9 Chinese bedrijven die een rol spelen in de Nederlandse economie
Afval-uit-energiebedrijf AVR werd deze week door moeder Van Gansewinkel voor 927 miljoen euro verkocht aan Chong Keung. Het Chinese bedrijf koopt zich zo een weg Europa in. Lijkt het. Maar Chong Keung is er allang.
Het is met 49,97 procent bijvoorbeeld al de grootste aandeelhouder van Hutchinson Whampoa, het bedrijf dat de containerterminals in de Rotterdamse en Amsterdamse havens stevig in handen heeft. En niet alleen dat, het mondiaal opererend conglomeraat Hutchinson bezit in Nederland ook drogisterijen Kruidvat en Trekpleister en parfumerie Ici Paris.
Mainland Chinezen
Hutchinson en Chong Keung zijn giganten met hun basis in Hongkong, het stukje voormalig Brits-China dat al decennia meedraait in de wereldeconomie. Maar ook de mainland Chinezen kijken steeds meer naar buiten en zetten steeds belangrijker stappen in Europa.
Een overzicht van 9 Chinese bedrijven die een rol spelen – of speelden – in de Nederlandse economie:
#1. Sinochem
Eind 2010 betaalde Sinochem 210 miljoen dollar om medicijnen te mogen produceren in een joint venture met ‘ons’ DSM.
Het hoofdkantoor van ‘DSM Sinochem Pharmaceuticals’ staat sindsdien in Hongkong, maar Sinochem zelf is een conglomeraat uit het dieprode hart van China. Opgericht in 1950 en met een hoofdkwartier in Beijing is Sinochem een sleutelbedrijf in handen van de Chinese staat. Sinochem is de opvolger van de China National Chemicals Import and Export Corporation, China’s grootste handelsfirma.
Hoewel de naam doet vermoeden dat Sinochem vooral in de chemie actief is, zijn de core businesses van het conglomeraat energie, landbouw, vastgoed en financiële dienstverlening. Sinochem is bovendien een van de vier staatsoliebedrijven van China. Het bedrijf heeft wereldwijd zo’n 300 dochterondernemingen en staat sinds een aantal jaren in de Fortune 500, in de meest recente versie op plek 119.
#2. Aiko Solar
Scheuten Solar, de Nederlandse zonnepanelenproducent, bezweek onder de stroom goedkopere panelen uit China. Eén van die producenten is Aiko Solar Energy Technology.
Tegelijk is dit Chinese bedrijf, met een totale investeringsportefeuille van 2,2 miljard euro, ook de redder van de producent uit Venlo. Aiko behoort tot de topdrie in China en nam vorig jaar na het faillissement belangrijke delen van Scheuten Solar over. De financiële details zijn nooit bekendgemaakt.
De reden dat Aiko in Scheuten stapte is het sterke merk en het innovatieve productportfolio. Aiko wil met Scheuten in Europa vooral veel rooftop-projecten opleveren en mikt daarbij op de jaarlijkse verkoop van 200 megawat aan cellen.
Aiko zelf wekt jaarlijks zo’n 600 megawatt op en zit daarmee in het hart van de Chinese economische strategie. In het laatste vijfjarenplan van de regering wordt de techniek achter de winning van duurzame energie als topsector omarmd en gestimuleerd. Daarnaast acteert Aiko ook als ontwikkelaar van solar energy farms, of in goed Nederlands: zonnevelden.
#3. Ping An
Deze op één na grootste verzekeringsmaatschappij uit China heeft ongetwijfeld minder goede herinneringen aan het uitstapje dat ze naar Nederland en België maakten. De crisis raasde in 2008 door de financiële wereld en Fortis was aan het kapseizen.
Redding zou komen van Ping An, dat een groot belang in de Belgisch Nederlandse bank-verzekeraar nam. In totaal schreven de Chinezen sindsdien 3,6 miljard dollar af op hun deelname in de bank.
Momenteel is Ping An verwikkeld in een internationale arbitragezaak in een poging in ieder geval een deel van dat geld terug te krijgen. De waarde van de aandelen verdampte met de nationalisering van Fortis en de verkoop aan de Belgische en Franse overheid.
Ping An werd in 1988 opgericht en staat te boek als een private onderneming. Toch is de verwevenheid tussen staat en bedrijfsleven goed zichtbaar bij deze verzekeraar. Of beter: slecht zichtbaar. The New York Times noemt het eigendom van de verzekeraar ‘op zijn best: schimmig’.
Familieleden en beschermelingen van premier Wen Jiabao zouden eind 2007 een belang hebben dat 2,2 miljard dollar waard was. Zij kochten hun aandelen met een korting van 67 procent. Ping An is genoteerd in Shanghai en in Hongkong. Hier is ook de holding gevestigd waaronder de buitenlandse deelnemingen vallen.
#4. Youngman
Naast Victor Muller is autofabrikant Youngman de enige andere aandeelhouder van sportautofabrikant Spyker, het Zeeuwse bedrijf dat niet meer terugkeert op de beurs nadat het zich vertilde aan de overname van Saab. Youngman heeft een kleine 30 procent van de autobouwer in handen, maar met het opgeven van de notering neemt de invloed van het Chinese conglomeraat verder toe bij Spyker.
