Ieder jaar halen miljoenen Nederlanders tijdens de feestdagen (Sinterklaas, Kerst en Oud & Nieuw) hun gourmetstel uit de kast. Glunderend pielen we urenlang met kleine stukjes vlees, aardappelschijfjes, reepjes paprika en champignons in poppenhuispannetjes om vervolgens een uur in de wind te stinken. Hoe komt het toch dat gourmetten zo aanslaat in Nederland en wat zegt dat over de Nederlandse (zakelijke) cultuur?
Daarvoor moeten we eerst kijken naar de verschillen in eetcultuur en hoe mensen wereldwijd relaties aangaan en onderhouden.
Stress
In landen zoals Brazilië, Rusland, Saoedi-Arabië, Nigeria en China – maar ook in buurlanden als Frankrijk en België! – eten mensen regelmatig uitgebreid samen, in restaurants of bij elkaar thuis. Die momenten worden gebruikt om contacten te leggen en te onderhouden, zowel privé als zakelijk.
In Nederland gaan we relaties vooral buitenshuis aan: op het werk, op de sportschool, bij verenigingen en clubjes. Niet voor niets telt Nederland zoveel verenigingen. Samen uitgebreid eten doen we over het algemeen alleen met familie of vrienden, en vooral bij speciale gelegenheden die ruim van tevoren zijn gepland.
Ook in een zakelijke omgeving treffen Nederlanders elkaar zelden bij spontane etentjes. Voor het uitwisselen van informatie en small talk worden er informele borrels georganiseerd op afgesproken tijdstippen en locaties, onder het genot van een hapje en een drankje.
Dagenlang in de keuken staan en samen uitgebreid eten in huiselijke of zakelijke sfeer zit bij veel Nederlanders niet in het systeem. Daarom leveren de feestdagen vaak op voorhand al stress op. Gelukkig biedt gourmetten in meerdere opzichten uitkomst.
Gemak
Door de kant-en-klare pakketten van de slagers – die slim inspelen op de behoefte aan gemak – is het gourmetten snel voorbereid en even snel weer opgeruimd. Daardoor houden we tijdens onze vrije dagen meer tijd over voor andere dingen zoals dagjes weg of klusjes in huis.
Bovendien biedt gourmetten voor ieder wat wils. Als gastheer of gastvrouw hoef je zodoende niet bang te zijn dat het eten niet in de smaak zal vallen: jij bent niet verantwoordelijk voor de bereiding ervan of de manier waarop de verschillende ingrediënten in de pannetjes worden gecombineerd. Dat scheelt een hoop stress.
Small talk en gezelligheid
Een ander voordeel van gourmetten is dat er nauwelijks tijd overblijft voor ingewikkelde gesprekken. Als handelsvolk staan Nederlanders bekend om hun small talk. We breken liever niet te veel ons hoofd over onderwerpen als de “essentie van het menselijk bestaan”.
Daarentegen peinzen veel Fransen, Duitsers en Engelsen juist graag over zaken als natuurwetenschappen, kunst en cultuur, godsdienst en filosofie. Zij houden ervan – tijdens hun uitgebreide etentjes – diepgaande gesprekken met elkaar te voeren, terwijl Nederlanders op hun feestjes of zakelijke borrels over het algemeen vooral te porren zijn voor prietpraat of praktische informatie.
Gourmetten zorgt ervoor dat je lekker bezig bent. Daardoor kunnen de gesprekken luchtig blijven en kun je pijnlijke stiltes en heftige discussies voorkomen – en daarmee de gezelligheid bewaken. ‘Gezelligheid’ is niet voor niets een typisch Nederlandse begrip.
Ook in de zakelijke omgeving valt het mensen uit andere landen vaak op dat Nederlanders door de gezelligheidsnorm elkaars gevoelens ontzien en conflicten vermijden. Toch zit daar ook een heel praktische beweegreden achter: in een overlegcultuur als Nederland, waar overeenstemming bereikt moet worden, is het tonen van emoties zelden efficiënt. Het kan zelfs als onprofessioneel worden ervaren.
Klein maar fijn
Het kleinschalige aspect van gourmetten past daarnaast goed bij de Nederlandse ‘doe maar gewoon’-mentaliteit. Mensen zullen gourmetten niet snel als overdreven of pompeus ervaren. Met gourmetten zit je dus redelijk safe: iedereen weet vooraf al wat er verwacht kan worden.
Er blijft één nadeel: gourmetten stinkt. Maar zelfs daar zijn tegenwoordig oplossingen voor te bedenken. Al met al mag het de (gourmet)pret niet drukken!
Eet smakelijk!
