Op naar alternatieve energie

Vastgeroeste belangen houden vernieuwing vaak tegen. Dat geldt volgens MT-columnist Richard Branson ook voor de energiesector. Ondernemers zullen de wereld helpen op weg naar alternatieve energie. 

Toen ik onlangs naar aanleiding van de explosie op het boorplatform Deepwater Horizon en het olielek in de Golf van Mexico schreef dat we meer en agressiever moesten investeren in alternatieve energie, kreeg ik onmiddellijk een hoop e-mails van lezers waaronder een reeks scherpe vragen van Dan Lubar uit Colorado.

Lubar vraagt zich af hoeveel het gaat kosten en hoe lang het gaat duren om onze infrastructuur zodanig om te bouwen dat er voldoende alternatieve energie geleverd kan worden. “Allerlei omschakelingen zullen veel tijd vergen en kunnen in feite vele malen duurder uitvallen dan onze huidige economie gedurende een lange transitieperiode kan dragen”, zo waarschuwt hij.

Terwijl ik denk dat biobrandstoffen geschikte alternatieven zijn voor onze fossiele brandstoffen, is Lubar van mening dat hier de verkeerde keuze gemaakt wordt. Hij vraagt zich af of wij het ons werkelijk kunnen permitteren een tweede “brandstofsysteem” te bouwen naast het bestaande en of het echt mogelijk is geleidelijk aan af te zien van het gebruik van niet-hernieuwbare fossiele brandstoffen. Hij stelt dat het beste gekozen kan worden voor kernfusie en geothermische energie.

Lubar komt ook met de vraag wat de rol van de overheid zou moeten zijn in dit proces van  omschakeling en wat die van de private sector – en of deze vorm van overgaan op alternatieve energie op den duur überhaupt wel mogelijk is.

Als we kijken naar het verschil tussen vraag en aanbod, is het meteen duidelijk dat de wereld een gigantisch grote en belangrijke beslissing moet nemen. En de infrastructuur is daarbij heel zeker een probleem – vandaag de dag kost het bouwen daarvan veel meer dan 40 of 50 jaar geleden. Een nieuwe kolencentrale in de VS bijvoorbeeld kost nu ongeveer 4 miljoen dollar per megawatt, terwijl die 30 jaar geleden nog maar 1miljoen per megawatt kostte.

Maar het is niet juist te stellen dat er een volledig nieuw tweede brandstofsysteem gebouwd moet worden. Veel biobrandstoffen die nu ontwikkeld worden, bijvoorbeeld die op basis van alcohol, kunnen gemengd worden met de brandstoffen die nu aangeboden worden; andere, de zogenoemde drop-in brandstoffen, kunnen de bestaande gemakkelijk vervangen; in beide gevallen kunnen we met wat kleine aanpassingen de bestaande infrastructuur voor transport en voor tanken gewoon blijven gebruiken.

De stijgende kosten van de infrastructuur komt hoofdzakelijk door de stijgende energiekosten, die het maken van cement, staal en ander bouwmateriaal weer duurder maken. Maar de kosten van de veranderingen die ik voorsta zijn eigenlijk relatief gering. Tegelijk met het normale onderhoud van installaties in de olie-industrie kunnen de nodige aanpassingen uitgevoerd worden waardoor die kosten minimaal blijven. En voor de drop-in brandstoffen zijn er helemaal geen aanpassingen nodig.

Ook zou ik Lubar en anderen willen waarschuwen voorzichtig te zijn met het nu al aanwijzen van “winnaars” in deze discussie. Als ondernemer heb ik maar al te vaak gemerkt dat juist als vastgeroeste belangen vernieuwingen tegenhouden, ik de kans heb kunnen grijpen geld te verdienen door zaken anders aan te pakken.

Ik ben een groot voorstander van zowel nucleaire als geothermische energie – technologieën die over het algemeen het domein zijn van die vastgeroeste belangen; en juist die belangen drukken zwaar op die sector. Over het algemeen worden de sectoren van de zonne- en windenergie, van de biobrandstoffen en van efficiënt energiegebruik geleid door ondernemers – juist daarom zijn zij in de afgelopen 10 jaar zo succesvol geweest en hebben ze dit jaar alleen al meer dan 150 miljard dollar in nieuwe projecten gestoken.

De grote wereldwijde successen van de laatste 30 jaar (mobiele telefoon en internet) zijn voorbeelden van wat de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter “destructieve successen” noemde. De mobiele telefoon heeft de 100-jaar-oude telefoonleidingen samen met de  traditionele telefoonmaatschappijen op bijna alle markten weggevaagd. Door het internet zijn marketing- en reclamebedrijven volledig veranderd, of toch in ieder geval in een moeilijke situatie terechtgekomen. Hetzelfde gaat gebeuren met de infrastructuur voor onze energievoorziening. De tijdspanne waar we over spreken is relatief kort: pakweg 10 jaar geleden investeerden de bedrijven voor zonne- en windenergie praktisch niets, terwijl die nu samen de aanzienlijke som van 150 miljard per jaar investeren. Het zijn de ondernemers en de ondernemende CEO’s die in de transitie in de energiesector voorop lopen.

Tien jaar geleden kostte olie 20 tot 30 dollar per vat. Nu moet de olie-industrie voor een break-even al 40 dollar rekenen en de kosten zijn na het Deepwater-lek al gestegen tot meer dan 80 dollar per vat.

Intussen is al bijna 10 procent van de benzine in de VS ethanol; in Brazilië is het wettelijk verplicht dat benzine 20 tot 25 procent ethanol bevat. Het ziet er naar uit dat de volgende generaties biobrandstoffen binnen drie jaar nog goedkoper geproduceerd worden. Zelfs als dat pas over vijf jaar zou zijn, kan het bij blijvend stijgende olieprijzen voor olie-importerende landen als Jamaica veel winstgevender zijn, gewassen als zoete sorghum (een soort kafferkoren) te kweken en zijn eigen biobrandstof te produceren dan dure fossiele brandstoffen elders te kopen.

Waarom zijn mensen zo afkerig van veranderingen om hen heen? Misschien worden juist hierom ondernemers wel geprezen over de hele wereld: zij zien veranderingen komen voordat iedereen die ziet en zij zijn steeds in staat voor zichzelf en voor de mensen die hen ondersteunen rijkdom te creëren. Gebruik maken van dit talent zal ons helpen op tijd efficiënte manieren te vinden onze infrastructuur te moderniseren en de energievoorziening wereldwijd aan te passen.
 

Vertaling: Peter van Nunen

Richard Branson is oprichter van de ­Virgin Group. Heeft u een vraag voor Branson? Stuur ‘m naar [email protected], hij beantwoordt in zijn columns regelmatig vragen van lezers. Vermeld in de mail uw naam, land, e-mailadres en dat u zijn column in MT leest. 

>> Lees meer columns van Richard Branson op MT

>> Bestel hieronder de meest recent verschenen boeken van Richard Branson online