Geen producten in de winkelwagen.
Wil je als ondernemer in de Verenigde Staten een product verkopen, dan gaat dat er heel anders aan toe dan in Nederland, weet Dirk Janssen (foto boven, met het blauwe pak), sinds 2020 consul-generaal van het Nederlandse consulaat in San Francisco: ‘Hier bluffen startups meer. Men gaat ervan uit: als je een goed verhaal hebt, komt het vanzelf goed. Zonder dat ze überhaupt een product hebben, zoeken startups hier vaak al naar financiering om geen tijd te verliezen.’
In Nederland doet men dat vaak heel anders, stelt Janssen: ‘Nederlandse startups bouwen juist vaak eerst een goed product, om pas daarna op zoek te gaan naar financiering. Op Amerikaanse vc’s kom je dan echter te bescheiden over.’
‘Amerikaanse markt in kaart brengen’
Het is een van de lessen die Nederlandse startups zullen opdoen tijdens ScaleNL, een nieuw acceleratorprogramma dat Janssen samen met onder meer zijn collega’s van andere Amerikaanse consulaten heeft opgezet. Naast lessen over de Amerikaanse ‘mindset’ van ondernemen, leren deelnemende groeibedrijven er welke businessstrategie zij nodig hebben voor hun Amerikaanse avontuur. Janssen: ‘De startups hebben vaak al een product-market-fit in Nederland of Europa. Tijdens het programma brengen we voor hen de Amerikaanse markt in kaart, om ze klaar te stomen voor hun stap naar de VS.’
Tot slot is er aandacht voor financiering. ‘Bijvoorbeeld: welk type groeigeld heb je nodig voor je Amerikaanse avontuur? Hoe ziet je pitch deck eruit?’ Het programma werkt samen met Amerikaanse vc’s als Silicon Valley Bank Capital, Battery Ventures, NY Ventures en Greycroft. Ook zou ScaleNL samenwerken met de roemruchte Japanse investeerder Softbank, bekend van zijn deelnemingen in Uber, Alibaba en het Nederlandse Sendcloud – o ja, en in WeWork, maar laten we het daar maar niet over hebben.
Twaalf weken
Startups die voor ScaleNL worden geselecteerd, volgen een twaalf weken durend programma. De training vindt de eerste tien weken online plaats en de laatste twee weken brengen de deelnemers door in San Francisco. Is twaalf weken training niet wat kort als je het grote Amerika wil veroveren? Janssen: ‘Het soort bedrijven waar we op mikken, draait al volop. Dat beperkt de mogelijkheid van de founders om een nog intensiever programma in te stappen.’ ScaleNL geeft aan dat ondernemers vijf tot zes uur per week kwijt zijn aan het acceleratorprogramma.
Het programma zal tweemaal per jaar plaatsvinden, te beginnen in april van dit jaar. In oktober volgt een tweede editie. Ondernemers betalen niets voor hun deelname aan ScaleNL. Geld krijgt de accelerator in eerste instantie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het publieke investeringsfonds Invest-NL. Zij maken voor de eerste editie in april in totaal een half miljoen euro vrij. Voor de financiering van de tweede reeks in oktober is Janssen in gesprek met zowel ‘zowel private als publieke partijen’.
Beginnende startups
Per editie kunnen tien Nederlandse startups aan ScaleNL deelnemen. De accelerator is daarbij op zoek naar beginnende startups. ‘De ideale kandidaten hebben al wat investeringen opgehaald, zo’n anderhalf miljoen, en zitten in de opmaat naar hun Serie A-ronde (doorgaans een ronde waarbij een startup meerdere miljoenen ophaalt, red.).’
De ideale kandidaten hebben al zo’n anderhalf miljoen opgehaald
‘Ze worden gewaardeerd tussen de 5 en 10 miljoen euro en hebben gemiddeld vijf tot tien medewerkers in dienst’, zegt Janssen. ‘Jaarlijks genereren ze ongeveer een miljoen euro per jaar aan opbrengsten. Tot slot moeten ze de weloverwogen beslissing hebben genomen om in 2022 naar de VS op te schalen.’
