De ceo's van AkzoNobel en Volvo zitten ziek thuis, wat nu? "Hoe langer de time out, hoe kleiner de kans dat je terugkeert."
In één week tijd hebben twee ceo's van grote bedrijven zich ziek gemeld. Stefan Jacoby, de topman van Volvo Cars, heeft recentelijk een lichte beroerte gehad en moet een maand revalideren. De kersverse AkzoNobel-ceo Ton Büchner (foto boven) is oververmoeid en moet volgens het bedrijf "een stap terug doen", omdat hij te veel hooi op zijn vork heeft genomen. Naar verwachting zal Büchner, die tijdelijk wordt vervangen door cfo Keith Nichols, in de eerste helft van oktober weer hersteld zijn.
Topfunctie vereist sturing
Veel langer moet het ook niet duren, want voor een topman is het lastig om in functie terug te keren na een lange afwezigheid, zegt Bart Maussen van Maussen Vertrouwenspersonen & Coaches. "Hoe langer de time out, hoe kleiner de kans dat je terugkeert. Een topfunctie vereist dat je sturing blijft geven. Als iemand anders dat een half jaar van je overneemt, en je echt afstand neemt of moet nemen op advies van de dokter, dan ontstaat een gat."
Büchner ziek, vertrouwen weg?
Het ziekteverlof van de AkzoNobel-topman heeft een flinke impact gehad op de aandelenkoers. Die daalde in een week tijd van 48,85 euro naar 44,37 euro (op het moment van schrijven), waarmee meer dan een miljard euro aan beurswaarde verdampte. Analisten zijn teleurgesteld dat de analistendag niet doorgaat (daar zou de nieuwe strategie ontvouwd worden) en zijn verbaasd, want Büchner had bij zijn vorige werkgever Sulzer toch al te maken gekregen met drukke werkdagen.
Vertrouwen terugwinnen
Een ceo als Ton Büchner zal na terugkeer aan de top het vertrouwen van zijn collega's moeten terugwinnen, maar ook dat van analisten, aandeelhouders en media. "Als zoiets bekend wordt, komt er een barometer tot leven", zegt Maussen. Dat bleek ook in het geval van AkzoNobel, dat de gevolgen van Büchnes ziekteverlof meteen terugzag in de koers van het aandeel (zie kader). "Speculeren is lastig, maar ik kan me voorstellen dat hij na zijn aantreden bij AkzoNobel meteen op roadshow is gegaan. Als je dan gevoelig bent voor een jetlag, heb je een potentieel probleem. Dit soort kwesties komen wij geregeld tegen in onze praktijk."
Teken van kracht
Mocht Büchner – of welke ceo dan ook – langer afwezig zijn, dan betekent dat trouwens niet het einde van een carrière, zegt Maussen. "Ik ken veel gevallen waarbij een topman een soortgelijke functie kreeg, maar dan bij een ander bedrijf. Erkennen dat het even niet goed gaat, kan ook als een teken van kracht worden gezien."
Hoe hoger, hoe eenzamer
Maussen kan het weten, zijn bedrijf begeleidt en steunt sinds 1997 topmannen op boardroomniveau. Daarvoor heeft hij een team van 24 specialisten samengesteld, bestaande uit medici, psychologen, een seksuoloog, advocaten, haptonomen en zelfs voormalig bestuurleden van beursgenoteerde bedrijven. "Hoe hoger je staat, hoe eenzamer het is en hoe groter de problemen op het werk zijn", vertelt Maussen. "Mensen uit het hogere management gaan dan echt niet even langs bij de interne vertrouwenspersoon. Wij bieden voor hen een oplossing."
Onderdak bieden
Volgens Maussen komt het geregeld voor dat een topman maanden uit de running is. De buitenwereld merkt daar dan, in tegenstelling tot nu bij de ziekte van Jacoby en Büchner, weinig van. "Het kan om allerlei redenen zijn: weerstand vanuit de boardroom, stress, problemen aan het thuisfront of gewoon ziekte. Na een eerste gesprek kijken we of er actie moet worden ondernomen. Stel dat iemand zijn partner heeft verlaten, dan bieden wij hem of haar onderdak. Wat op dit moment veel speelt, is dat bestuurders stress krijgen omdat ze mensen gedwongen moeten ontslaan. De bestuurders hebben dan zelf moeite met deze drastische maatregelen en kunnen bij ons hun ei kwijt. Wij leren hen omgaan met dit soort stress."
Discretie en anonimiteit
Bedrijven sluiten een maandabonnement af bij Maussen, waardoor een groep geselecteerde toppers binnen de organisatie 24 uur per dag kan bellen voor ondersteuning. "De organisatie zelf krijgt nooit te weten voor wie we iets hebben gedaan. Dat mag ook niet, want als er een factuur binnenkomt op naam van – bijvoorbeeld – Pieterse, dan is de carrière van die man voorbij."
Het individu steeds meer voorop
"Ceo's zijn soms net mensen", zei een woordvoerder van AkzoNobel na de bekendmaking van Büchners ziekteverlof. Dat is groot nieuws, in ieder geval dat het zo openlijk wordt gecommuniceerd. Volgens Maussen zijn de tijden veranderd. "Tien jaar geleden hadden we alleen te maken met carrièretijgers, tegenwoordig willen ook hoge bestuurders meer tijd aan zichzelf en aan hun inner circle besteden. Het is een vraagstuk dat op dit moment bij veel bedrijven speelt."
UPDATE: overal in dit artikel waar 'topman' staat, kan natuurlijk net zo goed de omschrijving 'topvrouw' staan. Dank Sabina van Wijk voor de oplettendheid.
