Het is inmiddels een jaar of drie geleden toen ik voor het eerst hoorde over een nieuw ‘digitaal muntje’. Een vriend van mij zei er wat over; hij wees me op een artikel over bitcoin in een donker hoekje van het internet. Want ja, ‘de mainstream media’ hobbelen soms toch een beetje achter de feiten aan (zelfrelativering, heet zoiets).
Maar goed, bitcoin boeide me dus enorm: bankloos betalen. Een technologie waardoor je de vertrouwde middenpartij, zoals een bank, kan weglaten. Of je dat ook wil is een tweede. Maar boeiend en innovatief is het zeker.
Het broeit
En als bitcoin nou de enige innovatie was… Maar het broeit op veel meer plekken. Crowdfunding, een concept dat we eerst vooral kende van de crea bea Kickstarter projecten, groeit als kool en helpt de krediet-arme ondernemer uit de brand. Zeker in het Verenigd Koninkrijk en Amerika. Nieuwe betaalbedrijven komen als paddenstoelen uit de grond en zorgen ervoor dat geld overmaken in één keer een stukje sneller en goedkoper gaat. Banken als Knab, en in het buitenland Simple, doen pogingen om je financiën wat inzichtelijker te maken.
Deze nieuwe beweging van start-ups die met nieuwe technologie financiële diensten verleent, heeft een verzamelnaam: fintech. Finance-blogger Chris Skinner verwoordt het helder: wat fintech is voor banken, is Amazon voor retail. Het is een nieuwe industrie én een blik in de toekomst.
Op de koffie bij de expert
Pfoeh, dat klinkt veelbelovend. Maar hoe groots een meeslepend is die fintechbeweging nou eigenlijk echt? Ik ben natuurlijk geen bankier en ook geen ondernemer; what do I know, really? Voor mijn boek ben ik daarom op pad gegaan en ik heb gesproken met 18 experts. Van bankiers (waaronder de baas over de Rabobank, Wiebe Draaijer) tot ondernemers (waaronder Ali Niknam, van het net opgerichte Bunq), en van economen (zoals de internationaal gerenommeerde Jeremy Rifkin) tot bitcoinexperts (waaronder bitcoingoeroe Andreas Antonopoulos).
Samen met hen wierp ik een blik in de toekomst. De één voorziet dat banken deze strijd met nieuwkomers gaat verliezen, de ander denkt dat banken gewoonweg gaan veranderen en weer anderen voorspellen juist dat de blockchain, de technologie achter bitcoin, een grote rol gaat spelen.
Ho maar wacht even, denk je nu wellicht: bitcoin? Dat je dat drie jaar geleden nog boeiend vond: oké. Maar is dat muntje niet allang dood en begraven? Nee. Het is juist best behoorlijk springlevend. In deze vlog leg ik dat uit:
De technologie achter bitcoin, waardoor je de derde vertrouwde partij niet meer nodig hebt voor transacties, is volgens experts niet alleen te gebruiken voor betalingsverkeer. Je kan de blockchain eventueel ook gebruiken voor de registratie van andere documenten waar je normaal een derde vertrouwde partij voor nodig hebt. Een trouwakte bijvoorbeeld, een contract, een testament. Hoe dat precies zit lees je in mijn boek (#cliffhanger), ik moet natuurlijk niet alles al verklappen.
Goed nieuws
Maar is het nou goed of slecht nieuws, die fintechbeweging? Ik heb lang over die vraag nagedacht. Toen ik de conclusie van mijn boek schreef zei ik voorzichtig: ja, het is waarschijnlijk wel goed nieuws. We gaan makkelijker en sneller betalen. Het financiële landschap wordt persoonlijker en meer peer-to-peer.
Mijn voorzichtige ‘ja’ werd bevestigd toen ik vorige maand directeur Corporate Strategy Dorothy Hill van ING sprak. Fintech is een wake-up call voor banken, zei ze tegen mij. “Waar je veel disruptie en een concentratie aan startups ziet, hebben banken hun klanten onvoldoende bediend.” Fintech is dus in sommige opzichten een win-win: waar de banken het hebben laten zitten (geld overmaken naar het buitenland, kredietverlening aan mkb etc), pakken (tech)ondernemers het op.
Waarna bankiers in een keer rechtop in hun stoel gaan zitten en denken: holy shit, daar gaan m’n klanten. Snel investeren in IT. Ondernemers en bankiers houden elkaar zo scherp.
Kanttekening
Zijn er ook kanttekeningen? Natuurlijk. Zoals RTL Z collega Roland Koopman vorige week al schreef: we zijn de laatste jaren wel heel erg in de ban van startups. En let’s face it: die redden het echt niet allemaal. True story. Daarnaast is fintech geen ‘oplossing’ voor alle financiële ellende. Het is geen crisis-voorkomer. Was het maar zo simpel. Sommige financiële activiteiten komen door deze beweging zelfs verder van de toezichthouder af te staan. En dat moeten we natuurlijk in de smiezen houden.
Maar volgens mij is de fintechtrend alsnog een positieve ontwikkeling. De combinatie van de financiële crisis en digitalisering heeft een hele interessante beweging opgeleverd: een groep ondernemers die denkt: potverdorie, dat stukje van wat een bankier doet, kan ik -met mijn technologie/onderneming – veel beter. Dat gaat natuurlijk met vallen en opstaan. Met strenge toezichthouders en steigerende banken. Met overschatte hypes en juist onderschatte ontwikkelingen.
Maar uit de as herrijzen soms de mooiste dingen. En volgens mij zien we hier een mooi plantje groeien.
De Geldrevolutie
Vond je dat allemaal waanzinnig boeiend? Dan is mijn net verschenen boek De Geldrevolutie misschien wel wat voor jou. (vond je het geen reet aan, dan ook vooral laten zitten!)
Oh, of kom naar mijn boekpresentatie, op dinsdag 10 november in de Balie. Met onder meer de waanzinnig boeiende trendwatcher Sander Duivestein, de oprichter van Nederlands grootste crowdfundingplatform Geldvoorelkaar.nl Martijn van Schelven en bitcoin-ondernemer Tim Pastoor.
