Innovatie, vernieuwing en betere onderlinge samenwerking in de bouwsector. Het project Baanbrekers in de Bouw poogt dat te bereiken. De eerste succesjes zijn geboekt.
December 2002. De enquêtecommissie die onderzoek doet naar wantoestanden in de bouwwereld presenteert haar eindrapport. Daarin komt grootschalige fraude aan het licht. Door onderlinge prijsafspraken tussen bouwbedrijven blijken grote opdrachtgevers als Rijkswaterstaat en de gemeente Amsterdam jarenlang miljoenen euro’s teveel betaald te hebben voor bouwprojecten. De sector schudt op zijn grondvesten. Nu, precies acht jaar later, lijken de onderlinge verhoudingen tussen opdrachtgevers en aannemers weer genormaliseerd. Om de samenwerking verder te optimaliseren is een kleine twee jaar geleden vanuit de sector een leertraject ontwikkeld: Baanbrekers in de Bouw. Bedoeld om de knappe koppen uit de branche bij elkaar te brengen en zo tot nieuwe innovaties en betere samenwerking te komen.
Rijkswaterstaat
Aart Goedhart, als adviseur en trainer verbonden aan Kessels & Smit, is één van de ontwikkelaars van het initiatief. “Over vernieuwing en innovatie in de bouw was vóór 2008 al veel ontwikkeld en geschreven. Toch was dat vooral gericht op onderzoek en minder op het werken in de praktijk. Daarom is het idee geopperd om een leerplek op te starten. Daar kun je namelijk vernieuwingen uitproberen die mogen mislukken. Dat blijkt in het echte zakendoen erg lastig. Stel, je bent Rijkswaterstaat en doet een grote aanbesteding voor een nieuwe snelweg. Dan val je toch al snel terug op oude gewoonten en is de mogelijkheid om te experimenteren niet groot. Logisch, je wilt – om het maar even zo te zeggen – niet op je bek gaan.”
Innovatieve ideeën
Die leerplek werd dus Baanbrekers in de Bouw. Hierin kunnen de belangrijkste spelers uit de bouwketen met elkaar experimenteren op nieuw gedrag in hun samenwerking. Doelstellingen? Elkaar beter leren begrijpen en vernieuwingen uitproberen. De opleiding duurt negen maanden en wordt gevolgd door ‘gemengde klasjes’ van hooguit twintig mensen. Bestaande uit zowel opdrachtgevers, aannemers als ingenieurs. Samen voeren ze innovatieve ideeën uit die in de dagelijkse praktijk op de werkvloer kunnen worden toegepast. “Als gevolg van de bouwfraude is er een soort van verstarring ontstaan. Partijen in de sector zijn zich vooral op hun eigen positie gaan richten, waardoor er nauwelijks vernieuwing optrad in de manier van zakendoen. Opdrachtgevers in de bouw dachten bijvoorbeeld dat ze alleen nog maar contact konden krijgen met aannemers via de e-mail of een advocaat. Dat kun je nauwelijks productief noemen.”
Baanbrekerscode
De groepjes met innovatieve koplopers uit de sector, mensen met HBO- of WO-achtergrond, minimaal vijf jaar werkervaring en acterend op projectniveau, hebben het afgelopen jaar al diverse projecten op de kaart gezet. Zo is er een groep geweest die de contractvormen onder de loep nam en hebben anderen een zogeheten baanbrekerscode opgesteld. Een set afspraken voor het zakendoen met elkaar. “De baanbrekers fungeren in zo’n geval als doorgeefluik voor de rest van de sector. Zo laten we zoveel mogelijk mensen hiermee kennis maken. In het geval van de baanbrekerscode is dat al erg succesvol gebleken. Ontzettend veel betrokkenen kennen het document inmiddels.”
ROA Impact Publieksprijs
Stichting PAO nam het programma onder haar hoede. Serena Scholte (Uturnity) en Jaap de Koning (Witteveen+Bos) werden programma-managers. Het waren daarna drie bureaus die zich over de verdere invulling van het leergang-ontwerp hebben gebogen: Kessels & Smit, Humanizing Company en Goed Adviseren. Hun adviezen werden onlangs zelfs beloond met de ROA Impact Publieksprijs, een initiatief van de Raad Organisatie Adviesbureaus. De vakjury beloonde het project met een tweede prijs. ‘De bouwwereld is een vastgeroeste wereld. In die zin is het spannend dat men deze in dit project bij de kop heeft gepakt en beweging heeft veroorzaakt. Hier is absoluut sprake van education en deep learning. Men maakt weer mensen van functionarissen’, aldus de jury in haar commentaar.
Oud-baanbrekers
Hoewel de leergang een looptijd heeft van negen maanden, stopt het baanbrekerschap daar niet mee, zo benadrukt Goedhart. “De baanbrekers delen hun ideeën zoals gezegd met andere mensen in de sector. Bovendien zoeken ze elkaar actief op. Zo heeft Rijkswaterstaat bijvoorbeeld al een netwerk van oud-baanbrekers. Zij zijn de voorlopers uit de industrie waar nieuwe innovaties vandaan komen.” Tot nu toe zijn er honderd baanbrekers opgeleid. In januari begint een nieuwe club van twintig aan de leergang.
Lees meer best practices:
- Het succes van McDonald's verklaard
- Timberland versus Greenpeace
- De magie van De Efteling
- Hoe GE marketing ontdekte
Lees ook het boek 'Ga vreemd' over succesvol innoveren.
Een origineel cadeau voor uw relaties en/of collega's?
Geef het decemberpakket van MT cadeau, 4x inspiratie voor € 10,-