Youngman is groot, maar bij ons niet heel bekend, vooral omdat het blijft werken onder de naam van de opgekochte Europese merken. Zo is de Duitse truckproducent MAN eigendom van Youngman. Met MAN-dochter Neoplan is het bovendien een grote speler in de productie van bussen en coaches. Daarnaast is ook Lotus onderdeel van Youngman.
#5. Tianjin Xinmao
De Chinese investeringsmaatschappij Tianjin Xinmao kennen we nog van de biedingsstrijd rondom kabelfabrikant Draka. Xinmao, een ongenoteerde investeringsmaatschappij met een genoteerde dochter, bood eind 2010 bijna 1 miljard euro voor het bedrijf, maar viste achter het net. Het Italiaanse Prysman kreeg het voor een 15 procent lagere prijs in handen, vooral omdat de publieke en politieke weerstand tegen een overname door ‘de Chinezen’ groot was.
Het deed de familie Fentener van Vlissingen, die een 48,8 procent groot minderheidsbelang had, besluiten een slordige 90 miljoen euro minder voor hun aandelen te accepteren en toch maar aan Prysman te verkopen.
De afwijzing van het bod deed pijn in China. Deskundigen wijzen erop dat deze gang van zaken én de mislukte participatie in Fortis door Ping An (#3) Nederland een dermate slechte Chinese pers hebben opgeleverd dat de belangstelling sindsdien danig is afgenomen.
#6. China Electronic Corporation
De overname van de mobiele telefoontak van Philips door de China Electronic Company was in 2007 een van de eerste grote deals tussen een Chinees en een Nederlands bedrijf. De overeenkomst omvatte een vijfjarige lease van het merk Philips en de overdracht van Xenium, een merk dat destijds vooral bekend was vanwege de lange levensduur van de batterijen.
In de deal is ook de waarde terug te zien die Chinezen hechten aan langlopende relaties. Recent werd namelijk bekend dat Philips samen met CEC een joint venture opricht om intelligente straatverlichting voor de Chinese markt te ontwikkelen. Het energieverbruik terugdringen is een speerpunt in het meest recente vijfjarenplan en dit nieuwe bedrijf sluit hier uitstekend bij aan. Philips heeft 30, CEC 70 procent van de aandelen.
CEC is wel een beetje een vreemde eend in deze bijt. Het bedrijf heeft zijn oorsprong en hoofdkwartier in Taiwan, maar heeft ook goede relaties met de Chinese overheid, getuige de straatverlichtingsdeal.
#7. BHAP
Een van de grootste overnames die een Chinees bedrijf tot nu toe in Nederland deed is de overname van Inalfa, fabrikant van zonnedaken voor auto’s. De overnemende partij was BHAP, afkorting van: Beijing Hainanchuan Automotive Parts.
Het is niet bekend hoeveel Bhap in 2011 betaalde voor het bedrijf uit Venray, mondiaal de een na grootste producent van zonnedaken. Wel stelt industriebank LIOF dat het om een van de grootste overnames in Nederland van de laatste jaren gaat. BHAP heeft een jaaromzet van ongeveer 900 miljoen dollar en levert, net als Inalfa, aan bijna alle automerken.
Het hoofdkwartier van Inalfa blijft in Nederland, net als de meeste R&D, die een flinke impuls heeft gekregen door de overname. Bovendien krijgt Inalfa dankzij de overname ook betere toegang tot de Chinese markt. Inalfa verwacht op termijn 45 procent van zijn omzet in Azie te realiseren.
#8. XEMC
Xiangtan Electric Manufacturing Group, kortweg XEMC, dook in Nederland op na het failliet van concern. Uit de boedel lichtte XEMC in 2009 windmolenfabrikant Darwind voor een onbekende overnamesom.
Darwind is een van de erfopvolgers van Lagerwey en produceert windmolens met de zogeheten direct drive-technologie. Hierdoor is er boven in de turbine geen grote en onderhoudsgevoelige versnellingsbak nodig.
Bij Darwind werken 65 mensen, maar zij verdwijnen achter de komma in het personeelsbestand van de nieuwe moeder, die ruim 11.000 medewerkers telt. XEMC is een overheidsbedrijf (de aandelen zijn in handen van de provincie Hunan), dat eigenaar is van een van de grootste fabriekscomplexen in China. Het conglomeraat, genoteerd aan de beurs van Sjanghai, is actief in machinebouw, zware trucks, scheepsvoortstuwing, treinen en waterpompen.
#9. Xi’an Consummate Industrial and Trading
Het wachten is nog even op goedkeuring van de Chinese autoriteiten, maar dan heeft Assen er ook een echte melkpoederfabriek erbij. Xi’an Consummate wil in elk geval ‘miljoenen euro’s’ investeren en de fabriek zou op termijn 200 Drentse arbeidsplaatsen opleveren.
De investering vindt plaats in samenwerking met Scepter Brands Company, een bedrijf in Assen dat onder de merknaam Babymill al babymelk en aanverwante producten produceert. In China worden deze producten verhandeld door een bedrijf onder de naam Konful, wat ook weer de moeder is van het investerende Xi’an Consummate.
