Jazeker: Agio, de overbekende naam achter de bolknakken en cigarillos die al ruim een eeuw worden weggepaft in Nederland en agio, de boekhoudkundige term, hebben wel degelijk alles met elkaar te maken. Het leek Jacques Wintermans, die in 1904 in het Brabanste Duizel sigarenfabriekje A. Wintermans & zonen begon met tweehonderd gulden van zijn vader, wel een geschikte titel voor zijn rokertjes. Agio betekent meerwaarde, en die hebben Wintermans en nazaten in 109 jaar wel degelijk gecreëerd.
Vroege offshoring
De oude Wintermans breidde zijn bedrijf namelijk al voor de oorlog uit met fabrieken in Noord-Brabant en de Belgische Kempen – het rollen van sigaren was arbeidsintensief werk. En mede om die reden was Agio Sigarenfabrieken, zoals het sigarenimperium in 1960 werd omgedoopt, er ook vroeg bij met de modernisering van het productieproces en met wat later offshoring naar lagelonenlanden ging heten: in Malta opende het in de vroege jaren zeventig een vestiging waar tabak werd voorbereid, een decennium later volgde Sir Lanka en weer tien jaar later werd ook de Dominicaanse Republiek opgenomen in de productieketen.
Export
Die vroege internationalisatie, samen met het op tijd inzetten op de export naar andere Europese landen, heeft ervoor gezorgd dat Agio, anders dan de tientallen andere sigarenfabrikanten in het Zuiden, overeind bleef. Wat heet: inmiddels bezit Royal Agio Cigars het predicaat Koninklijk, is het de vierde sigarenproducent ter wereld en in Nederland de onbetwiste nummer 1, met een marktaandeel van ruim dertig procent. De meeste sigaren verkoopt het bedrijf in Frankrijk, gevolgd door Nederland, Duitsland, Spanje, België en Italië. De Mehari’s, Panters en Balmorals zijn goed voor een jaaromzet van 135 miljoen euro en 2600 mensen verdienen er hun brood mee.
Het geheim: een ouderwets familiebedrijf
En nog steeds wordt elke sigaar vanuit Duizel verscheept. De huidige president-commissaris Ad Wintermans, kleinzoon van stamvader Jacques, houdt van traditie. Dat betekent: de huisstijl in het hele bedrijf blijft bruin, en in de top komen geen buitenstaanders binnen. Aandelen verkopen? Geen denken aan! Kredieten? Liever niet. Maar die gehechtheid aan ouderwetse zuinigheid en vlijt betekent niet dat de Wintermans de moderne tijd negeren. Ze bleven bijvoorbeeld elk jaar een nieuw product lanceren; ook de tevreden rokers zijn grillig. De opkomende markten in het oosten, ook al zijn ze in China nog niet zo tuk op zware sigaren, bewerkt Agio ook om te profiteren van de luxe waar de elite daar aan toe is. Aan de top is het ons kent ons, maar waar specialisten nodig zijn – op financiën en marketing – trekken ze mensen van buiten aan. En Agio’s nieuwste fabriek, in het Belgische Westerlo, is Europa’s grootste en stampt er jaarlijks 750 miljoen sigaren uit.
De toekomst: technologie als tweede pijler
Tot zo ver de sigarenlucht. Want sinds Ad Wintermans zijn twee zoons naar zijn bedrijf toehaalde – in 2002 kwam Boris, later volgde diens jongere broer Jonas – hebben die ervoor gekozen Agio een extra pijler te geven. En daarvoor hoefden ze het niet heel ver te zoeken. Want als je de sigaren en (Van Bommel!) schoenen even vergeet, is Brabant natuurlijk vooral groot in de high-tech. Precies: terwijl Boris aan het hoofd staat van de sigarenbusiness van Agio, bouwt Jonas aan wat de komende jaren misschien wel een conglomeraat van high-techdochters kan worden.
Technische Dienst
Met lege handen begon de Benjamin niet. Zijn familiebedrijf was immers langer actief in de machinebouw en ingenieursdiensten. Dat was eigenlijk als vanzelf gegroeid: de technologie die Agio voor zijn eigen processen ontwikkelde binnen Agio’s Technische Dienst (ATD), van sigarenrollers tot verpakkingslijnen, is het van lieverlee ook aan andere spelers in de tabaksindustrie gaan leveren. Vervolgens gingen de ingenieurs na de overname van een andere machinebouwer ook andere industrietakken bedienen, en kreeg ATD Machinery zijn huidige vorm, als leverancier van de papier- en karton-, glas-, voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie.
3D print startup
Sinds 1 januari 2013 is ATD Machinery ook als BV apart gezet. Onlangs investeerde het mee in een startup van Jonas Wintermans: Additive Industries, een specialist in 3D-printing, die de techniek ook toe wil passen op metalen en keramische componenten voor de hightech machinebouw. Met een ‘Addlab’ wil Wintermans junior via open innovatie machinebouwers samen mooie dingen laten ontwikkelen. Die openheid blijkt ook uit het feit dat Wintermans strategische investeerders zoekt buiten de familieclan.
NTS Group
En maandag volgde een rigoureuze stap die de sigarenlucht rond Agio flink verdunt: de overname van NTS Group, een toeleverancier die machinebouwers voorziet van mechatronica, lasers en optische systemen. De deal betekent een coming out voor de Agio-familie: de omzet van NTS ligt op 125 miljoen euro, en daarmee is het dus nauwelijks kleiner dan de sigarenbusiness van Agio zelf. De familie Wintermans stapt nu voor 50 procent in, met het voornemen om op termijn de rest van NTS Group ook over te nemen. Zodra dat gebeurt, worden de bolknakken nog een historische voetnoot bij een nieuwe Brabantse hightechgigant.