Oprichter van bedrijf Steve Jobs als mentor
Een aardig pakket aan vereisten dus, maar de consul-generaal verwacht in drie jaar tijd liefst zestig startups door het programma te hebben geloodst. Zij zullen er worden gecoacht door zakenlieden uit het netwerk van het consulaat, onder wie oud-Startup Bootcamp-ceo Andy Shannon, hoogleraar entrepreneurship aan universiteit Berkeley Gigi Wang en Dan’l Lewin, die in 1985 samen met Steve Jobs het legendarische computerbedrijf NeXT oprichtte.
De afgelopen jaren werkte Janssens departement aan een netwerk van Nederlandse en Amerikaanse entrepreneurs in San Francisco, bedoeld om iets van een Nederlands ecosysteem in Californië te creëren. Bij dit netwerk, Holland in the Valley geheten, zijn inmiddels 150 mentoren en evenveel startups aangesloten.
Jaarlijks melden liefst 100 bedrijven zich aan, vertelt Janssen, ‘maar we liepen tegen de grenzen aan van wat we binnen het huidige verband goed kunnen doen’. Vandaar dit acceleratorprogramma, dat volgens Janssen overigens niet puur voor startups is die in Silicon Valley zelf willen doorbreken. ‘Het is gericht op de gehele Amerikaanse markt. Een volgende cohort zal zich dan ook richten op New York.’
Financieringsproblemen in Nederland
Een van de redenen dat Janssen het programma organiseert, is dat Nederlandse startups in eigen land tegen financieringsproblemen aanlopen. ‘In 2020 ging slechts 6 procent van alle vc-gelden naar seed– en pre-seed-investeringen. Dat is heel weinig. Bovendien groeit slechts 16 procent van alle Nederlandse startups uit tot scaleup. In de VS is dat 51 procent en in Silicon Valley zelfs 60 procent. Dat is mede omdat er meer kapitaal beschikbaar is.’
Om het kapitaaltechnisch nog eenvoudiger te maken voor startups, zal er ook een separaat fonds worden opgetuigd. Dit volledig private fonds krijgt als doel om de deelnemende startups te ondersteunen. Het wordt momenteel opgezet door de Haagse investeerder Unknown Group, laat Janssen weten. Aan het fonds zullen volgens hem diverse angel– en durfinvesteerders uit zowel Nederland als de VS deelnemen. Het is volgens Janssen de bedoeling dat er de komende maanden meer bekend wordt over onder meer de financiële details van het fonds.
Nederland is bepaald niet vroeg met opzetten van een groeiprogramma voor startups in de VS. Landen als Duitsland, Denemarken en Israël hebben er al lang één. Janssen beaamt dat, maar stelt ook dat het niet eenvoudig geweest zou zijn om een dergelijk programma eerder op te zetten. ‘Je moet er naartoe groeien. De afgelopen jaren zijn we druk geweest met het opbouwen van een netwerk. Zonder die connecties zou het ingewikkeld zijn geweest om zoiets als dit op te zetten. Dat neemt echter niet weg dat we inderdaad achterlopen op een land als Israël, dat hier al zo’n tien jaar geleden mee is begonnen.’
Banen in Nederland als einddoel
ScaleNL is een succes als de Amerikaanse groei van Nederlandse startups zich vertaalt in werkgelegenheid in het eigen land, stelt Janssen: ‘Banen, dat is voor ons een belangrijk punt. Het bedrijf moet in Nederland de vruchten plukken van zijn Amerikaanse succes.’
Startups moeten in Nederland de vruchten plukken van hun Amerikaanse succes
Nu is de Amerikaanse niet de enige buitenlandse markt waar kansen liggen voor Nederlandse startups. Moet er op termijn ook niet een programma komen voor – die andere groeimarkt – Azië? Janssen: ‘Daar kan ik me iets bij voorstellen. We moeten dit zien als een eerste stap. Als het succesvol wordt, is het best denkbaar dat er ook andere initiatieven ontwikkeld worden.’
Startups kunnen zich tot 18 februari aanmelden voor het programma in april.
