Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Zo blijf je als leider met beide benen op de grond

Een gebrek aan zelfbewustzijn in leiderschap kan vervelende consequenties hebben. 'Als je doorgroeit naar de top loop je altijd risico dat je te zelfgenoegzaam wordt en dat je jezelf als ‘af’ ziet'.'

Foto: Vince Fleming/Unsplash

Zelfbewustzijn is de sleutel tot succes. Dat beweert althans leiderschapscoach Amy Kan in een artikel op Fast Company. Volgens Kan is het van cruciaal belang dat leiders zelfbewustzijn ontwikkelen om de communicatie met hun medewerkers optimaal te houden.

In haar optiek wordt zelfbewustzijn dan ook bepaald door hoe duidelijk je jezelf ziet en in hoeverre je je bewust bent van de manier waarop anderen jou zien. Zo zegt ze: ‘Er zijn talloze voorbeelden van slechte communicatie bij leiders die niet het zelfbewustzijn hebben om te beseffen dat hun boodschap niet wordt begrepen.’

Dit resulteert onder andere in gemiste deadlines, mislukte projecten en gefrustreerde medewerkers. Nu er zoveel mensen thuis werken, is het nog moeilijker om bepaalde zaken goed over te brengen. Er ontbreekt bijvoorbeeld een groot stuk non-verbale communicatie bij online besprekingen.

Bewustwording

Kan meent daarom dat het nu nog belangrijker is om zelfbewustzijn te ontwikkelen. Ironisch genoeg moeten de leiders dan eerst bewust worden van het feit dat ze helemaal niet zo zelfbewust zijn als ze denken. Uit een studie van organisatiepsycholoog Tasha Eurich kwam naar voren dat slechts tien tot vijftien procent van de 5000 deelnemers aan de criteria voor zelfbewustzijn voldeden. En dat terwijl het merendeel van tevoren had aangegeven zichzelf wel degelijk zelfbewust te vinden.

Uit het onderzoek
bleek ook dat leiders die zichzelf zien zoals hun medewerkers dat doen effectiever zijn. Naarmate mensen meer ervaring hebben en meer macht krijgen, lijkt dit zelfbewustzijn echter af te nemen. Volgens de onderzoekers komt dit doordat de mensen om je heen steeds minder feedback en terugkoppeling (durven te) geven terwijl jij steeds hoger naar de top klimt. Als je door niemand wordt aangesproken op je gedrag of je manier van communiceren, kan dit al snel leiden tot zelfoverschatting.

Zelfkritiek

Voor Jeremiah Albinus, ceo van online woonwinkel fonQ en in 2020 lid van de Next Leadership 50 van MT/Sprout,  is zelfbewustzijn onlosmakelijk verbonden met zelfkritiek. ‘Goed leiderschap vraagt dat je elke dag opnieuw in de spiegel kijkt.’ Een goede leider is volgens hem zo zelfbewust mogelijk en durft zichzelf uit te dagen als dat niet zo is. Feedback speelt hierbij een belangrijke rol.

Albinus vraagt hier zelf dan ook altijd om als hij feedback geeft aan een ander. Hij geeft toe dat niet alles even leuk is om te horen: ‘Ik ben natuurlijk ook maar eens mens.’ Albinus overdenkt het vervolgens rustig: ‘Ik koppel het aan dingen die ik in het verleden heb gehoord en ik vraag mezelf af of ik er actie op kan ondernemen. Ook ga ik na of de feedback van de betreffende persoon oprecht was. Wilde hij of zij mij echt helpen om beter te worden of was het eigenlijk andersom?’

‘Van nature ben ik heel verbindend maar als er stress in de tent is, kan ik vuriger worden’

Albinus staat voortdurend stil bij zijn eigen percepties, gedachtes en keuzes en de uitwerking daarvan op zijn team. Wel kan hij, als hij onder druk komt te staan, een dominantere houding aannemen: ‘Van nature ben ik heel verbindend maar als er stress in de tent is, kan ik inderdaad wat vuriger worden.’

In dergelijke situaties hebben de medewerkers dat ook echt nodig, stelt hij. Er moet dan iemand zijn die knopen doorhakt en keuzes maakt. ‘Dan ben je net Popeye die een blik spinazie naar binnen werkt. Deze versie van mezelf mag echter nooit de volledige controle hebben’, vertelt Albinus.

