De indirecte aanleiding voor het boek is een enigszins tragisch. Enkele jaren geleden merkte Daisley dat de sfeer in zijn kantoor niet goed was. Soms verlieten werknemers het bedrijf terwijl ze nog geen uitzicht hadden op een nieuwe betrekking. ‘Dan moet het wel heel erg zijn. Toch?’ zegt Daisley. Het inspireert de Twitter-directeur tot een zoektocht naar een gelukkige werkplek.
Hij sprak onder meer met psychologen, antropologen en etnografen. ‘Ik stuitte op een hoop kennis over plezierig werken die de werkvloer niet bereikte’, vertelt Daisley. Aanvankelijk deelde hij de kennis in de podcast Eat, Sleep, Work, Repeat. Nu gevolgd door het boek The Joy of Work (in het Nederlands verschenen onder de titel Plezier in je werk).
Uw boek leest grotendeels als een aanklacht tegen de cultuur van overwerken. U schrijft: ‘ledigheid wordt als lachwekkend gezien’. Waarom verzet u zeg tegen de ‘work hard, play hard’-cultuur?
‘Dat komt omdat we ons baseren op leugens. Uit onderzoek blijkt dat onze productiviteit bij fysiek werk afneemt na 50 tot 55 uur per week, bij geestelijk werk ligt dit omslagpunt nog lager. We horen techtypes als Elon Musk en Marissa Mayer (CEO Yahoo, red.) zeggen dat hun succes is gelegen in het aantal gewerkte uren. Mayer verklaart het succes van Google aan de bereidheid om 130 uur per week te werken en onder het bureau te slapen.”
Had Google net zo succesvol kunnen zijn als iedereen 40 tot 60 uur per week had gewerkt?
‘Google heeft natuurlijk enorm veel succes gehad met een product, namelijk hun zoekmachine. Interessant is om te kijken waar de volgende producten vandaan komen. Andere succesvolle producten zoals YouTube, de software voor het veilen van advertenties en de zelfrijdende auto zijn aangekocht. Om vernieuwende ideeën te krijgen moet je af en toe rust kunnen nemen. Daar is wetenschappelijk bewijs voor. Het is belangrijk dat de discussie over het inrichten van de werkomgeving wordt gevoed met deze informatie’
Lezers krijgen het advies om mailmeldingen op hun telefoon uit te schakelen en te noteren hoeveel zij gedaan krijgen. De tip om notificaties uit te schakelen horen we vaker, maar is opmerkelijk uit de mond van een Twitter-directeur. Uw bedrijf heeft er toch belang bij dat mensen toegeven aan prikkels?
‘Een eigenaar van een pizzarestaurant hoopt natuurlijk dat zijn zaak elke dag vol zit, maar hij zal mensen niet snel adviseren om elke dag pizza te eten. Dat is voor Twitter niet anders. De gemiddelde Twitter-gebruik zit zes minuten per dag op het medium, bijvoorbeeld om het nieuws te checken of zijn favoriete voetbalclub te volgen. We hebben geen belang bij excessief gebruik. Nou heb ik geen principieel bezwaar tegen notificaties, maar ze halen je uit je concentratie.’
U pleit ook tegen werkmails in het weekend. Anderzijds ziet u autonomie als een van de voorwaarden voor plezier in je werk. Moet je dan ook niet de ruimte hebben om in het weekend te werken?
‘Mensen voelen constant de noodzaak om hun mail te checken. Zelfs tijdens een avondje uit staan we op het toilet onze mail te lezen. We denken dan dat het bijhouden van e-mail rust geeft. Uit onderzoek blijkt dat het cortisolniveau (een stresshormoon) bij het checken van mail omhoog gaat. Wees als manager bewust van de invloed die je hebt. Mail jij in het weekend dan zullen mensen het gevoel hebben dat ze moeten reageren. Het nadeel van e-mail is dat zowel urgente als niet-urgente zaken op dezelfde plek binnenkomen. Je zou kunnen afspreken om bij zeer urgente zaken in het weekend WhatsApp te gebruiken in plaats van mail.’
In Frankrijk is het recht op onbereikbaarheid in de wet vastgelegd. Ziet u heil in zo’n wettelijke oplossing?
‘Nee, met zo’n wet komen ook niet-voorziene consequenties. In Duitsland had je ook bedrijven die verboden hun werknemers ‘s avonds te mailen, maar toen werd bereikbaarheid juist meer een maatstaf. Je kunt beter onderling heldere afspraken maken. Overigens werkt het twee kanten op. In veel gesprekken die ik voerde blijkt dat werknemers hun manager een slechte baas vinden omdat hij niet snel genoeg op hun mails reageert.’
Welke rol heeft de manager in het creëren van een prettige werkomgeving?
‘Managers moeten in ieder geval het goede voorbeeld geven. Zo sprak ik een manager die zei nooit stilletjes weg te sluipen van kantoor. Door zichtbaar te maken dat hij op een normale tijd naar huis ging konden anderen dat voorbeeld volgen. We kopiëren op de werkvloer vaak onze meerderen, dus dat is een nuttige strategie. Verder is het als manager belangrijk om je medewerkers een hoge mate van autonomie te geven. Op de werkvloer behandelen we volwassen intelligente mensen vaak als kinderen, niet als zelfstandig denkende wezens.’
‘Het is ook van de redenen dat ik niet overtuigd ben van het verhaal van Simon Sinek over de Why. Hij stelt dat mensen een hoger doel (purpose, red.) moeten hebben waarvoor ze naar hun werk willen komen. Beroepsgroepen als leraren en verpleegsters hebben een hele duidelijke why, maar toch kampen zij met een hoge werkdruk. Het gaat namelijk ook om how. Hoe wordt de functie ingevuld. Veel leraren bezwijken aan de regeldruk die wordt opgelegd, niet door het gebrek aan zingeving.’
U haalt ook een onderzoek aan van Gallup waaruit zou blijken dat slechts 12 procent van de Nederlanders zich betrokken en bevlogen voelt. De methodologie van Gallup is weinig transparant. Is dat cijfer niet wat aan de hoge kant?
‘De cijfers zijn zeker niet helemaal nietszeggend, omdat ze verschillen per land. In Frankrijk ligt het percentage betrokken medewerkers op 3 procent. Frankrijk is een land met een hiërarchische cultuur, waar mensen minder invloed kunnen uitoefenen op hun eigen werkzaamheden. Het heeft geen zin als een manager zegt ‘we gaan het zo doen’, terwijl een medewerker dat onzin vindt.’
Wat heeft u bij Twitter veranderd?
‘Met Sue Todd (CEO van mediabedrijf Magnetic, red.) heb ik een manifest voor het nieuwe werken opgesteld waarin acht principes zijn opgesteld. Zoals niet achter het bureau lunchen, 40 uur werken is genoeg en loop regelmatig weg van je bureau. Zelf eet neem ik in ieder geval minstens twee keer per week de tijd voor een lunch. Het verlooppercentage van Europese Twitterkantoor is gedaald naar drie procent ’
Tot slot: gaat de veertigurige werkweek overal de standaard worden?
‘Enerzijds ben ik hoopvol, omdat veel onderzoek aantoont dat lange werkdagen contraproductief zijn. Anderzijds gaat het al tijden de verkeerde kant op. Een eventuele verandering zal zich in ieder geval niet heel snel voltrekken.’
