Geen producten in de winkelwagen.
Door onbenutte schaalvoordelen en complexe faillissementsregelingen stokt Europa’s zakelijke dienstverlening. Wat helpt is meer deregeluring, denkt CPB-onderzoeker Henry van der Wiel.
Hoe erg is het probleem?
“Je kunt er geen direct prijskaartje aan hangen. Maar de arbeidsproductiviteit in de zakelijke dienstverlening in Europa groeit al sinds eind jaren ’70 rond 0 procent per jaar, tegen 1 procent in de VS. Dat lijkt weinig, maar over 30 jaar is dat dus wel bijna 30 procent. Gelet op het belang van de kleine zakelijke dienstverleners voor de Nederlandse economie – bijna 95 procent van alle bedrijven heeft een omvang tot 10 werknemers – gaat er veel verloren. Grotere organisaties scoren beter.”
Size matters dus…
“Ja, kleine organisaties blijken onderling sterk concurrerend, wat resulteert in vergelijkbare productiviteit, maar zij ontberen de schaalvoordelen om een beslissend voordeel op te kunnen bouwen. Niet dat heel groot automatisch ook heel goed is. Grote bedrijven zijn ook vaak inefficiënt in de eigen organisatie, iets wat ontbreekt bij heel kleine bedrijven. Het optimum ligt rond de 20 personen, zo blijkt. Voor een echt klein bedrijf van minder dan 10 medewerkers, kan opschalen tot wel een verdubbeling van de productiviteit per werknemer met zich meebrengen.”
Waarom lopen kleine bedrijven zoveel voordeel mis?
“Daarvoor zijn eigenlijk twee oorzaken. Ten eerste is er een duidelijk verband met de mate van regulering van de arbeidsmarkt. Hoe meer regelgeving voor het inschakelen van extra mensen, hoe groter het negatieve effect op de productiviteit. Een tweede is de regelgeving rondom en de kosten van een faillissement. Dat beïnvloedt sterk de wil om risico’s te nemen in de vorm van een grotere, productievere organisatie. In de VS is in ieder geval de maatschappelijke omgang met een bankroet anders.”
Dus de politieke les voor Nederland is dat we moeten dereguleren?
“De politieke discussie, daar blijf ik liever vandaan. Ook al omdat onze dataset Europa beslaat en er grote verschillen bestaan tussen landen. Maar als een hogere productiviteit in de zakelijke dienstverlening het enige streven is, dan ligt deregulering inderdaad impliciet in de cijfers en het onderzoek besloten.”
Het onderzoek ‘Small firms captive in a box like lobsters’ schreef Van der Wiel samen met collega Henk Kox en CBS-onderzoeker George van Leeuwen.
