Geen producten in de winkelwagen.
Het klinkt haast als niet meer van deze tijd: om gewrichtsontsteking (reumatoïde artritis) op te sporen, gebruikt een arts een knijptest om pijnlijke en gezwollen gewrichten te tellen. Dat kan met optische technologie veel beter en slimmer, vindt het Eindhovense Hemics, dat een optische scanner op de markt brengt.
Knijpen is “een nogal grove methode”, zegt Hemics-oprichter Petra van den Elsen. “Daar kun je geen kleine ontstekingen mee vinden, terwijl die in de loop der tijd wel schade kunnen opleveren. Ons apparaat vindt meer ontstekingen, en doet dat objectief. Daar zit geen subjectieve beleving van de patiënt of reumatoloog in.” Ook kunnen patiënten vaker onderzocht worden, omdat de scanner ook door verpleegkundigen bediend kan worden.
Philips
De techniek achter de scanner van Hemics ontstond bij Philips Research. Daar werd optische technologie ontwikkeld voor borstfoto’s (mammografie), waarbij de onderzoekers zich realiseerden dat de techniek ook voor andere toepassingen geschikt was.
Maar aangezien Philips zich meer op radiologie en cardiologie richt dan op reumatologie, werd besloten om de techniek uit te spinnen en op zoek te gaan naar investeerders. Thuja Capital, een investeerder in medische technologie, hapte toe, samen met regionale investeerder BOM en Point One Innovation. Een paar jaar stapte DFZ Participaties, de investeringstak van De Friesland Zorgverzekeraar, in.
Klik
Toen Thuja in 2011 de jacht op een ceo voor het nieuwe bedrijf opende, was dat een prima match voor Van den Elsen. De gepromoveerde onderzoekster (medical imaging) haalde na haar wetenschappelijke loopbaan een MBA en werkte een aantal jaar bij medical imaging-bedrijven. Nu leek het haar leuk om iets “van scratch” op te starten. Van den Elsen was daarvoor al met verschillende bedrijven in gesprek, maar “met Thuja klikte het meteen”.
Zo’n klik is in de wereld van medische technologie des te belangrijker, aangezien het in de markt zetten van een product veel meer voeten in de aarde heeft dan een relatief simpele app. De scanner van Hemics was op dat moment nog maar een prototype, met nog vele ontwikkeljaren voor de boeg.
Testen
Het eerste jaar gaat op aan testen en bewijzen dat het werkt, vertelt Van den Elsen. “Vervolgens ga je het prototype omzetten naar een echt apparaat, dat je in grote volumes kan maken. Ook daar moet weer een klinische studie voor gedaan worden. En je moet een CE-certificering behalen, je mag er niet zomaar de markt mee op. Daar ben je zo een paar jaar zoet mee.”
Daarna is het wrange, merkt Van den Elsen op, dat je een apparaat hebt dat je weliswaar mag verkopen, maar waarvan het gebruik nog niet wordt vergoed door verzekeraars. Die willen eerst bewijzen zien van wat de nieuwe vinding oplevert. Daardoor is de markt in eerste instantie beperkt tot een handjevol innovatief ingestelde onderzoekers en ziekenhuizen. De rest wacht tot de techniek vergoed wordt, maar ook dat proces kan een flinke tijd kan duren.
Gelukkig kunnen ziekenhuizen andere geldbronnen aanboren; enkele van hen hebben een fonds voor innovatieve apparatuur, of ze gaan praten met verzekeraars die bijvoorbeeld via een eigen innovatiefonds alvast iets willen bijdragen.
Buitenland
Dat zorgde er uiteindelijk voor dat Hemics in 2015 zijn eerste apparaat kon verkopen, aan het Maxima Medisch Centrum in Eindhoven. Deze week werd bekend dat klinieken in Duitsland en België de Hemics-scanner hebben gekocht.
Bij het over de grens bekend worden, hielp dat het UMC in Utrecht resultaten deelde op Europese congressen, en dat Hemics al een studie had gedaan in Denemarken. Daardoor raakten ook reumatologen in andere landen geïnteresseerd. 
Over een paar jaar is haar bedrijf actief in de grotere landen van Europa, verwacht Van den Elsen. De volgende stap is het veroveren van de VS, waarvoor weer aan andere een strenge (FDA-)toelatingseisen moet worden voldaan. Voor het versnellen van die expansie kijkt Hemics ondertussen naar een nieuwe ronde groeigeld.
Potentie
Wereldwijd ziet Hemics een potentiële omzet van 500 miljoen euro per jaar, “als elk ziekenhuis ervoor zou gaan”, zoals Van den Elsen het zegt. Alleen al in Nederland zijn er bijvoorbeeld al zo’n 90 reuma-afdelingen, die 1 of meer apparaten zouden kunnen afnemen. De productie van het apparaat (Van den Elsen kan de prijs niet onthullen) vindt plaats bij een ander bedrijf in Enschede.
Ook na zes jaar zwoegen bevalt het ondernemen als oprichter van een medische startup nog goed, zegt Van den Elsen. Toen de eerste scanner voor klinisch gebruik werd verkocht, nam zij een kijkje op de Facebook-pagina van het ziekenhuis. “Ik zag hele enthousiaste reacties van mensen die blij waren dat het nu zonder pijn kon. En ook reacties van mensen die zeiden ‘Ik wil dat dit ook bij mijn ziekenhuis komt’.”
