1. Stel de juiste vragen
Op de vraag of het klopt dat hij niet van vragen beantwoorden houdt, vertelde Aalberts: ‘Ik stel inderdaad liever vragen, want als je vragen stelt, dan kan het zijn dat je dingen hoort die je nog niet wist. Daar heb je meer aan dan als je vragen moet beantwoorden, want – ojee, ojee – misschien moet je jezelf wel blootgeven, of zeggen dat je geen antwoord wilt geven.’
2. Zoek advies in onverwachte hoek
Toen Aalberts 28 jaar oud was, runde hij een bedrijf met 80 mensen. Zijn grootste probleem? Het beoordelen van medewerkers. Ter ondersteuning hiervoor had hij allerlei adviseurs ingehuurd, maar dat werkte niet altijd. Dus vroeg Aalberts aan zijn grootvader, die een grote boederij had, hoe hij dat altijd deed. Aalberts: ‘Hij vertelde dat hij nieuwe knechten altijd liet mee-eten. Als de persoon in kwestie er te lang over deed, werd hij niet aangenomen.’ Aalberts vertelde het verhaal later aan een Zwitserse manager bij Aalberts Industries, maar: ‘Toen ik daarna weer een keer met hem ging lunchen, had hij het al op voordat ik was begonnen. Dat is ook niet juist.’
3. Weet waar je over praat
Had Aalberts ook iets anders kunnen doen dan Aalberts Industries uitbouwen tot een miljardenbedrijf? De ondernemer: ‘Dat had gekund. Ik ben een techneut, maar de basis voor mij is productie, commercie, financiën en de kwaliteit van mensen en een team. Succes is dat je weet waar je over praat, en dat je mensen om je heen verzameld die op een aantal specifieke aspecten beter zijn dan jij. Maar dan moet je nog steeds begrijpen waar ze het over hebben, zodat je er over mee kan praten.’
4. Bluf your way to the top
In 1975 had Aalberts een probleem. Hij was gestart met één bedrijf, in de buurt van Venlo, maar na zes maanden kreeg hij bezoek van de bank. Aalberts: ‘Mijn vriend Chris van de bank zei, het gaat niet goed he? Ik zei: het zou beter kunnen. Hij zei: nee, je gebruikt meer van je krediet en hebt geen eigen vermogen meer, je bent failliet. Ik zei: Chris, vriend, je begrijpt het niet. Maar je hebt een beetje gelijk, ik heb nog 100.000 gulden nodig. Chris zei: dat kan ik niet geven. Uiteindelijk heb ik het bij iemand anders gekregen, maar nooit hoeven te gebruiken. Zo ben ik begonnen.’
5. Wees een onplezierig mens
Volgens Aalberts is het meest belangrijke niet omzet (Aalberts Industries in 2012: meer dan 2 miljard euro), of aantal mensen (Aalberts Industries: 12.500 medewerkers wereldwijd), maar het resultaat en de continuiteit. Aalberts: ‘En dat je elke dag uitdagingen ziet en plezier hebt. Je moet constant niet tevreden zijn. Dus je bent een chagrijn, je bent onplezierig, je bent een naar mens.’
6. Doe geen overnames om de overnames
Jan Aalberts wordt ook wel eens overnamekoning genoemd – wat hij zelf onzin vindt, want verheerlijking van personen moet je nooit doen. Feit is dat Aalberts Industries tegenwoordig uit meer dan 150 bedrijven bestaat. Aalberts zegt echter dat hij nooit zomaar overnames doet: ‘Als je in een bepaalde markt actief bent, zeker in de huidige wereld waarin consolidatie steeds belangrijker wordt, moet je positie innemen in een bepaald segment. Maar als je puur groeit vanuit acquisities, omdat je het leuker vindt om 100 in plaats van 50 bedrijven te hebben, dan ga je uiteindelijk ten onder. Achter het kopen van bedrijven moet een strategie zitten.’
7. Praat nooit over geld
Op de vraag van iemand uit het publiek hoe je zonder veel geld nieuw personeel kan aannemen, vertelde Aalberts: ‘Het is lastig om mensen aan te trekken als je zegt geen geld te hebben. Dat lijkt me niet verstandig. Dus praat niet over geld. Ik ben bijna failliet geweest, had toen geen geld, maar heb daar nooit met mijn mensen over gesproken. Cruciaal voor succes is dat je iets uitstraalt, dat je gelooft wat je doet. Ik zeg altijd: als je niet kunt verkopen, dan kan je je eigen mensen ook niet overtuigen.’ Aalberts zegt dat bedrijven die ‘goedkoop’ personeel zoeken bijvoorbeeld kunnen beloven dat mensen in een later stadium mogen meeprofiteren van succes.
En wat gaat Jan Aalberts in 2014 doen?
In april 2014 trekt Jan Aalberts zich terug als president van Aalberts Industries. Als grootaandeelhouder blijft hij wel betrokken bij het bedrijf. Wat gaat hij verder doen? In ieder geval niet achter de geraniums zitten, vertelde hij: ‘Ik zal me nog actief bezig houden, misschien wel met andere ondernemers. Hier en daar kan ik best wat gaan investeren en een bijdrage leveren aan bedrijven die ik leuk vindt en waarvan zij denken dat ik iets kan toevoegen. Ik zal mijn werk dus continueren, maar dan in een andere vorm.’