Next Leadership 50 MT/Sprout Next Leadership 50
Ceo Jeremiah Albinus van fonQ stond fgelopen jaar in de MT/Sprout Next Leadership 50: dé lijst met aanstormend leiderschapstalent onder de 45 jaar dat ongeduldig aan de wereldwijde bestuurderspoorten rammelt.  Nieuwsgierig naar het aanstormend talent van 2021? Bekijk de gehele lijst, die mede mogelijk is gemaakt door Vlerick Business School.

Never not learning

Hoewel verschillende organisaties en situaties om verschillende leiderschapsstijlen vragen, heeft Albinus de voorkeur voor een balans tussen stringent en verbindend leiderschap. ‘Ik zeg niet dat ik deze balans al gevonden heb, maar ik streef hem zeker wel na.’

Het is belangrijk hierbij altijd in beweging te blijven, al zijn er ook leiders die denken dat ze helemaal klaar zijn met hun ontwikkeling: ‘Als je doorgroeit naar de top loop je altijd risico dat je te zelfgenoegzaam wordt en dat je jezelf als ‘af’ ziet.’ Het leer- en ontwikkelingsproces zou echter altijd door moeten gaan. ‘Never not learning’, zegt hij hierover.

‘Je wil juist ook op je gedrag, percepties en realiteitszin worden aangesproken. Niet alleen op de inhoud’

Om dergelijke zelfgenoegzaamheid te voorkomen, heeft Albinus een coach die hem gegrond houdt. ‘Hij zorgt ervoor dat mijn ego bescheiden blijft en helpt mij objectieve en scherpe keuzes te maken. Dit zou ik menig leider die in de arena staat aanbevelen.’ Bij de zoektocht naar een geschikte coach heeft hij vooral gekeken naar wie hem het meeste uitdaagde. ‘Ook vond ik het belangrijk dat het iemand was die er zelf geen belang bij had. Een vriend, vriendin, partner of collega kan deze rol niet op zich nemen.’

Albinus is van mening dat je er als mens beter van wordt als iemand je af en toe de waarheid zegt: ‘Je wil juist ook op je gedrag, percepties en realiteitszin worden aangesproken. Niet alleen op de inhoud.’

Hoe je niet té veel in jezelf gaat geloven

tips van leiderschapscoach Amy Kan

#1 Zorg voor feedback

Regelmatige, geanonimiseerde feedback zorgt ervoor dat je jezelf niet alleen door je eigen ogen ziet. Naarmate je verder groeit binnen een organisatie wordt het steeds belangrijker om feedback te krijgen. Niet alleen van degenen die boven jou staan, maar ook van je medewerkers. Op die manier voorkom je dat je alleen maar redeneert vanuit je eigen perspectief.

#2 Evalueer je successen en mislukkingen

Maak de balans op van situaties waarin je succesvol was en de situaties waarin je dat niet was. Wat gebeurde er in elke situatie? Wat was er anders? Als je het opnieuw zou doen, wat zou je dan veranderen? Door middel van dit soort reflecties leer je bepaalde patronen te herkennen en kan je sneller actie ondernemen als de omstandigheden daarom vragen.

#3 Streef voortdurend naar zelfverbetering

Blijf jezelf ontwikkelen. Het is belangrijk om te blijven leren, of dit nu te maken heeft met je baan of met een hobby buiten het werk om. Leren houdt ons flexibel en herinnert ons eraan dat we niet overal experts in zijn. Het houdt ons nederig, een belangrijke eigenschap van zelfbewustzijn.

#4 Beoefen mindfulness

Meditatie, een vorm van mindfulness, verbetert je focus en stelt je in staat meer aandacht te besteden aan wat er om je heen gebeurt. Deze effecten zijn al merkbaar bij slechts tien minuten mediteren per dag.

Door je hersenen op deze manier te trainen, leer je eventuele afleidingen te negeren en kan je je beter concentreren op zaken die op dit moment aan de orde zijn.

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?



Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

#5 Maak gebruik van assessments

Door zelf mee te doen aan een assessment leer je je blinde vlekken te herkennen. Kan noemt de Energy Leadership Index (ELI) en de EIQ-2 als voorbeeld. Met de ELI krijg je als leider onder meer inzicht in je percepties en gedrag. Zo zijn er uiteraard meer leiderschapsassessments die jou helpen zelfbewust te blijven en/of je zelfbewustzijn verder te ontwikkelen.