Wat doet Printr?
Het tastbare deel van het aanbod lanceerde Printr onlangs op Kickstarter: The Element. Het kastje dat wel wat wegheeft van een robijn sluit je op de usb-poort van om het even welke printer aan. Via een internetverbinding is het vervolgens via de dienst van Printr, FormideOS gedoopt, mogelijk om om het even welk 3D-file te printen. Dat kan terwijl je naast je printer zit, maar evengoed vanaf een andere plek of desnoods met je smartphone: leve de cloud. Nu zijn de meeste printers nog tamelijk dom, zodat er veel kennis en ervaring nodig is om de bekende 3D-objecten eruit te laten rollen. Formide neemt je dat werk uit handen: het rekent elk bestand om naar het juiste formaat en bevat ook de driverbestanden die de printer zelf aansturen. Zo wordt het voor een doorsnee consument echt te doen, dat 3D printen. Vandaar dat Printr zijn website ook voorziet van een database met 3D-ontwerpen, iets wat het begin kan worden van een Shapeways-achtige marktplaats voor ontwerpen. ‘Wij geloven dat we niet in ons eentje de consumer market kunnen veroveren. Daarvoor hebben we de verschillende spelers in de markt nodig om te verenigen in één 3D printing ecosysteem,’ zegt mede-oprichter Cecile van der Waals.
Wie zitten achter Printr?
(Voormalig) studenten Creative Technology van de Universiteit Twente Cecile van der Waal (23), Douwe Bart Mulder (24) en Chris ter Beke (21). Mulder is degene die het vroegst inhaakte op de 3D-revolutie. Hij bouwde ooit zijn eigen open source printertje, een Raptor RepRap, en stelde vast dat daaraan nog een boel te verbeteren viel. In opdracht van een ondernemer uit zijn kennissenkring onderzocht hij de mogelijke businessmodellen rond 3D-printen en kwam tot de ontdekking dat er nog veel kansen zijn in die markt. Toen hij en zijn mede-studenten een businessplan moesten schrijven, was dan ook meteen duidelijk welke technologie daarin centraal zou staan. Inmiddels is Van der Waal daadwerkelijk afgestudeerd, voor de andere oprichters geldt: first things first. 
Wie zit te wachten op Printr?
Allereerst de gebruikers van 3D-printers zelf, zowel beginners als professionals. Naarmate het aantal machines en materialen om mee te printen groeit, wordt het handiger om via een online ‘loket’ en een standaard besturingssysteem te kunnen werken dat alles vertaalt naar instructies voor de juiste printer. Dat snappen ook de hardwaremakers, vandaar dat die een even belangrijke doelgroep vormen voor de startup. De Element ziet er cool uit in zijn kastje – gemodelleerd naar een vuistbijl – maar als printplaat kan hij ook worden ingebouwd in hun 3D-printers. De site achter het FormideOS bedient zowel de ontwerpers als consumenten die op zoek zijn naar een leuk ontwerp of hun eigen maaksel willen uploaden en printen.
Wat is het verdienmodel?
De kastjes bood Printr al aan via Kicktstarter voor rond de 95 euro. Met die campagne wilden de Twentenaren een ton ophalen, dat is niet gelukt. Nou ja, die paar honderd backers zijn potentiële klanten voor de pre-orderlijst. Voor de printplaten die in de printer kunnen worden gemonteerd vraagt Printr ook geld, eventueel via een licentievergoeding op het ontwerp.
De online printservice maakt tot slot nog andere inkomstenstromen mogelijk, al zijn die nog niet meteen live: een abonnementsmodel, misschien een fee op via de site verkochte printmedia en 3D-ontwerpen of het aanbieden van support voor de printerfabrikanten, die daarvoor zelf betalen of dat overlaten aan de eindgebruikers: de mogelijkheden zijn legio. Belangrijk is daarvoor wel, dat FormideOS als een quasi-standaard in de jonge industrie komt bovendrijven. Dat zou de Twentse startup werkelijk tot een spin in het web maken.
Hoe ver is Printr?
