Geen producten in de winkelwagen.
Vervoer is nu nog een luxe, maar als we straks zelfrijdende (vracht)auto’s hebben, wordt het overvloedig. Dat stelt Bas van de Haterd, bedrijfsadviseur en auteur in zijn e-book ‘De maatschappelijke impact van zelfrijdende auto’s’. In een van zijn eerdere boeken, ‘10 banen die gaan verdwijnen en 10 banen die gaan verschijnen’ schreef hij al over de veranderende arbeidsmarkt. ‘De zelfrijdende auto gaat hier een enorme impact op hebben.’
Wat gaat er veranderen?
‘Vooral taxi- en vrachtwagenchauffeurs gaan onder de veranderingen lijden. Dit zijn vaak mensen die niet hoogopgeleid zijn en niet snel iets totaal nieuws leren. Daarmee zijn ze kwetsbaar op een snel veranderende arbeidsmarkt. Hun functies zijn ‘instapberoepen’ volgens de sociale dienst. Dat houdt in dat ze mensen die al jarenlang niet aan het werk komen vaak deze richting opsturen, omdat het vrij gemakkelijk werk is. Daarom worden deze mensen het hardst geraakt als het vervoer geautomatiseerd wordt.’
Er komen toch ook banen bij?
‘Ja, maar niemand weet hoeveel. Wetenschappers komen met allerlei verschillende resultaten, dus het is moeilijk te voorspellen. Het is wel zo dat de banen die erbij komen vooral voor hoogopgeleiden zullen zijn. Dus laagopgeleiden die hun baan verliezen hebben dan een probleem.’
Wordt daar nu niks aan gedaan?
‘Ik vind dat de vakbonden hier al lang mee aan de slag hadden moeten gaan, maar ze weigeren om dit onderwerp op te pakken. Het is een schande dat ze deze kwetsbare groepen geen begeleiding bieden in de transitie naar nieuw werk. Ik hoorde onlangs iemand van een vakbond zeggen: ‘Deze mensen zijn daar te dom voor’. Het probleem is dat vakbonden niet ondernemend genoeg zijn. Ze denken in problemen in plaats van in kansen. Bovendien hebben ze niet veel leden meer en bij maatschappelijke onrust vallen mensen vaak terug op traditionele organisaties. De vakbonden proberen simpelweg hun eigen dood uit te stellen.’
Wie moet het dan oppakken?
‘Ik denk dat de overheid hier nu een rol in moet en zal gaan spelen, nu de vakbonden het links laten liggen. Zij zal deze mensen moeten gaan helpen, door opnieuw te kijken naar hun talenten. Elk individu heeft talenten en vaardigheden die ingezet kunnen worden op een andere functie.’
Wanneer zal dit probleem gaan spelen?
‘De zelfrijdende auto is er over drie jaar al. De zelfrijdende vrachtwagen duurt wat langer, omdat het veel complexer is om deze te bouwen. Hoe lang de transitie precies duurt tot we allemaal in zelfrijdende auto’s rijden, weet ik niet exact. Het is wel zeker dat het straks doodnormaal is om bijvoorbeeld een abonnement te hebben op een auto, in plaats van er een te bezitten. Gebruik moet namelijk goedkoper worden dan bezit. Daarnaast zullen we veel sneller van A naar B vervoerd worden en zullen daarom veel mensen uit de randstad weggaan: ze kunnen tenslotte voor hetzelfde geld een veel groter huis te kopen in de provincie. Qua reistijd maakt het toch weinig uit en mensen die een gezin starten willen vaak meer ruimte.’
Wat voor impact heeft de zelfrijdende auto op op het bedrijfsleven?
‘Als je nu naar werk gaat, is de reistijd gebruikelijk voor jezelf. Over een paar jaar kun je gewoon werken in de auto. Telt dat dan als werktijd in plaats van privétijd? Ik denk dat bedrijven in plaats van dure lease-auto’s gewoon abonnementen gaan geven aan hun werknemers voor zelfrijdende auto’s, omdat het goedkoper is en werknemers op deze manier al onderweg kunnen gaan werken. We zullen via een app checken waar onze auto is en hem oproepen. Dan is het juist gek om nog een eigen auto te hebben.’
