Gaat zijn minachting voor privacy Facebookoprichter Mark Zuckerberg een keer de kop kosten? Of is hij juist een uitstekende strateeg? Facebook heeft nog altijd miljoenen standvastige gebruikers, maar de reputatie brokkelt in sneltreinvaart af.
Nieuwste klap voor het wankelende imago van Facebook is de onthulling van een conversatie die Zuckerberg in de begindagen – van toen nog The Facebook – voerde met een vriend. De oprichter noemde gebruikers van het sociale netwerk ‘dumb fucks’ die hem blijkbaar ‘vertrouwen’. Vandaag de dag koren op de molen van allen die Facebook bekritiseren vanwege het gebrekkige privacybeleid. En dat zijn er nogal wat.
Bekijk hier de conversatie van Zuckerberg
Schending van rechten
Naast vele Amerikaanse criticasters, schreven recent ook de gezamenlijke Europese privacywaakhonden, waaronder het Nederlandse College Bescherming Persoonsgegevens, een alarmerende brief naar Zuckerberg. Zij stellen dat diens beleid rechtstreeks indruist tegen Europa’s privacyopvattingen. ‘Het is een directe schending van de Europese wetgeving als persoonlijke informatie zonder ondubbelzinnige toestemming wordt gebruikt voor commerciële doeleinden’, waarschuwen ze.
Facebook, dat al jaren gestaag bezig is om de privacybescherming van zijn leden af te bouwen, zette in april een nieuwe stap in dat proces. Laatste stand van zaken is dat het sociale netwerk de gegevens van alle gebruikers door mag verkopen aan adverteerders. Bovendien is het voor een groot deel van de persoonlijke informatie niet langer mogelijk om dit privé te houden. Bijna alle gegevens worden rechtstreeks de digitale snelweg opgeslingerd en zijn dus door iedereen te bekijken. Bovendien mogen partnersites van Facebook de informatie ook gewoon publiceren.
Opnieuw knauw voor geloofwaardigheid
De laatste privacyupdate van Zuckerberg leverde hem al een storm van kritiek op. De nieuwe onthulling met de minachtende uitspraken over de gebruikers van zijn site, wakkert het vuur opnieuw aan en geeft de geloofwaardigheid van de topman nogmaals een knauw.
In december afgelopen jaar kwam hij ook al in opspraak vanwege een open brief die hij schreef aan alle gebruikers van Facebook naar aanleiding van de aanhoudende kritiek op zijn beleid. Zuckerberg stelde in de brief dat zijn werk om de privacy op de site te verbeteren doorgaat. Maar hij vergat te vermelden dat hij acht dagen later zes onderdelen van elk profiel onder de noemer 'publiek toegankelijke informatie' zou scharen.
Imago relevant?
Hoeveel kan Zuckerberg hebben en hoe relevant is het imago voor Facebook? De site is met 400 miljoen gebruikers waarvan 35 miljoen dagelijks actief, nog altijd oppermachtig. Het is de meest bezochte website in de Verenigde Staten. Maar door de aanhoudende stroom van kritiek op het privacybeleid, opgeteld bij de vele technische mankementen en de blunders van de topman, beginnen er wel steeds meer barsten in de populariteit te ontstaan.
De zoekmachine van Google is daarvoor een goede barometer. Wie de zin 'how to quit Facebook' intypt krijgt bijna 15 miljoen resultaten. 'How I delete my Facebook account' levert zelfs 45 miljoen hits op. Steeds meer mensen willen van Facebook af. Ook veel bloggers pleiten er voor. Lijstjes met redenen om Facebook de rug toe te keren duiken veelvuldig op.
Strategie die Facebook groot heeft gemaakt
Toch is de aanpak van Zuckerberg ook een van de redenen dat de site zo groot is geworden. Hij kan natuurlijk bij elke stap die hij zet aan de gebruikers vragen of zij dit willen testen en wat hun reactie is, maar dat vertraagt de ontwikkeling. Eerst doen en dan zien hoe het uitpakt is lange tijd effectief geweest en stuitte niet op veel weerstand. De topman kan voorlopig nog bogen op zijn miljoenen gebruikers. Het is de vraag wat Zuckerberg echter gaat doen nu de kritiek aanzwelt. Hoe lang kan hij dat negeren en komt hij nog met zijn beleid weg?
Profiel verbeteren of verwijderen?
De voornaamste conclusie is echter dat wie belang hecht aan zijn privacy, hier zelf voor moet waken. In het geval van Facebook kan dat door de instellingen te wijzigen en zoveel mogelijk alle informatie als 'privé' aan te merken. Maar daarmee blijft nog een groot deel van de gegevens openbaar. Geheel van de site verdwijnen is ook een optie. Beide is nog niet eenvoudig.
De Amerikaanse krant The New York Times heeft in een mooie infographic op een rij gezet welke instellingen allemaal moeten worden gewijzigd om de eigen privacy te beschermen. De krant concludeert dat de gebruiker in een ontmoedigende doolhof belandt. Wie zijn privacy wil managen moet zich een weg banen door 50 buttons met meer dan 170 opties. De privacy policy van Facebook bestaat inmiddels uit 5.830 woorden. Ter vergelijking, de grondwet van Amerika beslaat 4.543 woorden (zonder amendementen).
Bekijk de infographic van The New York Times
Volgens website Gizmodo.com kost het beheren van een account door de privacyinstellingen meer tijd dan dat iemand er echt van gebruik wil maken. Gizmodo maakte een serie niets verbloemende schema's over de ontwikkeling van het privacybeleid.
Bekijk het schema van Gizmodo dat de ontwikkeling van de afgelopen vijf jaar in kaart brengt en voor een meer gedetailleerde blik de schema's per jaar.
Wie geheel van Facebook af wil, heeft twee opties. De account opschorten ('deactivate' onder 'account settings') of wissen (delete). Het opschorten is niet zo moeilijk, maar heeft als nadeel dat Facebook alle gegevens bewaart. Het wissen is lastiger. Hier is geen rechtstreekse link voor beschikbaar. Via het 'help center' moet 'delete account' worden gevonden. Het kan dus wel.
Lees ook het boek 50 vragen over privacy of volg de training Wet bescherming persoonsgegevens
