Verandercultuur creëren blijft een hoofpijndossier

Laatst bijgewerkt: 07-09-2020 13:15:47

Persbericht - Ondanks alle efforts om mensen mee te nemen in de nieuwe tijd, het creëren van een leer- en verandercultuur blijft...

Ondanks alle efforts om mensen mee te nemen in de nieuwe tijd, het creëren van een leer- en verandercultuur blijft een de groot hoofdpijndossier. Het toerusten van medewerkers op de eisen van deze tijd is complex en gaat moeizaam. We hebben oude oplossingen voor nieuwe problemen die verre van optimaal zijn. Inmiddels is een enorm aanbod op gebied van trainingen, coaching en opleidingen.

Van hoofdpijn naar humor

Clemen Mensink, oprichter van TeamSpeling, voegt nieuwe inzichten toe aan de hedendaagse verandermethodes.

“Veranderen en humor bestaan uit precies dezelfde bouwstenen, namelijk:  1: er is een slachtoffer, 2: een emotie; 3: en een verrassing.” Aldus Clemen Mensink.

Hij ziet de parallel tussen humor en veranderprocessen. Veranderingen worden namelijk ervaren als iets wat mensen overkomt. Men wordt verrast door een nieuwe realiteit. Bijvoorbeeld een aankondiging van een reorganisatie, een dreigend faillissement of feedback van een collega die je even niet aan zag komen. De medewerker krijgt informatie wat de wereld op de grondvesten doet schudden. Met andere woorden: een stevige verrassing waarbij slachtofferschap wordt gevoeld met een stevige emotie. Met humor is dit niet anders.

Ralph Inbar deed het al

Volgens Clemen Mensink lopen de grap en het veranderproces langs dezelfde route.  Neem bijvoorbeeld de klassieke formule van het verborgen camera tv programma Bananensplit uit de jaren 80 en 90: Henk is een verhuizer. Maar zodra de verborgen camera gaat lopen is Henk vooral het slachtoffer. Hij krijgt de opdracht om alle fitnessapparaten uit een zaal te verhuizen. Hij begint vrolijk aan zijn klus. Dan volgt de verrassing. Telkens wanneer de verhuizer buiten zijn bus staat in te laden wordt er een via een verborgen wand een nieuw fitnessapparaat in de zaal teruggeplaatst. Na verloop van tijd begint het slachtoffer (de verhuizer dus) iets te merken. Omdat het gezonde verstand het niet kan bevatten blijft Henk plichtsgetrouwe doorgaan. Dit patroon herhaalt zich tot de zorgen de overhand nemen. De verhuizer (het slachtoffer dus) raakt gefrustreerd en belt zijn baas. Die baas zit  natuurlijk in het complot en doet of zijn neus bloed: “Joh, dit is een gek verhaal, zorg dat die zaal leeg is.” Het slachtoffer wordt nog wanhopiger.

Dan verschijnt Ralph Inbar ten (verander) tonele. Hij is verkleed in een verhuispak, maar duidelijk herkenbaar. Het slachtoffer ontkent deze bizarre twist nog een paar tellen. Maar wanneer Ralph Inbar de verborgen camera’s aanwijst volgt de opluchting. Gelukkig. Het was maar een grap. Maar de verwarring houdt nog wel aan.

De realiteit verandert, het slachtoffer ontkent

Een paar weken later ziet het slachtoffer (de verhuizer) in de tv uitzending de verborgen camera grap terug.  Er valt hem iets opmerkelijks op. Hij ziet hoe zijn gezonde verstand hem belemmert de vele alarm signalen waar te nemen. Door 30 keer zoveel fitnessapparaten te verhuizen dan nodig ontkende hij de veranderende realiteit volledig. Uiteraard kon het slachtoffer (de verhuizer dus) er nu hartelijk om lachen. Evenals wij thuis. De afstand en de humor maakte het tot een geweldige beleving. Maar hoe heeft deze ontkenning kunnen gebeuren?

Iedere bananensplitgrap verloopt volgens hetzelfde format. De realiteit verandert, het slachtoffer ontkent.
Ralph Inbar begreep precies hoe het brein werkt. Hij speelde dertig jaar geleden al met de beperkingen van het gezonde verstand. Zo stuurde hij op ludieke wijze zijn slachtoffers op een mini veranderreis.

Clemen Mensink doet met zijn bedrijf TeamSpeling in feite precies hetzelfde met teambuilding, shows, trainingen en sprekers.

Veranderen is het spel met het gezonde verstand

Wie succesvol wil zijn in het bevorderen van leer- en veranderprocessen moet lef tonen door het spel met het gezonde verstand aan te durven gaan.

Het gezonde verstand is de naam voor het geheel van natuurlijke vooroordelen en denkgewoonten van een bepaald soort, waarbij er geen aanleiding is om te twijfelen aan die standaard.”

Filosoof Martijn Veerman

Vooroordelen en denkgewoonten ordenen de wereld én bepalen hoe we ons de wereld voorstellen in de toekomst. Vooroordelen en denkgewoonten hebben ook een sociale rol. Ze zijn onderdeel van het groepsproces van soortgelijke wezens. Mensen willen bij een groep horen en leden van een groep delen een gemeenschappelijk denkkader. Daarom is het juist zo moeilijk om veranderingen, zeker diepgaande veranderingen, door te voeren. Er wordt gemorreld aan de gedeelde werkelijkheid én aan de sociale functie. Dat laat men niet toe.

Of het nu gaat over medewerkers of managers, iedereen zit, net als Henk de verhuizer, klem in het gezonde verstand van een collectief.

De eerste stap in een verandering is bewustwording van  vooroordelen en denkgewoonten. TeamSpeling heeft hier een speelse sport van gemaakt. De trainers spelen met het gezonde verstand.

Wat TeamSpeling doet

TeamSpeling verzorgt teambuilding, shows, bedrijfsbijeenkomsten en trainingen. Maar wat is het geheim van TeamSpeling en waarom lijkt het alsof hun programma’s van een andere planeet lijken te komen? Clemen heeft met zijn team van TeamSpeling een jong, innovatief bedrijf dat veranderprocessen op speelse, humorvolle en grensverleggende wijze aan durft te pakken. In de veranderworkshops en verandershows ondergaan de deelnemers voortdurend dezelfde route. Het pad van de grap, parallel aan die van het veranderproces. Deelnemers worden telkens, op een leuke speelse manier, tot slachtoffer gemaakt. Zoals verhuizer Henk. Omdat men aanloopt tegen de grenzen van het eigen gezonde verstand maken emoties van ongemak, onzekerheid en frustratie zich meester. Maar telkens is er weer die verrassing, de clou en daarmee de eyeopener en de gulle lach.