Stel je voor dat je als overheid de verduurzaming in de industrie kan aanjagen, álle Nederlandse huishoudens boven de armoedegrens kan trekken, het openbaar vervoer gratis kan maken, Tata Steel kan opkopen én vergroenen, het Nationaal Groeifonds kan vullen met 15 miljard euro voor impactondernemers en nog een paar miljard kan overhouden voor wat je er maar mee wilt doen. Ik noem eens wat: een kunstmatige berg in de Noordzee bouwen. En dat elk jaar opnieuw.
Klinkt als een wilde droom? Welnee, het is keiharde realiteit. Dit kan namelijk met de 46,4 miljard euro die we extra ontvangen wanneer de subsidies op het gebruik van fossiele brand- en grondstoffen worden afgeschaft.
Dom beleid?
Met 46 miljard gaan de impactondernemers wél hard. Je zou toch zeggen dat menigeen daar snel voor warm loopt.
Maar fossiele subsidies afschaffen? Dat kan helemaal niet! Vanuit het grote bedrijfsleven lijkt de teneur dat het afschaffen van die fossiele subsidies dom beleid is en zéér slecht voor de BV Nederland.
‘Dat zou onmiddellijk leiden tot stopzetting van de productie van veel industriële bedrijven. Dan zouden ze vertrekken uit Nederland. Daar schiet Nederland, maar ook het klimaat, niets mee op.’ Aldus een vertegenwoordiger van de energie-intensieve industrie bij de NOS.
Is dat wel zo? Nee, integendeel. Voor de Impact-BV Nederland kan de afschaffing van de fossiele subsidies héél goed uitpakken.
Geleidelijk afbouwen
Allereerst, wordt de soep natuurlijk niet zo heet gegeten als wordt voorgesteld. Fossiele subsidies zullen niet direct worden afgeschaft, dat is ook niet handig. Daar moet je een afbouwpad voor een geleidelijke transitie voor maken. Dus van die onmiddellijke stopzetting zal echt geen sprake zijn.
En wanneer dat afbouwpad voor sommigen nog steeds te steil is, dan heeft de BV Nederland dat ook enigszins over zichzelf afgeroepen. Jarenlang is er namelijk getraineerd om afschaffing te voorkomen, terwijl de overheid zich in 2009 al heeft gecommitteerd aan het afschaffen van fossiel subsidies.
Vervolgens waren we er ondoorzichtig over. Daarna ging het ‘slechts’ om 4,5 miljard euro. En nu blijkt het om bijna 50 miljard keiharde pegels per jaar te gaan. Een astronomisch bedrag. Dan moet het je niet verrassen wanneer er nu eens snelheid achter wordt gezet.
Ten derde kun je je afvragen hoe sterk de effecten zullen zijn van de afschaffing van deze vervuilende voordeeltjes. Uit onderzoek van het Centraal Planbureau naar drie miljoen industriële bedrijven in 32 landen blijkt dat er weinig tot geen bewijs is dat bedrijven hun activiteiten verplaatsen als gevolg van klimaatbeleid. Ondernemers lijken hun bedrijfsvoering vooral aan te passen aan klimaatbeleid, in plaats van hun bedrijf te verplaatsen naar landen waar de regels soepeler zijn. Precies wat je wilt.
Gelijk speelveld voor impact-ondernemers
Ten slotte is het grote ontbrekende geluid in deze discussie dat van de impactondernemer. Want terwijl we worden bang gemaakt met het potentiële vertrek van onze industriële reuzen, wacht ik nog steeds op de eerste studie over de gemiste kansen voor impactondernemers als gevolg van het voortbestaan van deze fossiele subsidies.
Denk aan de plasticrecyclers die kopje ondergaan, omdat nieuw plastic simpelweg veel te goedkoop blijft. Denk aan de bioboeren die maar moeilijk kunnen concurreren, omdat kunstmest zo goedkoop is. Denk aan duurzame binnenvaartschepen op batterijen van Zero Emission Services die door de belastingvrijstellingen in de scheepvaart veel moeilijker hun businesscase konden maken. Om nog maar te zwijgen over het al het goeds dat we met die extra miljarden jaar in, jaar uit hadden kunnen doen.
Een slimme afbouw van de fossiele subsidies is een zegen voor impact-ondernemend Nederland.
Lees ook deze artikelen over impact-ondernemers:
- Jamal Oulel helpt met Socialdebt jongeren met schulden
- Hoe TommyTomato kinderen op de basisschool meer groente wil laten eten
- Zo ging het sociale wc-papier van The Good Roll uiteindelijk toch rollen
