrenten, stelt Slee. ‘Een conventionele elektrolyser schakel je niet zomaar aan of uit, dat veroorzaakt storingen of zelfs onveilige situaties. Die van ons wel. En dat is cruciaal als je tegen de laagste stroomtarieven waterstof wilt produceren. Die van ons kan als het ware cherry picken in de stroomprijzen. ‘
Battolyser Systems is opgericht in 2018 en is inmiddels dichtbij de marktintroductie van zijn machines. Afgelopen jaar draaide een eerste waterstofbatterij proef in de energiecentrale van RWE in Eemshaven, binnenkort wordt een grotere versie, met een vermogen van 1 MW, geïnstalleerd in Rotterdam.
Van plug and play tot waterstoffabriek
Volgend jaar moeten twee versies van de nieuwste generatie Battolyser echt de markt op. De eerste, met een vermogen van 2,5 MW, wordt ‘plug and play’ op een rek aangeboden en kunnen klanten binnenrijden op locatie, aansluiten op hun stroomnet en de installaties waarin ze waterstof gebruiken. ‘Dan gaat er stroom en water in, en komt er stoom, zuurstof en waterstof uit.’
De tweede is een grotere versie die komt in modules van 5 MW en wordt ter plaatse door Battolyser Systems en zijn partners geïnstalleerd. ‘In feite is het lego, waarbij je net zoveel modules kunt bijschakelen als je wilt’, schetst Slee. Inderdaad, tot en met een serieuze waterstoffabriek waarvan Nederland er over een paar jaar heel wat kan gebruiken: het Klimaatakkoord zet in op een elektrolysecapaciteit van 4 GW voor 2030.
Battolyser spreekt alle energiepartijen
Wie de potentiële klanten zijn? ‘We spreken met alle grote energiepartijen die actief zijn in Nederland en daarbuiten. Die zien dit als een manier om de gemiddelde waterstofprijs naar beneden te halen, maar ook als manier om hernieuwbare energie in te passen in de bestaande netwerken.’
Lees ook: 10 ceo’s van scaleups luiden de noodklok: ‘Nieuwe kabinet moet gefocust inzetten op deep tech’
Slee geeft het voorbeeld van de windparken op de Noordzee: de investeringen daarin staan onder grote druk doordat de businesscase flink wordt aangetast door prijskannibalisatie. ‘Als het op de Noordzee goed waait, waait het ook bij je concurrent en brengt je stroom niks meer op. In feite kunnen ze dankzij onze elektrolyser hun elektriciteit verkopen op een andere markt: die van waterstof.’
Waterstof lastige markt in Nederland
Wat die markt betreft: spreekt Slee ook al met potentiële klanten buiten de energiesector die willen overschakelen van aardgas op waterstof? ‘Zeker, met industriële partijen die zelf waterstof gebruiken, al is het in Nederland een lastige markt. De afgelopen jaren regende het grote aankondigingen van klinkende namen, maar partijen vinden het nu toch lastig een investeringsbeslissing te nemen. De regulering is nog niet rond in Nederland, de infrastructuur is nog niet op orde en de financiering blijkt lastig.’
Slee ziet ‘voorzichtige’ verbetering, maar ook dat andere landen sneller gaan. ‘In Duitsland bijvoorbeeld, zijn elektrolysers vrijgesteld van netwerktarieven. Het is ook niet logisch om te betalen voor het opslaan en terugleveren van stroom als je daarmee de netwerkkosten juist weet te verlagen.’
Subsidie met CO2-oogkleppen
Maar in Nederland zijn ook onder het nieuwe kabinet gelukkig veel subsidieregelingen rond waterstofproductie overeind gebleven. ‘Die subsidie is wel te zeer gericht op CO2-reductie bij bedrijven. Die kiezen voor de goedkoopste oplossing om CO2 te besparen, maakt niet uit waar die vandaan komt. Als je de subsidie zou verdelen over de hele waardeketen in de waterstofeconomie, ontwikkel je Nederlandse technologie en hou je er een exportproduct aan over. We moeten echt oppassen dat we niet met CO2-oogkleppen op alleen maar reductie najagen en het verdienvermogen van Nederland vergeten.’
Hoe dan ook: tegen 2030 zal de industrie klaar zijn voor waterstof, schat Slee. En voor de Battolyser die hij ontwikkelt. Die tijd kan hij goed gebruiken om zijn operatie en productie op te schalen. Inmiddels werken meer dan 100 mensen bij de scaleup, met een assemblagelijn in Schiedam en een testfabriek in Rotterdam. ‘We zijn nog steeds uniek met ons product, de komende jaren gebruiken we om te zorgen dat de kwaliteit van onze producten en de businesscase die we leveren aan onze klanten klaar zijn voor de grote volumes.’
