Hans Vermaak wordt door zijn collega’s als de invloedrijkste adviseur van Nederland aangemerkt. De veel schrijvende, veelzijdige consultant stond in de jaren 90 mede aan de basis van de kleurentheorie. Had het iets anders gelopen, dan hadden organisaties Vermaak niet gebeld als ze met verandering bezig waren, maar als ze een milieubeleid wilden formuleren.
Vermaak (1961) is opgeleid in zowel de milieukunde als de organisatiepsychologie. Dertig jaar geleden werkte hij voor het door milieuactivist Wouter van Dieren opgezette Instituut voor Milieu- en Systeemanalyse. Voordat Vermaak in 1993 als milieuadviseur naar Twynstra Gudde overstapte, werkte hij ook nog als psychotherapeut en yogaleraar.
Bij Twynstra verlegde hij zijn focus van het milieu naar de veranderkunde, en toen kwam de doorbraak. Collega Léon de Caluwé werkte aan een overkoepelende verandertheorie en het idee ontstond om met een kleurensysteem te werken. De Caluwé en Vermaak schreven Leren veranderen. Een handboek voor de veranderkundige (1999) en legden daarmee de basis voor hun toekomstige werk. Vermaak begon vervolgens zijn eigen veranderkundig onderzoek, waarop hij in 2009 cum laude promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam.
De kleurentheorie is een methode om de verschillende manieren waarop je met verandering kunt omgaan, van elkaar te onderscheiden. ‘Blauw’ wil bijvoorbeeld zeggen dat de nadruk wordt gelegd op de rationalisering van de processen, terwijl ‘rood’ verwijst naar de motieven en onderlinge relaties van de betrokkenen. De kleuren maken duidelijk dat uiteenlopende perspectieven op de verandering, met hun eigen aandachtspunten en succesfactoren, een rol kunnen spelen.
Wat de afgelopen decennia vooral opvalt is de enorme berg werk die Vermaak heeft verzet. Behalve promotieonderzoek deed hij talloze adviesklussen en publiceerde hij artikelen en boeken. Daarnaast heeft hij zijn eigen adviespraktijk in Amsterdam, is als associate partner verbonden aan Twynstra Gudde en Sioo en is hij betrokken bij programma’s van de Copenhagen Business School, de Technical University of Denmark en de Vlerick Business School. Hij is voorts onder meer lid van de wetenschappelijke raad van de Orde van organisatiekundigen en -adviseurs (OOA) en van de Academy of Management. Zijn jongste boek, Iedereen verandert. Nu wij nog, verscheen afgelopen november.
Een consultant in hart en nieren
Volgens organisatieadviseur en hoogleraar Jaap Boonstra heeft Vermaak een ‘scherpe analytische blik op wat er speelt in organisaties en een breed repertoire aan veranderkundige interventies. Hij ondersteunt adviseurs die in organisaties veranderingen begeleiden en scherpt hun aanpak door te spiegelen op wat ze doen.’ Hij is ‘een consultant in hart en nieren’, aldus consultant en OOA-vicevoorzitter Ton de Korte. ‘Hij is hard op weg om in de voetsporen van De Caluwé te treden.’ Bovendien is hij ‘een aardig persoon’, zegt hoogleraar en Managementsite-hoofdredacteur Willem Mastenbroek.