Het gaat best vooruit. Printer zat eind vorig jaar bij Startupbootcamp in de E&Mcommerce accelerator en heeft behalve in Enschede ook een kantoortje in de Amsterdamse co-working space Startup Orgy. Al met al werken daar 15 man. De productie van de kastjes is uitbesteed, aan partijen binnen een straal van 30 kilometer van Printr. ‘We willen alles graag in Nederland fabriceren om het ‘made in Holland’-label erop te zetten en de kwaliteit te waarborgen,’ zegt Van der Waals. Het prototype werkt al prima, in juli kan de levering beginnen. Met de eerste printerfabrikanten die de hardware willen inbouwen zijn ook al vergevorderde gesprekken. ‘Het zou mooi zijn als er een soort FormideOS-inside stickertje op de printers komt.’
Nog geld nodig?
Printr draait op de investering die bij Startupbootcamp hoorde en een kleine friends&familiyronde. Op Leapfunder is een campagne gestart voor een ‘overbruggingsinvestering’ van 3 maanden. Dit geld wordt gebruikt om de productie deels te financieren en de huidige pijplijn te converteren naar sales.
Dit vindt investeerder Herman Hintzen (Henq) van Printr
Weer een mooi, ambitieus initiatief van Nederlandse bodem. Als het Printr lukt hun Element tot de basisuitrusting te maken van elke 3D Print-hobbyist en hun operating system wordt daardoor de de-facto standaard, dan hebben ze heel wat bereikt. Maar er zijn echter wel wat hobbels te nemen.
Printr is niet alleen
Printr belooft op de website een veelheid aan oplossingen: van modeling, slicing en automated repair tot machine- en materiaalbeheer. Plus aansluiting op bestaande printnetwerken. Op al deze gebieden zijn al bedrijven actief. Zo heb je modellen-database Thingyverse, online modeler Tinkercad, een keur aan slicing tools en diverse oplossingen om je printer aan te sturen. Zo heb je bijvoorbeeld Octoprint en Mattercontrol en de Nederlandse startup Save Your Print.
Mooi dat Printr al deze functionaliteit wil verenigen in één platform, maar het moet dan wel concurreren met veel verschillende vaak al goed ingeburgerde oplossingen.
Hardware
Het hebben van een eigen hardware module biedt Printr een originele ingang in de softwaremarkt. Maar het distribueren van fysieke producten is niet eenvoudig. Hardware distribureren is ingewikkeld en duur. Kapitaalintensief, voorraadrisico, distributiekanalen met voldoende marge. Distributie via de eigen website lijkt een moeilijke kaart, gezien het beperkte animo op Kickstarter.
Business model
De marge op hardware is over het algemeen niet heel hoog. Het is dus zaak om geld te verdienen met de software. De vraag is of gebruikers bereid zijn te betalen, nu er zoveel gratis online oplossingen te vinden zijn.
3D printing markt
Het is nog de vraag hoe hard de 3D printingmarkt zal groeien. De vergelijking met de 2D-printer gaat niet zomaar op. Toen de inkjetprinter de huiskamers veroverde werd papier dagelijks door iedereen gebruikt en was printen en kopiëren een dagelijkse behoefte. Voor 3D printing ontbreekt vooralsnog een duidelijk schaalbare use case. De toepassingen liggen momenteel hoofdzakelijk in de modelbouwsfeer. Geen megagrote markt.
Dit heeft ook te maken met de grote hoeveelheid technische kennis die benodigd is voor het gebruik van 3D printers. Misschien kan Printr of een van hun concurrenten de printers op een gebruiksvriendelijke wijze ontsluiten en zo de markt openstellen voor meer toepassingen.
Investment case?
Ik zou zeer terughoudend zijn bij het investeren in een product als Printr. Allereerst zou ik als voorwaarde stellen dat er duidelijke tractie is: duidelijke blijk van interesse vanuit de 3D print community. Dit kan bijvoorbeeld worden aangetoond door een succesvolle crowdfundingronde.
Ook moet worden aangetoond dat de gebruikers bereid zijn te betalen voor de software diensten.
Vervolgens zou ik graag zien dat er in het team kennis is over productie en distributie van hardware en dat er sterke banden zijn met aantoonbaar effectieve distributiekanalen en partnerships met producenten van 3d printers.
Ten slotte moet je voldoende geld meenemen. Wil je een standaard zetten, dan is daar veel geld voor nodig. Eerder tientallen miljoenen dan enkele tonnen. En wil je zoveel geld (internationaal) op halen, dan zal de case er qua tractie, marge en distributie wel érg goed moeten uitzien.
Herman Hintzen is oprichter en partner van Henq, een venture capitalfirma die investeert in jonge Nederlandse technologiebedrijven. In portfolio onder meer: SEOShop, Mendix en CWR Mobility.
