Hoe platter de organisatie, hoe beter?

Een plattere organisatie is productiever, maar ergens komt een punt waarop de productiviteit weer afneemt. Joost Ardts legt uit hoe dat zit.

Plattere organisaties, met minder hiërarchische lagen, presteren beter. Doordat steeds meer informatie beschikbaar is voor steeds meer mensen, zijn steeds minder managers nodig. Die stelling onderzocht Joost Ardts voor zijn boek Hoe zit dat nu eigenlijk? en hij kwam erachter hoe het werkelijk zit.

Feiten

In 1986 rapporteerde gemiddeld nog 4,4 fte direct aan de ceo, in 2008 was dit gestegen tot 9,8 fte, blijkt uit grootschalig onderzoek bij ruim 300 bedrijven. Die bedrijven kenden in diezelfde tijdsperiode verder geen grote verandering in hun personeelsbestand.

Deze en andere onderzoeken laten dus zeker een verplatting van organisaties zien. Maar zijn die verdwijnende tussenlagen ook een zegen? Onderzoek van 8 jaar bij een Europees hightech bedrijf toont dat verplatting in elk geval leidt tot een grotere loonkloof: de salarisongelijkheid tussen middenkader en niet-leidinggevenden steeg in die tijd met 45 tot 65 procent. Een onbedoeld gevolg van verplatting kan daardoor een ‘vechtcultuur’ en verminderde solidariteit zijn.

Ander onderzoek, in 7 Canadese ziekenhuizen, duidt op groter verloop en lagere tevredenheid onder patiënten én verpleegkundigen bij platte organisaties. En onderzoek onder bijna 700 schooldistricten laat zien dat de relatie tussen ‘span of control’ en output een soort omgekeerde U is: bij een toenemende span of control stijgen de prestaties (per fte) eerst, maar na het optimum nemen ze weer sterk af. In het verlengde hiervan toont onderzoek in de luchtvaart dat grote teams, waar leidinggevenden minstens 34 mensen onder zich hebben, aantoonbaar slechter presteren dan kleine teams met gemiddeld 9 mensen per manager.

Conclusie

Verplatting van organisaties leidt niet vanzelf tot betere prestaties, integendeel. De negatieve effecten van toenemende span of control kunnen wel deels verholpen worden, door niet alleen verantwoordelijkheden te delegeren, maar vooral ook de (financiële) bevoegdheden. Zelf écht kunnen beslissen helpt medewerkers beter presteren, zo blijkt.

Lees meer van Joost Ardts:

• Het is bewezen: een visie heeft nut (als je er maar iets mee doet)
  
• Worden goede leiders geboren of gemaakt?
  
• Wie weet beter wat je kunt, jij of je manager?
  

eze actie is verlopen.

Dagelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Win het boek: Hoe zit dat nu eigenlijk?

Dit is de vierde in een serie van 5 afleveringen, waarin Joost Ardts populaire managementmythes onderzoekt op hun waarheidsgehalte. Deze bijdragen verschenen eerder dit jaar in de papieren editie van MT, en staan uitgebreid beschreven in het boek ‘Hoe zit dat nu eigenlijk?’

MT mag 10 exemplaren van dit boek weggeven. Meedoen? Stuur een mail, en vertel daarbij welke managementmythe ú graag wetenschappelijk verder onderzocht wilt hebben.