De belangrijkste vraag die een manager zichzelf moet stellen is of hij er tegen kan om manager te zijn. Kan hij tegen macht, status en privileges? Of gaat hij eenmaal op het schild gehesen helemaal los?
Zo raakte ik ooit even betrokken bij een directeur die al jaren rijp was om op de sofa bij Manfred Ketz de Vries, de beroemde ceo-psychoanalyticus, plaats te nemen. Zijn businesscase was top. Van een armzalig en verpieterd handelsbedrijf had hij een bloeiende tent gemaakt. Maar gestoord dat hij was! Hij was door zijn macht volledig ontremd geraakt.Zijn personeel liep op kousenvoeten, bang als het was voor zijn beruchte driftbuien. Als hij in het afgescheiden deel van zijn bedrijfsrestaurant met zakenpartners lunchte of dineerde, moest het bedienend personeel steevast een nieuwe fles water halen omdat de eerste fles niet goed was.
De chef werd er dan bijgehaald en plein public uitgekafferd. En wee je gebeente als je kritiek had op zijn businessplan. Een stortvloed aan verwijten was steevast het gevolg. Inmiddels had hij een hele hofhouding van jaknikkers opgebouwd die hij vleide met beloningen: reisjes, extra bonus en vooral met vaderlijke aandacht. Hij kon ongelooflijk charmant zijn én intimiderend. Zijn raad van commissarissen had wel door dat hij zijn personeel tiranniseerde, maar hield hem steeds de hand boven het hoofd vanwege zijn resultaten. Toen hij aankondigde met vervroegd pensioen te gaan was het gevoel van opluchting bij het personeel en ook in de raad meer dan groot. Het gestoorde leiderschap kreeg een natuurlijk einde.
Joep Schrijvers is auteur van ‘Hoe word ik een rat' en andere kritische boeken over management, mens en maatschappij.
